امام هادی علیه السّلام هرچند از نظر سیاسی در محدودیتی بسیار شدید به سر می برد و فعالیت سیاسی برای وی مقدور نبود، اما از نظر علمی و پاسداری از مرزهای عقیده و ایمان امت اسلامی گام های بزرگی برداشت. با نگاهی به زندگی و سیره مبارک آن حضرت می توان محور تلاش های علمی و فرهنگی و اندیشه ای وی را در چند موضوع بیان کرد. 1) مبارزه آن حضرت با فرقه های مختلف گمراه مانند گروه مجسّمه، غلات و اندیشه های جبرگرایی از نمونه های بارز جهاد علمی عقیدتی آن حضرت محسوب می شود. 2) میراث علمی آن حضرت در جهت پاسخگویی به نیازهای جامعه (مشکلات فکری و عقیدتی) و رفع شبهات و تربیت شاگردان، که در نوشتار حاضر به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.