به جای آوردن نماز حاجت چونان یکی از مناسک رایج در فرهنگ اسلامی، از دیرباز تداول داشته، و مورد توجه بوده است. برای اقامه آن در روایات مختلف، آداب متنوع و اعمال متفاوتی دیده می شود. گرچه حتیٰ برخی از این آداب و اعمال تنها در متونی بس متاخر آمده، ترویج عمده آنها به بزرگان دین همچون پیامبر(ص) و ائمه(ع) منتسب گردیده است. این مطالعه بنا دارد با شناسایی این گونه های متنوع و کوشش برای دسته بندی آنها، راهی فراروی تاریخ گزاری آیینهای نماز حاجت و روایاتشان بیابد.