سید رضا میرمهدی

پژوهش با هدف اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر ولخرجی و سوء مصرف شیشه در بیماران با تشخیص اختلال دوقطبی و اختلال شخصیت مرزی انجام شد. طرح پژوهش، پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه پژوهش بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی و اختلال شخصیت مرزی بودند که به اردوگاه کرامت درشهرستان مبارکه اصفهان در سال 1400 مراجعه نموده اند. ملاک های ورود به نمونه عبارت بودند از اینکه: حداقل چهار ماه از بستری شدن گذشته باشد، بیمار تشخیص اختلالات دوقطبی یا شخصیت مرزی را گرفته باشد، حداقل به مدت دو هفته دارو مصرف نکرده باشد، و در مداخلات درمانی دیگر شرکت نکرده باشد. نمونه پژوهش چهار گروه 15 نفری(15 نفر بیماران دوقطبی گروه آزمایش، 15 نفر بیماران دوقطبی گروه کنترل، 15 نفر بیماران اختلال شخصیت مرزی گروه آزمایش، 15 نفر بیماران اختلال شخصیت مرزی گروه کنترل) بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. این چهار گروه در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون ارزیابی شدند. ابزار اندازه گیری: پرسشنامه چند محوری بالینی میلون3(1994) و آزمون مقیاس کنترل شخصی یا PCS و پرسشنامه ولخرجی کلارکی و مورتیمر(2013) بود. سپس اطلاعاتبدست آمده  به روش آماری تحلیل کوواریانس به وسیله نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش در گروه آزمایش با تشخیص اختلال  دوقطبی در مصرف شیشه اثر بخش بود (0/05 p <  )  ولی بر ولخرجی اثربخش نبود. (0 /05< p  ) و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش در گروه آزمایش با تشخیص اختلال شخصیت مرزی برمصرف شیشه و کنترل ولخرجی اثربخش بود (05/0 < p  ) ، این در حالی بود که در هیچ کدام از دو گروه کنترل تغییری حاصل نشد.  

مقدمه : در محیط های شهری به ویژه محلات شهر، عواملی مانند پنجره های شکسته، زباله در خیابان ها، نقاشی بر روی دیوارها، ساختمان های رها شده و عدم روشنایی خیابانی به ویژه در مناطق حاشیه نشین شهر منجر به ایجاد محیطی می شود که جرم و جنایت و بزهکاری را ترویج می کند و در نتیجه احساس امنیت شهروندان به خطر می افتد. داده و روش : نوع پژوهش، کاربردی و جامعه آماری آن ترکیبی از متخصصان شامل مطلعین، متخصصان و خبرگان مرتبط با مدیریت شهری در مناطق حاشیه نشین است. حجم نمونه بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده و جدول مورگان 299 خانوار ساکن در مناطق حاشیه نشین شهر یزد است. به منظور ارتباط بین متغیرها و پاسخ به سؤالات پژوهش از آمار استنباطی (ضریب همبستگی، ضریب رگرسیون، تحلیل واریانس چند متغیره ) استفاده شده است. یافته ها : نتایج حاصل از مدل تحلیل شبکه نیز نشان می دهد، شاخص های کالبدی شامل عرض کم معابر، قدمت ابنیه، وجود مخروبه ها، مساحت قطعات تفکیکی، سازگاری کاربری ها، تأمین فضای باز مورد نیاز  با مقدار 0/196 بیشترین نقش را در افزایش تهدید در مؤلفه های روان شناسی محیطی مشتمل بر عدم تأمین خلوت گزینی، عدم امنیت و ایمنی و عدم دسترسی به فضاهای عمومی و فضاهای بازی کودکان  دارد. نتیجه گیری : برای کاهش آسیب پذیری روانی ناشی از مسائل و مشکلات سکونتگاه های غیررسمی اقدام به تدوین مدل توانمندسازی سکونتگاه ها شده است. در این مدل در گام اول مسائل و مشکلات بافت در ابعاد مرتبط با روان شناسی مورد بررسی قرار گرفت، در گام دوم بایستی اقدام به ظرفیت سنجی و برنامه ریزی گردید، در گام سوم اقدام به اجرای برنامه جهت ساماندهی و کاهش مسائل روانی محیط و در گام چهارم اقدام به بررسی بازخورد مسائل گردید.

این پژوهش با هدف طراحی مدل جهت بررسی رابطه بین اهداف پیشرفت، خودکارآمدی و راهبردهای فراشناختی با پیشرفت تحصیلی انجام شد طرح پژوهش توصیفی-همبستگی با تکنیک معادلات ساختاری و جامعه آماری آن دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز همدان به تعداد ۴۷۸۱۰ نفر بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول تاباچنیک و فیدل (2007) 110 نفر مشخص و به صورت طبقه ای نسبی با طبقه بندی دانشجویان بر اساس دانشکده و جنسیت انتخاب شد. داده های موردنیاز با استفاده از پرسشنامه های جهت گیری هدف الیوت و مک گریگور (2001)، خودکارآمدی تحصیلی جینکز و مورگان (1999)، راهبردهای فراشناختی داوسون و مک اینری (2004) و عملکرد تحصیلی فام و تیلور (1999) گردآوری و با رگرسیون خطی در متن تحلیل مسیر و با نرم افزار AMOS- نسخه 21 تحلیل شد. نتایج نشان داد که مدل اصلاح شده برازش مطلوبی دارد. نتایج ضریب همبستگی چندگانه نیز نشان داد که کلیه متغیرهای پیش بین در مدل در نظر گرفته شده درمجموع توانایی پیش بینی 0/58 از واریانس پیشرفت تحصیلی را داشته است. همچنین سه بعد هدف پیشرفت، شامل عملکرد-گرایشی، تسلط-گرایشی و تسلط-اجتنابی بر پیشرفت تحصیلی به صورت مثبت و مستقیم تأثیر دارد. مؤلفه کوشش خودکارآمدی نیز به صورت مثبت و مستقیم بر پیشرفت تحصیلی تأثیر دارد اما مؤلفه های استعداد و بافت بر پیشرفت تحصیلی تأثیر ندارد. نهایتاً راهبرد فراشناختی کنترل (0/01 <p) و نظم دهی (0/01 <p) به صورت مثبت و مستقیم بر پیشرفت تحصیلی تأثیر دارد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی خودشفابخشی بر سرمایه های روان شناختی، تحمل پریشانی، و سردرد همسران معتادان بود. روش: این پژوهش یک مطالعه نیمه آزمایشی دو گروهی (آزمایش و گواه) سه مرحله ای (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری) می باشد. جامعه آماری عبارت بود از: زنان دارای همسر معتاد به مواد افیونی و صنعتی عضو انجمن خانواده های معتادان شهرستان اصفهان در نیمه اول سال 1398. تعداد 30 نفر داوطلب به صورت دردسترس مبتنی بر ملاک های ورود و خروج انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) قرار گرفتند. گروه نمونه به آزمون های سرمایه های روان شناختی لوتانز (2007)، تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005) و سنجش علائم سردرد نجاریان (1374) پاسخ دادند. بسته آموزشی خودشفابخشی لطیفی، مروی و لوید (1397) طی 12 جلسه (به صورت هفته ای یک جلسه 90 دقیقه ای) به گروه آزمایش آموزش داده شد. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش خودشفابخشی بر سرمایه های روان شناختی، تحمل پریشانی و سردرد همسران معتادان اثربخشی داشته است (0/05> p ) و این نتایج طی گذر زمان نیز ثبات داشته اند. نتیجه گیری: می توان روش خودشفابخشی را به عنوان یکی از رویکردهای جدید جهت افزایش سلامت جسمانی و روان شناختی خانواده های معتادین در مراکز درمانی به کار برد.

پژوهش حاضر با هدف « تعیین اثربخشی آموزش معنویت درمانی بر اضطراب وجودی در دانش آموزان » انجام شد. روش پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این مطالعه، کلیه دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان از مدارس شهرستان خرمشهر بودند که در نیم سال تحصیلی 1397 -1396 با جمعیت 395 نفر مشغول به تحصیل بودند و با استفاده از روش تصادفی خوشه ای 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در دو گروه 15 نفره (کنترل و آزمایش) به روش نمونه گیری تصادفی تقسیم شدند. آموزش معنویت درمانی بر روی گروه آزمایش در 8 جلسه یک ونیم ساعته اجرا شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه « پرسشنامه اضطراب وجودی گود - گود » بود. نتایج نشان داد که آموزش معنویت درمانی در کاهش اضطراب وجودی دانش آموزان موثر بوده. براساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که از معنویت درمانی می توان در جهت کاهش اضطراب وجودی، به عنوان یک روش موثر سود جست.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر علایم وسواس، نشخوار فکری و اجتناب شناختی بیماران زن مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی بود. روش: به منظور انتخاب شرکت کننده گان پژوهش، از بین بیمارانی که به مراکز مشاوره شهر اصفهان در سال 1397 مراجعه  کردند، 20 نفر بیمار مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه درمان متمرکز بر هیجان و گواه قرار گرفتند. درمان متمرکز بر هیجان طی هشت جلسه هفتگی انجام شد وگروه گواه طی این دوره زمانی، درمان خاصی دریافت ننمود. پرسشنامه های وسواس- اجبار ییل براون، پاسخ نشخواری و اجتناب شناختی در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، روش تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر به کار برده شد. یافته ها: نشان داد که اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر کاهش علائم وسواس، نشخوار فکری و اجتناب شناختی بیماران در نمرات پس آزمون معنی دار است (05/0 >sig). نتیجه گیری: یافته های این پژوهش به طور بالقوه، اثرات کاربردی مهمی برای درمانگران جهت توجه به اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر شدت علایم وسواس، نشخوار فکری و اجتناب شناختی بیماران زن مبتلا به وسواس فکری عملی دارد.

این پژوهش با هدف تحلیل محتوای 134 مقاله منتشر شده در 19 شماره از «دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی» در سال های 1386−1395 انجام شد؛ داده ها با ابزار «سیاهه دادرسی» گردآوری و در نرم افزار Exell تجزیه و تحلیل شدند. صاحب نظران روایی چک لیست را تأیید کردند. براساس یافته ها: 76% از نویسندگان مرد بوده اند؛ 84/36% از مقالات، حاصل کار تیم سه نفره بوده است؛ 35% از نویسندگان، همزمان دارای مدرک «کارشناسی ارشد» و «سطح سه حوزوی» بوده اند؛ بیشترین وابستگیِ نویسندگان به «حوزه علمیه» (76/24%) و بعد به «دانشگاه اصفهان» (82/21%)؛ بیشترین مقالات (72/56%) از نوع پژوهش کمی؛ بیشترین گرایش موضوعی (17 مورد) «کاربردهای روان شناسی در خدمت جامعه اسلامی»؛ بیشترین ربته علمی (71 مورد) استادیاری؛ بیشترین منابع مربوط به مقالات خارجی (1838 مورد)؛ فراوان ترین شیوه بررسی در مقالات (88 مورد) ساخت یا اجرای پرسشنامه بوده است؛ 440 نظریه به کار رفته که 333 مورد از آنها تنها یک بار مطرح شده اند

مقدمه: یکی از آسیب های جدی به دنبال سوءمصرف مواد، آسیب مغزی و نقص های شناختی است که اهمیت نظری و بالینی اساسی دارد. این پژوهش باهدف مقایسه فعالیت مکانیزم های مغزی فعال سازی-بازداری رفتاری و کارکرد انعطاف پذیری شناختی در زنان مبتلابه اختلال مصرف مواد و زنان سالم انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع علّی-مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل دو گروه، کلیه زنان وابسته به مواد در کمپ های ترک اعتیاد و کلیه زنان سالم شهر اصفهان بود. بدین منظور با توجه به ملاک های ورود و خروج تعداد 30 نفر از زنان وابسته به مواد به روش نمونه گیری هدفمند و 30 نفر زنان سالم به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه سیستم فعال سازی-بازداری کارور و وایت، نرم افزار آزمون عصب روان شناختی ویسکانسین و پرسشنامه جمعیت شناختی محقق ساخته استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه در سیستم فعال سازی رفتاری (BAS) و کارکرد انعطاف پذیری شناختی تفاوت معنی داری وجود داشت به طوری که در آزمون عصب روان شناختی ویسکانسین گروه وابسته به مواد عملکرد ضعیف تری نسبت به گروه سالم داشتند. اما در سیستم بازداری رفتاری (BIS) تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتیجه گیری: مصرف مواد مخدر در قشر پره فرونتال مغز و کارکردهای عصب روان شناختی (اجرایی) نقایص بیشتر و درازمدت را نشان می دهد. بررسی بنیادهای عصبی-رفتاری در افراد وابسته به مواد می تواند راهگشای متخصصان در استفاده از برنامه های توان بخشی شناختی و مداخلات پیشگیرانه در اعتیاد باشد.

مقدمه این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر    تاب آوری، تنظیم هیجان و امید به زندگی در زنان مبتلا به دیابت شهرستان خوانسار  انجام شد.روش: طرح این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون بود.ازپرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون (2003) ، پرسشنامه تنظیم شناختی گارنفسکی، کرایج (2006) و پرسشنامه امیدواری میلر وپاور(1988) جهت گردآوری داده ها استفاده شد. با روش نمونه گیری  هدفمند 30 نفر از زنان مبتلا به دیابت خوانسار انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش در طی  9 جلسه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی را آموزش دید.یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد که آموزش ذهن آگاهی بر بهبود امید به زندگی در زنان مبتلا به دیابت موثر نیست(05/0P>) ولی بر بهبود تاب آوری و تنظیم هیجان در زنان مبتلا به دیابت تاثیر معنا دار دارد(05/0P

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه ای بر بهبود حافظه ی کاری و کاهش نقص توجه مستمر در کودکان با نقص توجه / بیش فعالی (ADHD)  انجام شد. روش این پژوهش نیمه آزمایشی با گزینش تصادفی گروه آزمایش و کنترل بود که با پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری انجام گرفت. جامعه ی آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر با نقص توجه / بیش فعالی مقطع ابتدایی شهر اراک بود که 20 نفر از آن ها به روش نمونه گیری هدفمند، انتخاب و با گمارش تصادفی، به دو گروه 10 نفره ی آزمایش و کنترل تقسیم شدند. به منظور ارزیابی نقص توجه مستمر از نرم افزار فارسی عملکرد پیوسته (CPT)  و برای سنجش حافظه ی کاری، از آزمون کورنولدی استفاده شد. آزمودنی های گروه آزمایش به وسیله ی نرم افزار فارسی (WMT)  به مدت 20 جلسه (45 دقیقه ای)  تحت آموزش بازتوانی شناختی رایانه ای قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نشان داد بازتوانی شناختی رایانه ای در بهبود حافظه ی کاری و کاهش نقص توجه مستمر در کودکان با نقص توجه / بیش فعالی مؤثر است. به کارگیری روش بازتوانی شناختی رایانه ای می تواند موجب کاهش اختلال نقص توجه مستمر و بهبود حافظه کاری کودکان با اختلال (ADHD)  گردد.

هدف کلی از پژوهش حاضر بررسی رابطه هیجان خواهی و رفتارهای پر خطر نوجوانان شهر همدان بود. جامعه آماری در این تحقیق شامل 160 نوجوان (80 دختر، 80 پسر) در سال 1393 بود. روش پژوهش به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش: ابزار مورد استفاده جهت جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه هیجان خواهی ذاکرمن و پرسشنامه رفتارهای پر خطر بود. آزمون آماری این تحقیق از نوع همبستگی بوده، تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آماری (توصیفی –استنباطی) ضریب همبستگی پیرسون و همچنین آزمون t صورت گرفته است. نتایج پژوهش: نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که بین میزان هیجان خواهی و رفتارهای پر خطر نوجوانان 15 تا 18 سال شهر همدان رابطه ی معنا داری وجود دارد، نوجوانان (15-16) و (16-17) سال بین میزان هیجان خواهی و رفتارهای پر خطر رابطه معناداری وجود ندارد، اما در بین نوجوانان (17-18) سال، بین میزان هیجان خواهی و رفتارهای پر خطر رابطه معناداری وجود دارد. با استفاده از آزمون t می توان نتیجه گرفت که بین میزان هیجان خواهی و رفتارهای پر خطر نوجوانان 15 تا 18 سال دختر و پسر شهر همدان تفاوت معناداری وجود دارد.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی روش یکپارچگی حسی بر کاهش رفتارهای کلیشه ای کودکان درخودمانده بود. 20 کودک درخودمانده با دامنه سنی 8 سال و دو ماه الی 14 سال از مرکز کودکان درخودمانده اردیبهشت اصفهان با روش نمونه برداری هدفمند، انتخاب شدند و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. کودکان گروه آزمایش، 11 جلسه درمانگری یکپارچگی حسی را دریافت کردند. طرح پژوهش تحقیق از نوع شبه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون بود. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مقیاس تجدیدنظرشده رفتارهای تکراری (بودفیش و دیگران، 2000) بود. نتایج تحلیل کوواریانس نشان دادند روش یکپارچگی حسی، رفتارهای کلیشه ای، وسواسی، آیینی، یکنواختی، محدود و خودآزاری کودکان درخودمانده را کاهش می دهد. با توجه به یافته های مذکور پیشنهاد می شود اثربخشی روش یکپارچگی حسی برای درمان ناتوانی های دیگر این کودکان مورد استفاده قرار گیرد. واژه های کلیدی: درخودماندگی، یکپارچگی حسی، رفتارهای کلیشه ای