خلق و خوی کودک

خوداثرمندی والدینی به معنای سطح اطمینان ادراک شده والد از چگونگی ایفای نقش خود است و می تواند با سازگاری روان شناختی و اجتماعی کودک و والد هم بسته باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر در خوداثرمندی والدینی مادران کودکان زیر دو سال بود. این مطالعه در زمره مطالعات توصیفی ـ پسرویدادی قرار دارد. بدین منظور، با روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس، از ۲۲۰ تن از مادران کودکان زیر دو سال شهر تهران خواسته شد تا به سؤالات پژوهش پاسخ دهند. از شاخص استرس والدینی (آبیدین، ۱۹۹۵)، مقیاس منابع حمایت اجتماعی (کوسک و کوسک، ۲۰۰۲)، پرسش نامه اثرمندی مادرانه (تتی و گلفند، ۱۹۹۱)، پرسش نامه افسردگی بک (بک، ۱۹۷۶)، پرسش نامه خُلق و خوی کودک (بیتس، ۱۹۸۶) و مقیاس اضطراب جدایی مـادرانه (هوک و مک برید و گنزدا، (۱۹۸۹) برای جمعآوری دادهها استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد خُلق و خوی کودک و افسردگی مادر و استرس والدینی، در سه گام، حدود ۳۳ درصد واریانس خوداثرمندی والدینی مادرانِ کودکان زیر دو سال را تبیین میکنند؛ بنابراین برنامههای آموزشی و پیشگیرانه با در نظر گرفتن این متغیرها میتوانند سطح خوداثرمندی در مادران را افزایش داده و از ناسازگاری های بعدی پیشگیری کنند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش الگوهای ارتباطی خانواده و خلق و خوی کودک در پیش بینی اضطراب جدایی در دانش-آموزان مقطع ابتدایی صورت گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان ابتدایی شهرآذرشهر در سال تحصیلی 1397- 1398 بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تعداد 100 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مقیاس سنجش اضطراب جدایی (فرم والدین)، تجدیدنظر شده الگوهای ارتباطی خانواده و پرسشنامه خلق و خو و منش کلونینجر (فرم کودکان) بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به روش ورود استفاده شد که برای این منظور از نرم افزار آماری SPSS20 بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که بین الگوی ارتباطی گفت و شنود و الگوهای ارتباطی با اضطراب جدایی رابطه منفی و بین الگوی ارتباطی همنوایی با اضطراب جدایی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد. بین خلق و خوی کودک و مولفه های همکاری، اجتناب از آسیب، خود هدایتگری با خود فراروی با اضطراب جدایی رابطه منفی و بین مولفه وابستگی به پاداش با اضطراب جدایی دانش آموزان رابطه مثبت معنی دار وجود دارد(05/0p<). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که الگوهای ارتباطی خانواده و خلق و خوی کودک 8/36 درصد و مولفه های آنها 7/27 درصد می توانند تغییرات مربوط به اضطراب جدایی را به صورت معنی داری پیش بینی کنند(01/0p<؛ 05/0p<). نتایج به دست آمده بر لزوم توجه به الگوهای ارتباطی خانواده و خلق و خوی کودک در زمان کار با کودکان دارای اختلال اضطراب جدایی، تاکید دارد.