فرایند توسعه محصول جدید

اهمیت روز افزون توسعه محصول جدید در دنیای کسب و کار و افزایش توجه و اقبال خاص از سوی شرکت ها به انجام تحقیقات در خصوص ماهیت توسعه محصول جدید منجر به ایجاد بدنه گسترده ای از تحقیقات در این حوزه از دانش مدیریت گردیده است پویایی و پیچیدگی مفهوم توسعه محصول جدید از یک طرف و ماهیت میان رشته ای آن از طرف دیگر موجب گردیده است که محققان در تحقیقات خود رویکرد های متفاوتی را به کار گرفته و به یافته های متنعی دست یابند بدین ترتیب ادبیات توسعه محصول جدید را میتوان به چهار قسمت محتوای تحقیقات اصلی توسعه محصول جدید عوامل متمایز کننده تحقیقات توسعه محصول جدید و مطالعات خاص گرایان در تحقیقات توسعه محصول جددی تقسیم بندی نمود د راین مقاله به ترتیب هر یک از این چهار قسمت به تفصیل مورد برسی قرار می گیرد و در خاتمه در یک جمع بندی کلی بدنه ادبیات توسعه محصول جدید به اجمال تدوین می گردد.

محصولات جدید جزء عوامل حیاتی انکار ناپذیر موفقیت، برای شرکتهایی هستند که در یک محیط رقابتی و در حال تغییر فعالیت می-کنند. محققان بسیاری در پی شناسایی عوامل موثر بر موفقیت محصولات جدید هستند. تحقیق حاضر در پی شناسایی و دسته بندی مهمترین عوامل موثر بر عملکرد محصول جدید در صنایع غذایی می باشد. پس از مطالعه تحقیقات مختلف، این عوامل در دو دسته عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی دسته بندی شدند. مهمترین عوامل درون سازمانی که در این تحقیق به آن ها پرداخته می-شود شامل گرایش کارآفرینانه، یادگیری سازمانی و فرایند توسعه محصول جدید و مهمترین عوامل برون سازمانی شامل پیش بینی پذیری تقاضای مشتری، پویایی تکنولوژیکی، پویایی بازار و شدت رقابت می باشد. جامعه آماری این پژوهش 66 شرکت صنایع غذایی استان مازندران می باشد که حداقل 2 سال سابقه کار داشته و طی یک سال گذشته حداقل یک محصول جدید به بازار ارائه داده اند. فرضیه های این تحقیق از طریق آزمون های معادلات ساختاری، همبستگی، رگرسیون های چندگانه و مرحله ای مورد آزمون قرار گرفته و به منظور تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS16و Visual PLS استفاده گردید. یافته های این پژوهش نشان می دهد که گرایش کارآفرینانه، فرایند توسعه محصول جدید و پیش بینی پذیری تقاضای مشتری تاثیر مستقیم معنادار و پویایی تکنولوژیکی، پویایی بازار و شدت رقابت تاثیر تعدیل کننده معناداری بر عملکرد محصول جدید در صنایع غذایی دارند. اما معناداری تاثیر یادگیری سازمانی بر عملکرد محصول جدید به اثبات نرسید. بررسی تاثیر غیرمستقیم یادگیری سازمانی بر عملکرد محصول جدید نشان داد که در صنایع غذایی یادگیری سازمانی زمانی منجر به افزایش عملکرد محصول جدید می شود که فرایند توسعه محصول جدید به عنوان متغیر واسطه ای عمل کند. تعیین برازندگی مدل با استفاد از شاخص GOF نشان داد که مدل اصلاحی که در آن فرایند توسعه محصول جدید به عنوان متغیر واسطه ای بین یادگیری سازمانی و عملکرد محصول جدید قرار دارد از برازندگی مناسبی برخوردار است.

بسیاری از محققان توسعه محصول جدید را به عنوان یک فرایند متمرکز بر دانش معرفی کرده اند که با رشد فزاینده پیچیدگی محصولات و فناوری ها،به مدیریت دانش موثر، احتیاج مبرم دارد.تا کنون مطالعات زیادی بر روی اثرات بکارگیری مدیریت دانش بر فرایند توسعه محصول جدید صورت گرفته است ولی کار زیادی روی ابزارهای مدیریت دانش کارامد در این فرایند صورت نگرفته است.در این تحقیق با استفاده از رویکرد تحلیل سلسله مراتبی، اولویت بندی میان ابزارهای مدیریت دانش در فرایند توسعه محصول جدید نرم افزاری و نیز در هریک از مراحل، در سه بخش نظرات خبرگان دانشگاهی،خبرگان حوزه کسب و کار و نیز ترکیب نظرات خبرگان صورت گرفته است.در مدل سلسله مراتبی تحقیق، انتخاب ابزارهای مدیریت دانش در توسعه محصول جدید نرم افزاری به عنوان هدف در سطح صفر، مراحل توسعه مبتنی بر مدل مرحله-دروازه در سطح بعدی، فرایندهای مدیریت دانش به عنوان معیارهای مقایسه در سطح سوم، و در نهایت ابزارهای مدیریت دانش به عنوان گزینه ها در سطح آخر قرار دارند. بنابر نتایج به دست آمده، فرایند انتقال و انتشار دانش،هم از دیدگاه خبرگان دانشگاهی و هم خبرگان صنعت، اولویت اول را در میان فرایندها و گروه افزارها و ابزارهای همکاری و همچنین اولویت اول را در میان ابزارهای مدیریت دانش در اغلب مراحل توسعه به خود اختصاص داده اند

با توجه به سرعت تغییر فناوری ها، بالارفتن انتظارات مشتریان و نیز افزایش پیچیدگی های فنی، سرعت توسعه محصول جدید نقشی کلیدی در موفقیت سازمانها دارد و شرکت ها به دنبال روش هایی برای کوتاهترکردن زمان ایده به محصول از جمله ارتباط دوسویه با مشتری و بهره برداری از مشارکت مشتری به ویژه در بازاریابی صنعتی هستند. ادبیات پژوهش نشان می دهد اثربخشی مشارکت مشتری در فرایند توسعه محصول جدید، تا حدود زیادی اقتضایی است بنابراین در این پژوهش، تاثیر تجانس سبک زمانی به عنوان یک متغیر تعدیل گر جدید در رابطه بین مشارکت مشتری و زمان تبدیل ایده به محصول، مورد تحلیل قرار می-گیرد.تلفیق این متغیرها در چارچوب پیشنهادی این پژوهش، ریشه در دیدگاه سازمان به عنوان یک سیستم باز، رویکرد مدیریت اقتضایی و بازتعریف سبک زمانی به عنوان مفهومی قابل استفاده در سطوح فردی، سازمانی و فرهنگی و به صورت روشی است که مطابق با آن زمان ادراک و به کار گرفته می شود. جامعه آماری این پیمایش، پروژه های توسعه محصول جدید است که در سالهای 1390 تا 1398 در صنایع مختلف کشور انجام گرفته است. نمونه برداری به صورت قضاوتی و با حجم نمونه، 200 پروژه می باشد. نتایج تحلیل کمی که با روش معادلات ساختاری انجام شده است، نشان می دهد مشارکت مشتری با تولیدکننده در فرایند توسعه محصول جدید در بازاریابی صنعتی در کنار تجانس سبک زمانی و از طریق درک و برداشت یکسان از زمان، می تواند به کوتاهترشدن زمان تبدیل ایده به محصول، منتج گردد.