۳.
کلیدواژه‌ها:
سرقت/دزدی سارق قاجاریه عهد ناصری نوکران
سرقت به عنوان متداول ترین و فراگیرترین ناهنجاری اجتماعی هم تاثیرات منفی آشکاری در امنیت اجتماعی داشت و هم همۀ قشرهای جامعه را درگیر می گرفت. به دیگر سخن تقریبا در میان اکثر قشرهای اجتماع سارق وجود داشت و هر کدام با انگیزه ها و نیت های مختلفی دست به اعمال سارقانه می زدند. در عهد ناصری نیز مردم طبقات مختلف اجتماع درگیر این ناهنجاری اجتماعی بودند. از میان این قشرها می توان به لوطیان، سربازها و نوکران اشاره کرد که گزارش های متعددی از اعمال سارقانۀ آنها در دست است. در این میان نوکران جمعیتی قابل توجه را در اجتماع عهد ناصری تشکیل می دادند و مسائل و موضوعات پیرامون آنها مانند تعاملات آنها با صاحب خود و دیگر اقشار جامعه، نحوۀ معیشت آنها و ... از جمله موضوعات قابل توجه محسوب می شود. از طرف دیگر گاه ناهنجاری هایی نیز توسط این قشر انجام می شد که پربسامدترینِ این ناهنجاری ها سرقت بود. مسالۀ پژوهش آن است تا سرقت های نوکران و عوامل زمینه ساز آن را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. بر این اساس در نوشتار حاضر سعی خواهد شد تا به دو پرسش پاسخ داده شود: نخست آنکه چه عواملی بسترساز سرقت های نوکران در دورۀ ناصری بوده است؟ دو آنکه نوکران از چه روش ها و شیوه هایی برای سرقت استفاده می کردند. روش تحقیق در پژوهش حاضر کتابخانه ای خواهد بود و با مطالعۀ منابع مهم عهد ناصری که در آن میان سفرنامه های اروپایی نقشی اساسی دارند، سعی خواهد شد تا به مسالۀ پژوهش پاسخ داده شود. یافته های پژوهش حاکی از آن است که عامل مهاجرت و نابرابری اجتماعی و مواجب اندک و نیز این انگاره که نوکران سرقت را به نوعی حق مسلم خود می انگاشتند را می توان از عوامل بسترساز سرقت های آنان تلقی کرد.