راهبردهای فراشناختی خواندن

رابطه مفهوم فراشناخت، به عنوان مفهومی متداول در تعلیم و تربیت با پیشرفت تحصیلی انکارناپذیر است. یکی از چالشهای موجود در زمینه مطالعه فراشناخت، سنجش و ارزیابی راهبردها و دانش فراشناختی است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی و انطباق شاخصهای روایی و پایایی پرسشنامه راهبردهای فراشناختی خواندن (مختاری و ریچارد، 2002)، در نمونه ای از دانش آموزان پسر دوره متوسطه شهر بندرعباس بود. آزمودنیهای پژوهش، 297 دانشآموز سال اول متوسطه بودند که به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه 30 گویهای راهبردهای فراشناختی خواندن بود. برای بررسی روایی پرسشنامه، از روش تحلیل عاملی اکتشافی توام با چرخش واریماکس استفاده شد. شاخصهای مرتبط با کفایت نمونه و متغیرها جهت تحلیل عاملی رضایتبخش بود. پس از اجرای تحلیل عاملی، سه عامل راهبردهای فراشناختی کلی، حمایتی و حل مساله در زمینه خواندن استخراج شد که حدود 27/59 درصد از واریانس کل راهبردهای فراشناختی خواندن را تبیین میکرد. همچنین بررسی پایایی پرسشنامه نیز ضرایب آلفا برابر با 70/0 و تنصیف برابر با 75/0 را به دست داد. به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه راهبردهای فراشناختی خواندن، برای سنجش این راهبردها در میان دانشآموزان پسر دوره متوسطه شهر بندرعباس مناسب است و میتواند تا حدودی نیازهای موجود را بر طرف کند.

هدف از پژوهش، بررسی نقش جهت گیری هدف و راهبردهای فراشناختی خواندن در پیش بینی انگیزش تحصیلی دانشجویان است. بدین منظور 150 نفر از دانشجویان پسر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسش نامه انگیزش تحصیلی، پرسش نامه اهداف پیشرفت، و پرسش نامه راهبردهای فراشناختی خواندن را تکمیل کردند. سپس، داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین جهت گیری هدف عملکرد-گرایشی، تسلط- اجتنابی، راهبردهای فراشناختی خواندن و انگیزش درونی رابطه معنی داری وجود دارد. بین جهت گیری هدف عملکرد- گرایشی، عملکرد- اجتنابی و انگیزش بیرونی رابطه معنی داری مشاهده شد. همچنین بین جهت گیری هدف عملکرد- گرایشی، تسلط- گرایشی و بی انگیزگی نیز رابطه معنی دار مشاهده شد. ضرایب رگرسیون چند متغیری نشان داد که جهت گیری هدف عملکرد-گرایشی، تسلط-گرایشی و راهبردهای فراشناختی خواندن می توانند انگیزش درونی و هدف عملکرد- اجتنابی می توانند انگیزش بیرونی و بی انگیزگی را پیش بینی کنند. مطابق نتایج بدست آمده، اهداف پیشرفت و راهبردهای فراشناختی خواندن با انگیزش تحصیلی رابطه دارند و در موقعیت های تحصیلی باید به این متغیرها توجه کرد.

مقدمه: افراد دوزبانه به دلیلِ متفاوت بودن زبان مادری شان با زبان رسمی در زمینه یادگیری با مشکلاتی مواجه هستند که شیوه خودتنظیمی و راهبردهای فراشناختی می توانند آن را تعدیل نمایند. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی بین خودتنظیمی یادگیری و راهبردهای فراشناختی خواندن با مشکلات یادگیری به زبان دوم در دانش آموزان دو زبانه انجام شد. روش: مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. ۳۹۰ دانش آموز به شیوه تصادفی از میان دانش آموزان دختر و پسر دوزبانه مقطع متوسطه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس راهبردهای یادگیری خودتنظیمی )MSLQ (مقیاس آگاهی فراشناختی از راهبردهای خواندن MARSI)) و مقیاس مشکلات یادگیریCLDQ) ) استفاده شد. یافته ها: برازش مدل ساختاری نشان داد که بین خودتنظیمی یادگیری و راهبردهای فراشناختی خواندن با مشکلات یادگیری به زبان دوم رابطه ی منفی معناداری وجود دارد و مدل از برازش مطلوبی برخوردار است. نتیجه گیری: به نظر می رسد شناسایی و ارتقای راهبردهای خودتنظیمی و فراشناختی در برنامه های آموزشی احتمال بروز مشکلات یادگیری را کاهش می دهد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر جنسیت و رشته تحصیلی دانشجومعلمان بر تفکر انتقادی، راهبردهای فراشناختی خواندن و تأخیر در رضامندی تحصیلی انجام شد. روش کار: ۲۳۴ نفر از دانشجو معلمان رشته های علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه فرهنگیان شیراز ابتدا به روش نمونه گیری سهمیه ای و سپس خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه تفکر انتقادی کالیفرنیا (فرم ب، ۱۹۹۰) ، راهبردهای فراشناختی خواندن مختاری و ریچارد ( ۲۰۰۲) و تأخیر در رضامندی تحصیلی بیمبنتی و کارابنیک ( ۱۹۹۸) بر روی آن ها اجرا گردید. یافته ها: داده ها با استفاده از آزمون T مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که: بین میانگین نمره تفکر انتقادی و تأخیر در رضامندی تحصیلی دانشجومعلمان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد؛ اما بین میانگین نمره راهبرد فراشناختی کلی، حمایتی و حل مسئله دانشجومعلمان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین بین میانگین نمره تفکر انتقادی رشته های علوم انسانی و علوم پایه تفاوت معنادار وجود دارد؛ اما بین میانگین نمره راهبردهای فراشناختی خواندن و تأخیر در رضامندی تحصیلی رشته های علوم انسانی و علوم پایه تفاوت معنادار وجود ندارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش، توصیه می گردد کارگاه های آموزشی در جهت ارتقای مهارت های تفکر انتقادی و تأخیر در رضامندی تحصیلی در دانشجو معلمان پسر و هم چنین در رشته های علوم پایه برگزار گردد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای نگرش به خواندن در رابطه راهبردهای شناختی، راهبردهای فراشناختی خواندن، نگرش والدین به خواندن با انگیزش خواندن دانش آموزان دارای مشکلات خواندن بود. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی و به طور خاص مدل معادلات ساختاری بود. برای این منظور از جامعه آماری پژوهش، که شامل کلیه دانش آموزان (دختر و پسر) پایه های چهارم و پنجم دوره ابتدایی دارای مشکلات خواندن شهر الیگودرز که در سال تحصیلی 99-1398 مشغول به تحصیل بودند، تعداد 300 نفر به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه های انگیزش خواندن(MRFQ) ویگفیلد و گاتری (1997)، زمینه یابی یادگیری خواندن (LTRS) انجمن بین المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی (2001)، نگرش به خواندن (ARQ) مککنا و کی یر (1990)، راهبردهای آگاهی فراشناختی خواندن(MORASQ) مختاری و ریچارد (2002)، راهبردهای خودتنظیمی (MSFLQ) پینتریج و دی گروت (1990) پاسخ دادند. در تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری برای وارسی مدل علی بین متغیرهای پژوهش استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که راهبرد شناختی با سطح معنی داری (001/0) و نگرش والدین به خواندن با سطح معنی داری (01/0) به صورت مستقیم با انگیزش خواندن رابطه دارند. رابطه مستقیم راهبردهای فراشناختی خواندن بر انگیزش خواندن تآیید نشد (35/0). راهبردهای شناختی به صورت غیرمستقیم و با واسطه نگرش به خواندن با انگیزش خواندن رابطه دارد (009/0). راهبردهای فراشناختی خواندن به صورت غیرمستقیم و با واسطه نگرش به خواندن با انگیزش خواندن رابطه دارد (001/0). همچنین نگرش والدین به خواندن به صورت غیرمستقیم و با واسطه نگرش به خواندن با انگیزش خواندن رابطه دارد (004/0). مدل پیشنهادی بر اساس شاخص های برازش از برازش مطلوبی برخوردار بوده است. نتایج این پژوهش می تواند اطلاعات ارزشمندی را در خصوص افزایش انگیزش خواندن ارائه دهد.