سیستم دهلیزی

آگاهی از عملکرد سیستم عصبی _ عضلانی برای توسعه مهارت های حرکتی و توانبخشی بیماران نقش ارزنده ای دارد. در این خصوص ابزارها و آزمون های متعددی با اعتبار و پایانی تعریف نشده به کار گرفته می شوند. هدف از اجزای این تحقیق بررسی پایایی دستگاه جدیدی به نام DSPF است که برای سنجش تعادل دینامیکی به بازار عرضه شده است. روش : تعداد 12 زن سالم 20 تا 35 ساله در این آزمون داوطلبانه شرکت کردند. برای اندازه گیری تعادل آزمودنی ها آنها با وضعیت بدنی تعریف شده روی صفحه اتکای دستگاه قرار می گرفتند سپس در مدت 20 ثانیه واریانس و میانگین مجموع نوسانات پوسچری بدن نوسان در جهت جلو _ عقب و جانبی افراد ثبت می شد. کلیه آزمون ها در دو درجه سفتی صفحه اتکای درجه 2 (کاملا شل) و درجه 8 (نسبتا سفت) اجرا شدند. با آزمون های منتخب سیستم های بینایی دهلیزی و حسی _ حرکتی دستکاری می شود. از این دستکاریها برای بررسی میزان مشارکت این سیستم ها در کنترل حرکتی بدن آزمودنی استفاده می شود. هر آزمایش سه بار تکرار شده و میانگین بدست آمده به عنوان شاخص تعادل هر آزمون در نظر گرفته می شود. پس از دو هفته کلیه آزمون ها با شرایط مشابه تکرار شدند. با استفاده از روش پیرسون همبستگی بین دو بار تکرار آزمون ها در متغیرهای مربوط در محیط نرم افزار SPSS محاسبه گردید. نتایج نشان دادند که همبستگی مورد نظر در متغیر نوسانات کلی مرکز ثقل در وضعیت ایستاده با چشم بسته در درجه سختی 2 و 8 صفحه اتکا معادل (r=0.86) بود. این همبستگی در نوسانات قدامی _ خلفی A-P در درجه سختی 2 صفحه اتکا معادل (r=0.85) بود و در درجه سختی 8 با حدود 11 درصد مواجه شد (R=0.76). همبستگی در نوسانات جانبی این آزمون در درجه سختی 8 برابر با r=0.73 بود. اما در سایر آزمونها همبستگی این متغیر بین دو تکرار پایین بود. در آزمونهای چرخش سر به چپ و به راست میزان همبستگی بدست آمده در هر سه مولفه در درجه سختی 8 بین r=0.81 تا r=0.086 بود. اما همبستگی متغیرهای تعادل در وضعیت ایستاده با چشم باز ضعیف تر بود. این تحقیق نشان داد که آزمونهای ایستاده در شرایط آناتومیکی با چشمان بسته و نیز آزمون ایستاده با چرخش سر به طرفین به ترتیب برای دستکاری سیستم بینایی و دهلیزی در هر دو نوع نوسانات پردامنه پوسچر از روایی مطلوبی برخوردار هستند و می توان به نتایج به دست آمده از دستگاه DSPF تکیه کرد. سایر آزمونها با این دستگاه از پایایی مناسب برخوردار نبودند.

هدف از تحقیق حاضر بررسی میزان کارایی هریک از سیستم های حسی بینایی، دهلیزی و حس پیکری در کنترل پاسچر ناشنوایان ورزشکار و غیرورزشکار بود. به این منظور، 30 نفر از نوجوانان 15 تا 20 ساله ناشنوای مادرزادی عمیق و شدید در دو گروه ورزشکار و غیرورزشکار ( 17/1 ± 08/18 سال، 82/6 ± 04/173 سانتی متر، 47/7 ± 41/59 کیلوگرم) به صورت نمونه گیری هدفمند بررسی شدند. برای تفکیک سهم هریک از سیستم های حسی بینایی، دهلیزی و حس پیکری، وضعیت کنترل پاسچر نمونه ها با دستگاه تعادل سنج بایودکس در چهار حالت حسی مختلف اندازه گیری و کارایی هریک از سیستم های حسی به وسیله فرمول ناشنر محاسبه شد. اطلاعات خام به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS18 و بهره گیری از آمار توصیفی و آزمون تی مستقل (05/0α≤) تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد میزان کارایی همه سیستم های حسی درگیر در کنترل پاسچر گروه ناشنوای ورزشکار به طور معناداری بهتر از ناشنوایان غیرورزشکار است و کاراترین سیستم حسی درگیر در کنترل پاسچر هر دو گروه سیستم حس پیکری است و بعد از آن به ترتیب سیستم های بینایی و دهلیزی قرار داشتند. احتمالاً بهتر بودن وضعیت قدرت اندام تحتانی و نیز کنترل عصبی عضلانی بهتر در ورزشکاران دلیل وضعیت تعادلی بهتر آنان است. اثر منفی ضعف داده های دهلیزی در فرایند خیره شدن نیز می تواند در کاهش کارایی سیستم بینایی در کنترل پاسچر ناشنوایان اثرگذار باشد. از نتایج این تحقیق می توان در طراحی برنامه های توانبخشی ناشنوایان استفاده کرد و نشان می دهد تمرینات عصبی عضلانی که حس پیکری را بهبود بخشند، احتمالاً اثر بیشتری در بهبود وضعیت تعادلی ناشنوایان خواهند داشت، ازاین رو پیشنهاد می شود این گونه تمرینات در برنامه های ورزشی و توانبخشی ناشنوایان بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، مقایسه میزان کارایی سیستم های حسی درگیر در کنترل پاسچر ناشنوایان و نابینایان مادرزادی بود. روش : مطالعه حاضر از نوع مقطعی مقایسه ای بود، جامعه آماری پژوهش را کلیه ناشنوایان و نابینایان شهرستان قزوین تشکیل می دادند که از بین آن ها با توجه به معیارهای ورود و عدم ورود به مطالعه، تعداد ۲۱ دانش آموز ناشنوای مادرزادی (۱۱ پسر و 1۰ دختر) و ۱۹ نفر دانش آموز نابینای مادرزادی (۱۰ پسر و ۹ دختر) به صورت نمونه گیری هدفمند موردبررسی قرار گرفتند. از آزمون کنترل پاسچر ناشنر برای به دست آوردن میزان کارایی هر یک از سیستم های حسی درگیر در کنترل پاسچر استفاده شد . داده ها با استفاده از آزمون تی مستقل در نرم افزار SPSS تجزیه وتحلیل شد (0/05≥ P ). یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده، در وضعیت بدون ایجاد تداخل حسی ( p=0/003 ) و وضعیت غالب بودن سیستم بینایی ( p=0/004 ) گروه ناشنوایان دارای عملکرد بهتری در حفظ تعادل بودند، اما در وضعیت غالب بودن سیستم حس پیکری (0/001 p= ) و غالب بودن سیستم دهلیزی ( p=0/001 )، نابینایان عملکرد بهتری نسبت به ناشنوایان نشان دادند. نتیجه گیری: به نظر می رسد در نبود سیستم بینایی افراد نابینا بیشترین وابستگی را به سیستم حس پیکری پیدا می کنند، درحالی که افراد ناشنوا برای حفظ تعادل بیشتر به داده های حاصل از اطلاعات بینایی متکی می باشند و در مرحله بعد سیستم حس پیکری نقش دوم را در این افراد بازی می کند.

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر دستکاری سیستم های دخیل بر کنترل پاسچر شناگران با سابقه و مبتدی می پردازد. مطالعه بر روی 80 نفر از شناگران (دختر و پسر) با دامنه سنی 15 تا 20 سال انجام گرفت که به روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفدار برای پژوهش انتخاب شده بودند. در این مطالعه برای اندازه گیری کنترل پاسچر از آزمون عملکردی ایستاده تک اندام (SLS) تحت چهار شرایط حسی مختلف (ایستادن روی سطح سخت با چشمان باز، ایستادن روی فوم با هایپراکستنشن سر، ایستادن روی سطح سخت با چشمان بسته و هایپراکستنشن سر، و ایستادن روی فوم با چشمان بسته) استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه، برای بررسی تغییرات بین گروهی؛ و آزمون تعقیبی توکی برای مقایسه های دوبه دو در سطح معناداری (05/0P≤) استفاده شد. نتایج نشان داد سهم سیستم دهلیزی در کنترل پاسچر شناگران باسابقه نسبت به شناگران مبتدی بیشتر است (03/0P=). همچنین تفاوتی در سیستم های بینایی و حس عمقی در شناگران باسابقه نسبت به شناگران مبتدی مشاهده نشد. از این رو می توان نتیجه گرفت که شنا موجب تقویت سیستم دهلیزی می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر ۱۲ جلسه تمرین چرخشی بر تعادل دختران مبتدی با و بدون دستکاری حس بینایی و حس عمقی انجام شد. نمونه آماری پژوهش ۲۷ دانشجوی دختر 19 تا 24 سال بودند که براساس معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند. آزمودنی ها به طور تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل قرار گرفتند و گروه تجربی در 12 جلسه مداخله شرکت کرد. برای ارزیابی کنترل وضعیت قامت از دستگاه صفحه نیرو در شرایط با چشم باز و بسته، با و بدون فوم استفاده شد. از آزمون تحلیل واریانس با تکرار سنجش، تحلیل کوواریانس چندمتغیره و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار اس.پی.اس.اس. نسخه 23 برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که اثر تمرین های چرخشی بر تکلیف تعادل معنا دار نبود (0.05<p )، اما براساس نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی، اثر تمرین های چرخشی بر نوسان مرکز فشار در محور Xدر وضعیت های دوم و سوم در شرایط دستکاری سیستم بینایی و حس عمقی به طور مجزا معنا دار بود (0.05 > p ). براساس نتایج پژوهش حاضر به نظر می رسد تمرین های چرخشی در بهبود تعادل در محور X نتایج بهتری به ارمغان می آورند و این امر اتکای افراد به سیستم بینایی و حس عمقی را کاهش می دهد.