تخلخل

این نوشتار در جستجوی حقیقت «نمو» و چگونگی رخداد آن در نبات و حیوان به رشته تحریر در آمده است. و به همین مناسبت، معنای «نمو» و دیگر واژگان مربوط، هم از لحاظ لغوی و هم از نظر اصطلاحی بررسی شده است. آنگاه، مباحث مقدماتی به میان آمده و دیدگاههای مختلف، در این باره، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. نگارنده سرانجام به این نتیجه رسیده است که «نمو» حرکت مقداری است و این حرکت، نمودی از حرکتی بنیادین است که آن را «حرکت جوهری » خوانده اند. در این پژوهش، بنیانگذاران سه حوزة فلسفی مشّاء، اشراق و حکمت متعالیه بیشتر در مورد توجه واقع شده اند.

«تخلخل» و «تکاثف» دو اصطلاح در علم طبیعیات هستند که در معانی متعدّدی به کار رفته­اند. در این مقاله معانی مختلف این دو اصطلاح، اعم از حقیقی، غیرحقیقی، و مجازی، و تفاوت آن ها با نموّ و ذبول، سمن و هزال، ورم و نیز زیادت و نقصان مصنوعی بیان شده و به شرح انواع مختلف آن ها از قبیل: طبیعی و قسری، ذاتی و عرضی، جسمانی و روحانی پرداخته شده است. سپس با بیان دلایل فلاسفه مشاء و ارائه آزمایش­های تجربی در اثبات تخلخل و تکاثف حقیقی، به نقد و بررسی این دلایل از منظر دانش فیزیک پرداخته و نشان داده شده است که گرچه به برخی از این دلایل ایراداتی وارد است، در مجموع می­توان از تخلخل و تکاثف حقیقی دفاع کرد و سخن مخالفان این نوع از تخلخل و تکاثف، همچون شیخ اشراق، صحیح به شمار نمی آید.

تخمین پارامترهای هیدروژئولوژیکی آبخوان (T، K، Sy و مواردی از این قبیل) برای ارزیابی، مدیریت و مطالعات منابع آب های زیرزمینی ضرورت دارد. روش های گوناگونی مانند آزمون پمپاژ، شبیه سازی یا مدل آب های زیرزمینی، ژئوفیزیکی و مواردی از این قبیل برای ارزیابی این پارامترها وجود دارند. اگرچه تعبیر و تفسیر داده های به دست آمده از آزمون پمپاژ، بهترین روش تخمین پارامترهای هیدروژئولوژیکی آبخوان است، اما این روش پرهزینه، وقت گیر است و نتایج آن برای نقاط محدودی کاربرد دارد. ازاین رو، برآورد پارامترهای آبخوان با روش ژئوالکتریکی به همراه روش آزمون پمپاژ، بسیار موثر و باصرفه است. در این مقاله پارامترهای هیدروژئولوژیکی آبخوان دشت امامزاده جعفر گچساران، واقع در جنوب استان کهگیلویه و بویراحمد، با استفاده از داده های مقاومت ویژه که از 86 سونداژ قائم ژئوالکتریکی(VES) با آرایه اشلومبرژه به دست آمد و با توجه به تشابه خصوصیات جریان آب زیرزمینی (قانون دارسی) و جریان الکتریکی (قانون اهم) در محیط متخلخل، تخمین زده شد. نتایج به دست آمده نشان داد مقدار متوسط تخلخل و آبدهی ویژه آبخوان به ترتیب حدود 26 و 044/0 درصد، ضخامت های متوسط آبرفت و آبخوان به ترتیب حدود 132 و 79 متر، حجم کل آبخوان دشت امامزاده جعفر 7/5 میلیارد مترمکعب، حجم تقریبی آب موجود در آبخوان 5/1 میلیارد مترمکعب و میزان حجم آب قابل استحصال از آبخوان 5/66 میلیون مترمکعب برآورد شده است. با مقایسه نتایج به دست آمده از روش ژئوفیزیکی و نتایج حاصل از آزمون پمپاژ، معلوم شد روش مقاومت الکتریکی قادر به تخمین قابل قبولی از پارامترهای هیدروژئولوژیکی آبخوان است. به طوری که می توان با تلفیق داده های به دست آمده از روش ژئوالکتریک و داده های حاصل از آزمون پمپاژ، علاوه بر کاهش هزینه ها، نتایج مطلوبی به دست آورد.

چشمه ها یکی از منابع آبی مهم در سطح کشور شمرده می شوند. در ارتفاعات البرز مرکزی چشمه های کارستی فراوانی گسترش دارند که شناخت وضعیّت هیدرولوژیکی آنها در بهره برداری و مدیریت آنها ضرورت دارد. هدف از این پژوهش، بررسی کارایی شبکه ی عصبی مصنوعی در شبیه سازی آبدهی چشمه های کارستی در استان مازندران است. بدین منظور، 80 چشمه کارستی مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد 60 نمونه برای آموزش یا ارائه ی مدل و تعداد 20 نمونه برای تست یا اعتباریابی استفاده شد. مقادیر کمّی عوامل مؤثّر در آبدهی چشمه های کارستی، شامل؛ درصد تخلخل تشکیلات آبخوان، ارتفاع مکان، شیب زمین، بارش متوسّط سالانه و فاصله از منابع آب با به کارگیری داده ها و نقشه ها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) برآورد شد. برای ارائه ی مدل مناسب برای آبدهی چشمه های کارستی از نرم افزار MATLAB شاخه ی Neural Network و از شبکه ی پرسپترون چند لایه استفاده شد. برای فرآیند شبیه سازی، 80 درصد داده ها برای آموزش و 20 درصد مابقی برای تست یا اعتباریابی استفاده شد. عملکرد شبکه ی عصبی با پارامتر هایی چون، جذر میانگین مربّع خطا (RMSE) و ضریب همبستگی بین خروجی های حقیقی و دلخواه (R) سنجیده شد. نتایج پژوهش، نه تنها کارایی شبکه ی عصبی مصنوعی در شبیه سازی آبدهی چشمه ها را نشان داد؛ بلکه حاکی از آن است که عوامل فاصله از منابع آب، تخلخل تشکیلات آبخوان و ارتفاع مکان، عوامل اصلی در آبدهی چشمه های کارستی در ارتفاعات البرز مرکزی به شمار می آیند؛ بنابراین با استفاده از شبکه ی عصبی مصنوعی، می توان آبدهی چشمه های فاقد آمار را با دقّت قابل قبولی برآورد کرد.

کثرت گرایی دوران معاصر در شکل گیری سبک ها و آثار مختلف هنری، به تعاریف متنوع و گاه متناقض از زیبایی شناسی منجر گردیده و درنتیجه شاخص های زیبایی شناسی دچار به هم ریختگی شده است. سنجه زیبایی شناختی، امکان سنجش، تفکیک و ارزیابی را فراهم می آورد و تعریف و شناسایی آن ها اهمیت دارد. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر و رابطه بین میزان عددی پروخالی و ترجیحات بصری در جداره خارجی معماری (نَما) می باشد .در این راستا، پس از بررسی ادبیات موضوع، با استفاده از روش های بررسی ترجیحات در رویکرد زیبایی شناسی تجربی، 320 نفر مورد آزمون قرار گرفتند. این افراد به 32 نمایه بصری که از 8 جداره اصلی از خانه های تاریخی تبریز با تغییر و دستکاری هدفمند تولید گردید، از طریق آزمون های تجربی، نمرات ترجیحاتی دادند. براساس نمرات داده شده به هر جداره، پروخالی بر مبنای ترجیحات مخاطب در جداره های خارجی بررسی و تحلیل گردید. با توجه به یافته های پژوهش می توان این گونه نتیجه گیری نمود که « پروخالی» به عنوان یک مؤلفه بصری در ترجیحات زیبایی شناختی از جداره خارجی تأثیرگذار است و در یک بازه مطلوبیت، باعث افزایش ترجیحات و پسندیدگی می گردد. این مؤلفه بصری می تواند به عنوان یک معیار در سنجش و ارزیابی های زیبایی شناسانه از جداره های معماری و همچنین راهکار معمارانه در طراحی جداره های خارجی کاربرد داشته باشد.

اﻫﺪاف: اﻣﺮوزه ﻣﺼﺮف ﺑﯽرویﻪ اﻧﺮژی ﺑﻪ یﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮیﻦ دﻏﺪﻏﻪﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺸﺮی ﺗﺒﺪیﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮی راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ اﻫﻤﯿﺖ ﻓﺮاواﻧﯽ یﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. یﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮیﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﻣﯿﺰان اﻧﺮژی دریﺎﻓﺘﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن، ﻓﺮم و ﺷﮑﻞ ﮐﻠﯽ ﺑﺪﻧﻪ و ﻣﯿﺰان ﺗﺨﻠﺨﻞ ﺣﺠﻤﯽ آن اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ایﻨﮑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻮدﺳﺎیﻪاﻧﺪازی در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎی ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮم و ﻣﺮﻃﻮب روﺷﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮای ﺧﻨﮏﺳﺎزی ﺑﻨﺎ اﺳﺖ، ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽﮐﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺨﻠﺨﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ در ﻣﯿﺰان ﺧﻮدﺳﺎیﻪاﻧﺪازی آن و ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺮژی دریﺎﻓﺘﯽ ﺑﺪﻧﻪﻫﺎ ﺑﭙﺮدازد. اﺑﺰار و روشﻫﺎ: ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﻧﻮع ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻧﺮماﻓﺰار ۲۰۱۱ Ecotect ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی ﻓﺮم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺧﻮدﺳﺎیﻪاﻧﺪازی ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺨﻠﺨﻞ ﺑﺮ ﻣﯿﺰان اﻧﺮژی دریﺎﻓﺘﯽ ﺟﺪارهﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﯽﭘﺮدازد. یﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻋﻤﻖ ﺗﺮاس ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪای ﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﺳﻄﻮح ﺗﺤﺖ ﺳﺎیﻪ ﻧﺪارد و داﻣﻨﻪ اﻧﺮژی ﺗﺎﺑﺸﯽ دریﺎﻓﺘﯽ در ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻋﻤﻖ ﺗﺮاس ﻧﯿﺴﺖ. ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﻧﺘﺎیﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﺪلﻫﺎی ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ ﺑﺎ ﻣﺪل ﺻﻠﺐ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻠﯽ ﻣﺪلﻫﺎی ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ داﻧﻪای ﺑﻬﺘﺮیﻦ و ﻣﺪلﻫﺎی ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ ردیﻔﯽ ﺑﺪﺗﺮیﻦ رﻓﺘﺎر از ﻣﻨﻈﺮ ﺳﺎیﻪاﻧﺪازی و اﻧﺮژی ﺗﺎﺑﺸﯽ دریﺎﻓﺘﯽ را دارﻧﺪ. ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: ایﺠﺎد ﺗﺨﻠﺨﻞ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﺎیﻪاﻧﺪازی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻤﯽﺷﻮد و ﺗﻼش ﺑﺮای ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزی ﺳﺎیﻪاﻧﺪازی ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ایﺠﺎد ﺗﺨﻠﺨﻞ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزیﻫﺎی دﻗﯿﻖ ﻗﺒﻞ از ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺖ.