مدیریت بهای تمام شده

پیشرفتهای مقاله پیشرفته اقتصادی و تکنولوژی ژاپن نظر و تحسین همه کشورهای جهان را بخود معطوف داشته است. در این مقاله نقش حسابداری مدیریت در این پیشرفتها بررسی می شود. همچنین خلاصه پروژه تحقیقاتی انجام شده توسط مؤسسه حسابداران مدیریت انگلستان که در آن روشهای متداول حسابداری مدیریت اعمال شده در شرکتهای بزرگ اسکاتلندی در مقایسه با شرکتهای بزرگ ژاپنی ارائه می شود. مهمترین خصیصه حسابداری مدیریت در ژاپن‘ دید بلند مدت آن است که در خدمت اهداف استراتژیک و پشتیبانی فعالیتهای فروش نمایان می شود. اهداف استراتژیک شرکتهای ژاپنی ایجاد کیفیت بهتر‘ تحویل به موقع‘ کاهش موجودیها و پایین آوردن بهای تمام شده است و با آموزش و ایجاد انگیزش در کارکنان خود‘ آنان را در جهت برآوردن این هدف سوق می دهند‘ به طوری که با نوآوری و بهبود دایم‘ پویایی کلیه قسمتها امری بدیهی است. بهای تمام شده از طریق تحقیقات بازار بدست آمده و با استفاده از مکانیزم کنترل آینده نگر‘ امکان دستیابی‘ به اهداف استراتژیک میسر می گردد. گزارشات مالی برای خارج از شرکت (سهامداران‘ مقامات مالیاتی و غیره) در شرکتهای ژاپنی نظیر شرکتهای غربی است. تفاوت اساسی در تأکید و جهت استفاده از اطلاعات مالی در داخل سازمان است که نکات مهمی را آشکار می سازد.

با توجه به اهمیت تصمیم گیری مدیران بر مبنای اطلاعات جامع و صحیح تولید شده توسط یک سیستم اطلاعاتی حسابداری انعطاف پذیر، در این پژوهش سعی شده است «نقش سیستم اطلاعات حسابداری در فرآیند تصمیم گیری مدیران شرکت ملی گاز ایران» بررسی گردد. بدین منظور یک فرضیه اصلی به همراه شش فرضیه فرعی مطرح گردید تا مشخص شود میزان استفاده مدیران ارشد سازمان از گزارش های مالی در تصمیم گیری در رابطه با مدیریت بهای تمام شده، بودجه بندی سالانه، سرمایه گذاری و انتخاب پروژه ها، ارزیابی عملکرد حوزه های مختلف سازمان، تجزیه و تحلیل وضعیت و عملکرد مالی سازمان و برنامه ریزی بلندمدت تا چه حد است. قلمرو مکانی شامل شرکت اصلی و کلیه شرکت های تابعه شرکت ملی گاز ایران در حوزه های پالایش، توزیع و تخصصی بوده و زمان انجام تحقیق در سال 1390 می باشد. اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه، مصاحبه و مطالعات کتابخانه ای جمع آوری و آزمون فرض پژوهش با استفاده از آزمون آماری one sample t-test در نرم افزار SPSS انجام پذیرفت. نتایج حاصل از تحقیق، بیانگر آن است که مدیران شرکت ملی گاز ایران و شرکت های تابعه آن، از گزارش های سیستم اطلاعات حسابداری تنها در زمینه بودجه بندی سالانه استفاده می نمایند و در سایر محورهای تصمیم گیری از قبیل مدیریت بهای تمام شده، سرمایه گذاری و انتخاب پروژه ها، ارزیابی عملکرد، تجزیه و تحلیل مالی و برنامه ریزی بلندمدت، گزارش های سیستم حسابداری نقشی ایفاء نمی نماید.

عامل رفتاری اعتمادبه نفس بیش ازحد مدیریت، موجب عدم تقارن هزینه ها در زمان افزایش و کاهش فروش می شود. پژوهش های قبلی بیشتر به تأثیر علل اقتصادی و علل نظریه نمایندگی بر چسبندگی هزینه ها متمرکز بوده اند، در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر علت رفتاری اعتمادبه نفس بیش ازحد مدیریت بر افزایش چسبندگی هزینه های توزیع، فروش و اداری پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش را شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1381 تا 1391 تشکیل می دهد. برای آزمون فرضیه ها از مدل بسط یافته اندرسون در پنج حالت استفاده شده است. در مدل اولیه، بدون درنظرگرفتن متغیرهای اقتصادی، متغیرهای مبتنی بر نظریه نمایندگی، اثرات ثابت زمانی و اثرات ثابت صنعت، فقط به بررسی تأثیر اعتمادبه نفس بیش ازحد مدیریت بر چسبندگی هزینه های توزیع، فروش و اداری پرداخته شد. سپس به ترتیب متغیرهای مذکور در مدل وارد شده و تأثیر آنها بر نتایج مدل مشاهده شد. مطابق یافته ها، تأثیر متغیر اعتمادبه نفس مدیریت بر چسبندگی هزینه های توزیع، فروش و اداری، در مدل اول از 76 درصد به 7/62 درصد در مدل پنجم کاهش یافت. این موضوع نشان می دهد عامل رفتاری اعتمادبه نفس بیش ازحد مدیریت، موجب افزایش چسبندگی هزینه ها می شود.