تولید به موقع

پیشرفتهای مقاله پیشرفته اقتصادی و تکنولوژی ژاپن نظر و تحسین همه کشورهای جهان را بخود معطوف داشته است. در این مقاله نقش حسابداری مدیریت در این پیشرفتها بررسی می شود. همچنین خلاصه پروژه تحقیقاتی انجام شده توسط مؤسسه حسابداران مدیریت انگلستان که در آن روشهای متداول حسابداری مدیریت اعمال شده در شرکتهای بزرگ اسکاتلندی در مقایسه با شرکتهای بزرگ ژاپنی ارائه می شود. مهمترین خصیصه حسابداری مدیریت در ژاپن‘ دید بلند مدت آن است که در خدمت اهداف استراتژیک و پشتیبانی فعالیتهای فروش نمایان می شود. اهداف استراتژیک شرکتهای ژاپنی ایجاد کیفیت بهتر‘ تحویل به موقع‘ کاهش موجودیها و پایین آوردن بهای تمام شده است و با آموزش و ایجاد انگیزش در کارکنان خود‘ آنان را در جهت برآوردن این هدف سوق می دهند‘ به طوری که با نوآوری و بهبود دایم‘ پویایی کلیه قسمتها امری بدیهی است. بهای تمام شده از طریق تحقیقات بازار بدست آمده و با استفاده از مکانیزم کنترل آینده نگر‘ امکان دستیابی‘ به اهداف استراتژیک میسر می گردد. گزارشات مالی برای خارج از شرکت (سهامداران‘ مقامات مالیاتی و غیره) در شرکتهای ژاپنی نظیر شرکتهای غربی است. تفاوت اساسی در تأکید و جهت استفاده از اطلاعات مالی در داخل سازمان است که نکات مهمی را آشکار می سازد.

تولید به موقع تفکر و نگرشی نوین در اداره سازمانهای صنعتی است که اصول، روشها و تکنیکهای برخاسته از آن، حذف کامل و جامع اتلاف و افزایش بهره وری را در تمامی فعالیتها اعم از داخل و خارج سازمان دنبال می کند. بر همین اساس نیز هدف این تحقیق بررسی مقایسه ای مولفه های تولید به موقع در گروه های مختلف صنعتی تبریز می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل576 کارخانه در چهار صنعت ماشین آلات و تجهزات، مواد و محصولات شیمیایی، منسوجات و الکترونیک و وسایل مرتبط در اندازه های کوچک و متوسط در شهر تبریز می باشد. حجم نمونه با استفاده از تعیین رابطه در جامعه های محدود 313 نفر تعیین شده است که به روش نمونه گیری طبقه ای نسبی این افراد مشخص شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره استفاده گردیده است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که بین چهار صنعت در مؤلفه های تولید ناب تفاوت وجود دارد.

سیستم کانبان حمل در زنجیره های تأمین با انتقال مناسب اطلاعات باعث کاهش انواع اتلاف ها می شود. تحقق اهداف تولید ناب مستلزم تعیین مناسب مؤلفه هایی مانند تعداد کانبان در سیکل است. مسئله تعیین تعداد کانبان در سیکل، مسأله ای چند هدفه است که باید اهداف تولید کننده و تأمین کنندگان را با توجه به شرایط زنجیره تأمین برآورده کند. در این مقاله براساس مطالعه زنجیره تأمین خودرو، اهداف و محدودیت های مسأله در سیستم کانبان حمل تعیین شده است. مدلی مبتنی بر برنامه ریزی ریاضی عدد صحیح چندهدفه با توابع هدف غیرخطی برای تعیین تعداد کانبان و هدف کاهش هزینه های موجودی و حمل و نقل توسعه داده شده است. قابلیت اجرا و اثربخشی مجموعه جواب های مدل ریاضی با توسعه یک مدل شبیه سازی بررسی شده است. یکی از جواب های بهینه می تواند 44 درصد هزینه های موجودی را نسبت به وضع موجود کاهش دهد در حالیکه باعث افزایش 11 درصدی هزینه حمل و نقل می شود.

تصمیم گیری در مسائلی مانند تولید ناب از پیچیدگی بالایی برخوردار است. این پیچیدگی از یک طرف به علت وجود واژه های زبانی است و از طرف دیگر تصمیم گیری در موضوعاتی چون تولید ناب به دانش افراد خبره وابسته است. با توجه به این که سنجش نابی اولین گام در شناخت نقاط قوت و ضعف صنایع در جهت دستیابی به اهداف تولید ناب می باشد، بنابراین نیاز است تا روش های کاربردی تر در این حوزه تدوین گردد. بر همین اساس نیز هدف این تحقیق ارائه مدلی برای ارزیابی تولید ناب با استفاده از سیستم های استنتاج فازی است. مدل ارائه شده از پنج سیستم استنتاج فازی تشکیل شده است که در دو سطح طراحی شده است. چهار سیستم سطح اول به عنوان ابزارهای موثر بر تولید ناب، نمره ای به عنوان خروجی تولید می کنند که این خروجی ها به عنوان ورودی سیستم نهایی جهت ارزیابی تولید ناب مورد استفاده قرار گرفته است. در طراحی هر یک از سیستم های استنتاج فازی از توابع عضویت مثلثی که به جهت کارایی و سهولت در استفاده انتخاب شده بودند، استفاده شده است. نتایج تدوین مدل و بکارگیری آن در یک شرکت ماشین-آلات و تجهیزات نشان می دهد که مدل ارائه شده ضمن اینکه وضعیت تولید ناب در سازمان را نشان می دهد، قادر است وضعیت سازمان را در هریک از عوامل و معیارهای موثر بر تولید ناب را نیز مشخص نماید.