جریان سازی خبری

هدف این مقاله، مطالعه تطبیقی عملکرد دو طیف رسانه ای جریان ساز (خبرگزاری ایسنا، روزنامه شرق و شبکه خبری بی بی سی فارسی) و رقیب (خبرگزاری فارس، روزنامه کیهان و خبر صداوسیما) در مدیریت جریان خبری اسیدپاشی های اصفهان در بازه زمانی 24مهر تا 9 آبان 1393 بود. نمونه گیری به روش هدفمند انجام و برای تحلیل داده ها از دو روش تحلیل مضمون و تحلیل محتوای کمی استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که ایسنا پیشتازی جریان سازی خبری را بر عهده داشته و در کنار آن بی بی سی فارسی و روزنامه شرق در زنده نگاه داشتن این جریان خبری نقش داشته اند. در مقابل، خبرگزاری فارس، روزنامه کیهان و خبر صداوسیما در ابتدای شکل گیری جریان خبری، سکوت و پس از ایجاد جریان خبری به این موضوع وارد شدند. تأخیر در ورود، رویکرد انفعالی، زاویه نگاه حکومتی و زبان رسمی مهم ترین عواملی بود که باعث شد این طیف نتوانند تأثیر چندانی در مدیریت این جریان خبری داشته باشند.

هدف این مقاله مطالعه تطبیقی عملکرد رسانه های جمعی در جریان خبری ای است که رسانه های اجتماعی پیرامون خبر فوت مرتضی پاشایی ایجاد کردند. 9 سایت خبری یا خبرگزاری برتر انتخاب و مطالب آن ها در سه بازه زمانی پیش از فوت، از زمان فوت تا تشییع و هفته پس از تشییع تحلیل شد. همچنین نیم صفحه اول 24 روزنامه پرتیراژ کشور بررسی شد. از بین بخش های خبری صداوسیما نیز پنج بخش خبری و شبکه های ماهواره ای خبری، بی بی سی فارسی، من وتو و صدای آمریکا به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. سپس روند جریان سازی خبری استخراج و اقدامات هر یک از رسانه ها در مقاطع مختلف این جریان خبری مشخص گردید. برای تحلیل داده ها از دو روش تحلیل مضمون برای شناسایی مضامین و از روش تحلیل محتوای کمی برای شمارش واحدهای موجود در متن پیام ها استفاده شد. بر اساس یافته های این پژوهش سبقت رسانه های اجتماعی بر رسانه های جمعی در این جریان سازی خبری مشهود است. در موج اول، رسانه های اجتماعی پیشتاز بودند. در موج دوم، رسانه های جمعی سعی کردند، عقب افتادگی خود را از این حجم عظیم خبری جبران کنند و به سرعت وارد شده و تلاش نمودند با موج اول همراهی کنند. اما سرعت حوادث باعث می شود ابتکار عمل از دست رسانه های جمعی خارج شده و هیچ رسانه ای نتواند در موج سوم به مدیریت مطلوب جریان خبری خود بپردازد. موج تولید محتوا در شبکه های اجتماعی، رسانه های جمعی را غافلگیر می کند و سایت های خبری با پوشش همه جانبه خبری موضوع پاشایی، بیش از این که به فکر جهت دهی به افکار عمومی باشند، به فکر جذب یا نگه داشتن مخاطبان خود هستند.

این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی ترمینولوژی خبری روزنامه های کیهان، اعتماد، رسالت و شرق در انتخابات ریاست جمهوری سال 1396 و به منظور شناسایی مهم ترین معیارهای گزینشگری، بررسی میزان حمایت از کاندیداها، احزاب و گروه ها، وابستگی خبری مطالب به منابع مختلف و جایگاه واژه سازی سیاسی و جریان سازی خبری و بررسی سبک مطالب و گفتمان مسلط در آن روزنامه ها انجام شده است. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش، ترکیبی است. در روش کمی از تکنیک تحلیل محتوا و در روش کیفی از تکنیک مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش در سطح کمی روزنامه های کیهان، اعتماد، شرق و رسالت در یک دوره 100روزه از قبل از انتخابات تا زمان تحلیف رییس جمهوری و در سطح کیفی نیز پنج نفر از متخصصان علوم ارتباطات و روزنامه نگاران برجسته از گروه های مختلف سیاسی و با رعایت اصل اشباع نظری و کفایت نمونه گیری نظری انتخاب شده اند. نتایج حاکی از آن است که تفاوت معناداری بین انتخاب مهم ترین موضوع ها توسط گزینشگران در روزنامه های مورد بررسی، وجود ندارد. درباره جایگاه روزنامه های مورد بررسی در واژه سازی سیاسی و جریان سازی خبری، روزنامه های کیهان و رسالت از واژه سازی و جریان سازی اصولگرایی تبعیت می کنند. اما واژه سازی و جریان سازی روزنامه های شرق و اعتماد مبتنی بر گفتمان شبه لیبرال اسلامی و مبتنی بر رضایت طبقه متوسط است.