سرمایه اجتماعی خانوادگی

سرمایه اجتماعی از جمله مفاهیم میانجی تعیین کننده در تبیین زمینه های اجتماعی مختلف همچون آسیب ها و انحرافات اجتماعی است که همزمان با پیچیده ترشدن و افزایش تغییرات در سطوح و ابعاد مختلف، کاربرد بیشتری نیز میان اندیشمندان اجتماعی یافته است. در پژوهش حاضر بر بعد خانوادگی این مفهوم تأکید شده است که منبعث از روابط اجتماعی افراد با خویشاوندان یا بستگان درجه اول است. هدف از مقاله نیز بررسی سازوکارهای اجتماعی مربوط به این بعد از «سرمایه اجتماعی» و تأثیر آن بر میزان انحرافات اجتماعی موجود در جامعه است. روش اصلی به منظور پاسخگویی به پرسش تحقیق، تحلیل ثانویه داده هایی است که در سطح ملّی و به تفکیک استان ها در دو دسته در دسترس بوده اند: دسته اول مربوط به پیمایش ملّی با شانزده هزار نمونه بوده است که در اواخر سال 1389 انجام شده و تا اوایل سال1390 به طول انجامیده است؛ دسته دوم مجموعه اطلاعات ثبتی مربوط به آمار وقوع جرائم، انحرافات و آسیب های اجتماعی مختلف در سال 1389 بوده است که از نهادهای رسمی مربوط (از جمله وزارت کشور، شواری عالی انقلاب فرهنگی، معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه، نیروی انتظامی و مرکز آمار ایران) اخذ شده اند. نتایج پژوهش حاکی از معناداری تأثیر سرمایه اجتماعی خانوادگی بر میزان کلی انحرافات اجتماعی در استان های کشور است.

تحقیق حاضر به دنبال یافتن عوامل مؤثر در شکل گیری خادمیت در شرکت هاست. از این رو، این تحقیق کاربردی با استفاده از رویکرد تطبیقی-کیفی و به کارگیری روش تحلیل فازی به این بررسی پرداخته است. جامعه آماری شرکت های مستقر در شهرک صنعتی سلیمان صباحی بیدگلی است که در این میان 28 شرکت خانوادگی انتخاب شده است. داده ها از طریق پرسش نامه جمع آوری شده است. روایی پرسش نامه از طریق انتخاب معتبرترین شاخص ها و گویه ها با توجه به ادبیات نظری و تأیید خبرگان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد. براساس تئوری های تبیین کننده خادمیت، 5 شرط سرمایه اجتماعی خانوادگی، تعهد، اعتماد، ازخودگذشتگی و فرایند استراتژی مشارکتی به تحلیل وارد شده است. تحلیل علّی مفرد نشان داد که سرمایه اجتماعی خانوادگی، تعهد، اعتماد و فرایند استراتژی مشارکتی، شروط لازم و ازخودگذشتگی شرط کافی است. تحلیل استاندارد نشان داد که اعتماد و نبود سرمایه اجتماعی خانوادگی ممسک ترین راه برای شکل گیری خادمیت است.

عوامل خاصی باعث شکل گیری اعتماد درون شرکت ها می شوند. این پژوهش با بررسی تئوری های درون سازمانی، درصدد بررسی عوامل شکل گیری اعتماد با رویکردی مقایسه ای بین کارآفرینی خانوادگی و غیرخانوادگی است. روش پژوهش کمی و شیوه گردآوری داده ها به صورت میدانی با استفاده از پرسش نامه است. جامعه آماری تحقیق شهرک سلیمان صباحی در شهرستان آران و بیدگل است که کسب و کارهای آن به تولید فرش مشغول هستند. روایی پرسش نامه با بررسی ادبیات نظری و تأیید نظر خبرگان انجام شد. در هر شرکت 3 پرسش نامه کارگری و 1 پرسش نامه مربوط به صاحب شرکت توزیع و در مجموع 163 شرکت خانوادگی و 153 شرکت غیرخانوادگی بررسی شدند. تحلیل ها با نرم افزار ام پلاس [1] انجام شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که مدل نظری در نمونه کل مورد تأیید قرار می گیرد و مدل مورد بررسی در دو نمونه متفاوت است، همچنین %71 از واریانس متغیر وابسته اعتماد توسط متغیرهای تحقیق در نمونه کل تبیین می شود. [1] Mplus