نشانه نامعیّن

هدف این مقاله، تبیین دستوری شدگی نشانه «نامعیّن» از فارسی باستان به فارسی میانه در گروه اسمی است. دستوری شدگی فرایندی است که ناظر بر تکوین امکانات دستوری از منابع واژگانی در بافت های زبانی خاص است. در فارسی باستان، برای اولین بار پیدایش نشانه «نامعیّن» در دستور زبان فارسی از رهگذر بازتحلیل عدد ai̯va ’یک‘ براساس روابط مجازی و سپس بسط استعاری در بافت «تنها یک ’X‘ وجود دارد، این ’X‘ معرف انسان است»، در گروه اسمی رخ می دهد. در فارسی میانه، این نشانه «نامعیّن» دستوری تر شده و به صورت تکواژ وابسته «-ē» در گروه اسمی به طور گسترده تر نقش رمزگذاری مفهوم ’نامعیّن‘ را ایفا می کند. در پژوهش حاضر، دستوری تر شدگی این عنصر زبانی را براساس اصول دستوری شدگی ارائه شده به وسیله هاینه و کوتوا (2007) تبیین می کنیم. در همین راستا، کسب معناهای جدید نشانه نامعیّن را در گذر زمان، از فارسی باستان به فارسی میانه، طبق پیوستار معنایی تکوین نشانه نامعیّن هاینه (1997) تشریح خواهیم کرد.