زیست اقلیم

چگونگی شرایط اقلیمی بر انسان تاثیر زیادی دارد، به طوری که شرایط نامطلوب اقلیمی بر جسم و روان انسان فشار وارد می آورد که نتیجه آن ناراحتی، از دست دادن کارایی و سرانجام مختل کردن سلامت انسان است در حالی که شرایط اقلیمی مطلوب و معیارهای آسایش اثرات مثبتی به جا می گذارد. در این پژوهش، برای ارزیابی تطبیقی زیست اقلیم انسانی شهر اصفهان با بکارگیری روش های ترجونگ، اقلیم گردشگری ( TCI )، دمای معادل فیزیولوژیک PET) )، متوسط نظر سنجی پیش بینی شده ( PMV ) از فراسنج های اقلیمی میانگین متوسط، حداقل و حداکثر دما، میانگین متوسط، حداقل و حداکثر رطوبت نسبی، میانگین ساعات آفتابی و میانگین متوسط سرعت باد و متوسط فشار بخار و میزان ابرناکی 3 ایستگاه سینوپتیک اصفهان، شرق اصفهان، کبوترآباد طی دوره آماری هجده ساله (1992 الی 2010) استفاده شده است. نتیجه این بررسی نشان می دهد که اغلب روش ها؛ ماه های مه و سپتامبر را بهترین ماه ها از لحاظ آسایش اقلیمی دانسته و شرایط اقلیمی ایستگاه های مورد مطالعه در ماه های ژانویه، فوریه و دسامبر (ماه های سرد سال) و ماه های ژوئن، ژوئیه و اوت (ماه های گرم) به سمت نامطلوب سوق پیدا می کنند .

در این مطالعه از شاخص درجه سختی هوا، به منظور بررسی شرایط زیست اقلیمی منطقه شمال غرب(استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان و کردستان) در دوره سرد سال استفاده شد. بدین منظور از داده های میانگین دمای روزانه طی یک دوره زمانی 10 ساله در 22 ایستگاه سینوپتیک که دارای دوره آماری کامل تری بودند استفاده گردید. ماههایی که میانگین دمای آن ها کمتر از 18 درجه سانتی گراد بود، به عنوان ماه سرد در نظر گرفته شدند. بر طبق این معیار، 7 ماه از سال(سه ماه پاییز، سه ماه زمستان و ماه اول بهار) در منطقه به عنوان ماه سرد شناخته شد. با استفاده از نتایج شاخص درجه سختی هوا، نقشه های پهنه بندی آسایش برای منطقه شمال غرب تهیه گردید. نتایج نشان داد که، منطقه به طور کلی در بخش اعظم سال با شرایط سردی روبرو است. همچنین مشخص شد که شرایط سختی هوا با ارتفاع رابطه مستقیم دارد زیرا که هر چه ارتفاع از سطح دریا بیشتر باشد شرایط دمایی سردی بر منطقه حاکم می گردد. به نحوی که مناطقی مانند بیجار و زرینه اوباتو تقریباً در تمامی سال از آسایش اقلیمی به دورند. نتیجه این بررسی نشان می دهد که 13 درصد از کل منطقه در دوره سرد سال از شرایط سختی هوا به دور است و یا به عبارت دیگر از حالت اعتدال برخوردار است. در حالیکه در 87 درصد دیگر شرایط سختی در ماههای سرد حاکم است که درجات کمی سخت تا خیلی سخت مشاهده می شود.

با توجه به اینکه حدود 40 درصد از مصرف انرژی کشور به بخش ساختمان مربوط است، اعمال ضوابط برای طراحی معماری همساز با اقلیم از مهمترین راهکارهای کاهش مصرف انرژی می باشد. در این مقاله به بررسی و ارائه ضوابط معماری همساز با اقلیم شهر ایلام با استفاده از شاخص زیست اقلیمی ماهانی پرداخته شد و پس از مشخص شدن ضوابطی که باید بر طراحی معماری همساز با اقلیم حاکم باشد، ساختمان های مسکونی شهر ایلام در سه دسته زمانی بزرگتر از 30 سال (گروه 1)، بین 15 تا 30 سال (گروه 2) و کوچکتر از 15 سال (گروه 3) با هم مقایسه شدند تا میزان انطباق هر گروه با وضعیت مطلوب استخراج گردد. بدین منظور، تعداد 285 واحد مسکونی در مناطق مختلف شهر ایلام با استفاده از پرسشنامه استاندارد شاخص زیست اقلیمی ماهانی، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج پرسشنامه ها برای هر گروه، جداگانه استخراج گردید و با وضعیت مطلوب در شاخص ماهانی، مقایسه و در نرم افزار رایانه ای SPSS تحلیل شد. بر اساس ضوابط ارائه شده شاخص ماهانی، گروه 1 (بافت قدیم شهر) بیشترین سازگاری و گروه 3 (ساختمان های نوساز) کمترین سازگاری را با اقلیم محلی دارند و در مجموع، حدود 50 درصد از واحدهای مسکونی شهر ایلام با شرایط اقلیمی محل سازگار هستند. نتایج و ضوابط ارائه شده در این پژوهش می تواند به عنوان راهنمای طراحی معماری همساز با اقلیم در ساختمان های نوساز شهر ایلام مورد استفاده قرار گیرد.

دوره های طولانی مدت سالانه یا فصلی متغیرهای اقلیمی همچون دما معمولاً به عنوان شاخصی برای تشخیص تغییرات اقلیمی کاربرد دارد. شرایط حاد جوی غالباً خسارات مالی و حتی جانی فراوانی در حیات موجودات زنده و محیط زیست به دنبال خواهد داشت. وزش شدید باد در دمای زیر صفر می تواند گرما را به سرعت از بدن خارج کند و این فرایند ممکن است موجب یخ زدگی پوست شود. سوزبادها، جزء بادهای محلی در زبان کوردی به آن ره شه با و در امریکا به آن بلیزارد و در شوروی و آسیا به آن بوران می گویند. هدف این تحقیق شناخت مدل و ارائه الگوهای همدیدی مربوط به شاخص سوزباد، برای پیش بینی تکرار این بلای طبیعی در آینده، جهت برنامه ریزی ها و اتخاذ مدیریت های بحران، برای مقابله با آسیب های این بلای جوی و کاهش دادن اثرات آن است. حداقل دوره استاندارد یک دوره پنج ساله است. برای انجام تحقیق، میانگین حداقل دمای روزانه بر حسب سانتیگراد و میانگین روزانه سرعت باد بر حسب کیلومتر بر ساعت در نرم افزار اکسل با استفاده از فرمول محاسبه و سپس نتایج با داده های جدول شاخص سوزباد مقایسه و سپس ماههای دارای سوزباد با میانگین این شاخص تعین گردیدند. بطورمسلم ارائه میزان سوزباد در پیش بینی های هواشناسی به مردم، میزان تردید به پیش بینی ها راکم کرده، رضایتمندی مردم را به دنبال خواهد داشت.