مؤلفه های هوش هیجانی

هدف پژوهش حاضر، بررسی مؤلّفه های هوش هیجانی بار ـ اُن در کتاب های درسی سال اول دبیرستان بود. نمونه این پژوهش، چهار کتاب ادبیات فارسی، مطالعات اجتماعی، دین و زندگی و مهارت های زندگی سال اول دبیرستان، اهداف آموزشی و مؤلّفان این کتاب ها بود. هر یک از این کتاب ها و اهداف آموزشی آن بر اساس 15 مؤلّفه هوش هیجانی بار ـ اُن و با استفاده از روش تحلیل محتوا بررسی شد. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان داد که به مؤلّفه های خودآگاهی، حل مسأله، مسئولیت پذیری، و قاطعیت به ترتیب در کتاب های ادبیات فارسی، مطالعات اجتماعی، دین و زندگی و مهارت های زندگی بیشتر توجه شده است، ولی در کل در کتاب های درسی مورد نظر به مؤلّفه های هوش هیجانی از نظر کمّی و کیّفی بسیار کمرنگ و گذرا توجه شده است. اهداف آموزشی این کتاب ها نیز با تحقق همه مؤلّفه های هوش هیجانی همسو نیست.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه (شاخه نظری) شهرستان سقز با استفاده از روش تحقیق توصیفی و همبستگی انجام گرفت. حجم نمونه مورد مطالعه 315 نفربود (161نفردخترو154نفرپسر) که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه هوش هیجانی (سیبریا شرینگ) و آزمون هوش شناختی (ریون) بوده است، که دانش آموزان به هردو پرسشنامه پاسخ دادند. در این تحقیق پس ازتجزیه وتحلیل وآزمون آماری نتایج زیر به دست آمد:. بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ومیزان هوش هیجانی آنها رابطه معنادار وجود دارد. بین هوش هیجانی دانش آموزان در رشته های مختلف تحصیلی (ریاضی- تجربی- انسانی) تفاوت معنادار مشاهده نشد. بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر وپسرتفاوت وجود دارد، به طوری که پیشرفت تحصیلی دختران بیشتر از پسران می باشد. درنمره هوش کلی هیجانی بین پسران ودختران تفاوت معنادار وجودندارد ودر مقایسه مؤلفه های هوش هیجانی (خودانگیزی، خودآگاهی، خودکنترلی، هوشیاری اجتماعی، مهارتهای اجتماعی) نیز فقط نمره مؤلفه هوشیاری اجتماعی دختران بیشتر از پسران است و در سایر مؤلفه ها تفاوت معنادار مشاهده نشد.

زمینه و هدف: هوش هیجانی از جمله ویژگی های فردی است که با موفقیت افراد در مقابله با فشارهای ناگهانی محیطی مرتبط است. هدف پژوهش حاضر مقایسه هوش هیجانی افراد کارآمد و ناکارآمد در پنج رسته مأموریتی نیروی انتظامی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان پلیس در سال های 95 و 96 تشکیل داده اند و حجم نمونه 793 نفر تعیین شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه «بار-آن» استفاده شد، همچنین برای آزمون پرسش های پژوهش از روش آمار استنباطی و آزمون تی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین مقیاس های هوش هیجانی در بین افراد کارآمد و ناکارآمد، نمره کل هوش هیجانی، مهارت درون فردی، مهارت بین فردی، کنترل استرس و خلق عمومی، در کل پلیس تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین تفاوت معناداری میان دو گروه از نظر سازگاری مشاهده نمی شود. در رسته آگاهی نمره کل هوش هیجانی به همراه مهارت درون فردی و خلق عمومی و در رسته مرزبانی نمره کل هوش هیجانی به همراه مهارت بین فردی، کنترل استرس و خلق عمومی و در رسته راهور مهارت بین فردی تفاوت معناداری وجود دارد و در رسته اطلاعات تفاوت معناداری بین دو گروه کارآمد و ناکارآمد وجود ندارد. نتایج: با توجه به یافته ها و از آنجا که افزایش هوش هیجانی شیوه ای مؤثر برای افزایش کارایی افراد است، پیشنهاد می شود آموزش هوش هیجانی برای پلیس در رسته های مختلف مد نظر قرار گیرد.

در این پژوهش که با بهره گیری از روش فراتحلیل انجام گرفته، به ترکیب عددی نتایج پژوهش های انجام شده در ایران در زمینه رابطه بین هوش هیجانی و مؤلفه های آن با خودکارآمدی افراد پرداخته شده است. جامعه آماری فراتحلیل، پژوهش های در دسترس مرتبط با رابطه هوش هیجانی و مؤلفه های آن با خودکارآمدی در داخل کشور است که در بین سال های 1386 تا 1396 منتشر شده اند. براساس ملاک های تعریف شده ورود و خروج پژوهش های اولیه و نیز تحلیل حساسیت، در نهایت50 اندازه اثر از 22 مطالعه اولیه بررسی شد. بعد از بررسی ملاک های ورود و خروج، یافته های کمّی پژوهش های منتخب با نرم افزار CMA ویرایش2، تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که هوش هیجانی و مؤلفه های آن بر خودکارآمدی افراد تأثیر معنی داری داشته و طبق ملاک کوهن، میزان اندازه اثر ترکیبی رابطه بین هوش هیجانی و مؤلفه های آن با خودکارآمدی برای مدل اثرات تصادفی، در حد متوسط به بالا (34/0= ES) است. بررسی نقش متغیرهای تعدیل کننده مؤلفه های هوش هیجانی، جامعه آماری تحقیقات اولیه و حجم نمونه تحقیقات اولیه در ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق، رابطه معنی داری نشان دادند. به طور خلاصه، می توان نتیجه گرفت که آموزش هوش هیجانی می تواند بر خودکارآمدی افراد تأثیر چشم گیری داشته باشد.