اقتصاد دریا محور

معمولاً منشأ تحولات بزرگ در اقتصاد یک کشور، توسعه کارآفرینی و وجود افراد خلاق، نوآور و مبتکر در عرصه اقتصادی آن کشور است. بسیاری از صاحب نظران معتقدند که مشکل کشورهای توسعه نیافته امروز کمبود سرمایه (اعم از مالی و انسانی) نیست، بلکه عدم وجود کارآفرینی است. بدون توجه کافی به مقوله «توسعه و فرهنگ کارآفرینی» نمی توانیم به شاخص های رشد و توسعه دست یابیم. هزاران کیلومتر ساحل در شمال و جنوب، هزاران کیلومتر مربع آب های تحت حاکمیت کشور ایران و نیز اقیانوسی بودن و موقعیت ژئواستراتژیک سواحل جنوب شرق، پتانسیل ها و ظرفیت های بی شمار و ... در روند اجرای اقتصاد مقاومتی، در طول سده های اخیر نقش و جایگاه مؤثری در رشد و توسعه کشور نداشته اند. کشور ما اکنون فعالیت های گسترده ای در حوزه های دریایی در شمال و جنوب و سواحل آن ها نظیر فعالیت های نفتی، ترابری دریایی، گردشگری ساحلی، صنایع دریایی دارد اما با مراجعه به آمار و ارقام ملاحظه می شود با توجه به سواحل طولانی کشور در شمال و جنوب و پتانسیل های بسیار زیاد در این مناطق نبود فرهنگ کارآفرینی و شناسایی و خلق فرصت ها و عدم بهره برداری بهینه از دریاهای پیرامونی و سواحل و جزایر کشور، سبب از دست رفتن فرصت های بسیاری شده و علاوه بر آن، مشکلات اجتماعی و اقتصادی کشور در سواحل نیز، رو به افزایش است. کارآفرینی و ایجاد کسب وکارهای کوچک، پرسود و خوش آتیه در جزایر، سواحل و دریاهای ایران راهکاری برای افزایش تولید ملی، خودکفایی و ایجاد اشتغال پایدار به ویژه در مناطق ساحلی، ارزآوری، تأمین نیازهای ساکنان بومی، حفظ و ثبات بافت جمعیتی شهرهای ساحلی و در نهایت گامی در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی است. این مقاله با مروری بر ادبیات موجود به بررسی اجمالی اقتصاد دریایی ایران می پردازد و تلاش دارد تا با این مرور نقش بنیادین و برتر کارآفرینی دریایی در توسعه اقتصاد دریا محور و در نهایت اقتصاد مقاومتی را مورد تأکید قرار دهد.