حساب های دریافتنی

هدف این پژوهش، شناسایی عواملی است که بر تغییرات دریافتنی ها و ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و تاثیر می گذارد. همچنین این پژوهش، ارتباط بین تغییرات نسبت دریافتنی ها به فروش و نسبت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول به دریافتنی ها و تغییرات در سودهای آتی را برآورد می کند. داده های مورد نیاز جهت آزمون فرضیه ها از بانک اطلاعاتی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران در طول سال های 1388-1380 جمع آوری شد و رابطه بین متغیرها از طریق آزمون های همبستگی و رگرسیون چندگانه برآورد شد. نتایج نشان می دهد که تفاوت رشد فروش نقدی، تعداد سال های زیان ده بودن، اندازه و عمر شرکت بر روی نسبت دریافتنی ها تاثیرگذار می باشند؛ به عبارت دیگر هرچه تعداد سال هایی که شرکت زیان ده بوده است، بیشتر باشد، نسبت دریافتنی ها بیشتر می شود. همچنین هرچه اندازه شرکت و عمر آن بیشتر باشد، میزان دریافتنی های آن نیز بیشتر است.

امروزه لازمه تداوم فعالیت های اقتصادی، دسترسی به منابع مالی به هنگام و کافی جهت تأمین سرمایه در گردش بنگاه های اقتصادی است و هرگونه تصمیمی در این بخش اثرات قابل توجهی بر بازده عملیاتی واحد تجاری می گذارد و منجر به تغییر ارزش شرکت و نهایتاً ثروت سهامداران خواهد گردید. در شرایط کنونی، حجم بالای مطالبات معوق بانک ها و به تبع آن فقدان ظرفیت و توان کافی آن ها در پاسخگویی به تقاضای روزافزون تسهیلات، روند دسترسی به منابع مالی را مشکل تر کرده است که این امر منجر به ایجاد وضعیت نامطلوب و مدیریت نامناسب سرمایه در گردش شده و شرکت ها توانایی رقابت خود را از دست می دهند. از این رو یکی از الزامات بهبود فضای کسب و کار بنگاه های اقتصادی، کارآمدی در تأمین سرمایه در گردش از طریق توسعه روش های دستیابی به منابع مالی کوتاه مدت از بازار سرمایه است. در این نوشتار که با روش توصیفی تحلیلی و با رویکردی فقهی صورت می پذیرد، کوشش شده است باتوجه به الزامات شرعی و قانونی کشور، به تبیین مدلی جهت انتشار اوراقی که منجر به کارآمدی سرمایه در گردش بنگاه ها می شود، پرداخته شود؛ از این رو با توجه به تحقیقات و تجربیات صورت گرفته در کشور در حوزه اوراق بهادار، صکوک دین مبتنی بر حساب های دریافتنی به عنوان الگویی نوین جهت کارآمدی سرمایه در گردش بنگاه ها در بازار مالی ایران پیشنهاد می شود

امروزهلازمه تداومفعالیت هایاقتصادی،دسترسیبهمنابعمالیبه هنگامو کافیجهتتأمین سرمایه در گردش بنگاه هایاقتصادیاست و هرگونه تصمیمی در این بخش اثرات قابل توجهی بر بازده عملیاتی واحد تجاری می گذارد و منجر به تغییر ارزش شرکت و نهایتاً ثروت سهامداران خواهد گردید. در شرایطکنونی، حجمبالایمطالباتمعوق بانک ها و به تبع آن فقدانظرفیتو توان کافی آنها در پاسخگوییبهتقاضای روزافزونتسهیلات،رونددسترسیبهمنابع مالی را مشکل ترکردهاست که این امر منجر به ایجاد وضعیت نامطلوب و مدیریت نامناسب سرمایه در گردش شده و شرکت ها توانایی رقابت خود را از دست می دهند. از این رو یکی از الزامات بهبود فضای کسب و کار بنگاه های اقتصادی، کارآمدی در تأمین سرمایه در گردش از طریق توسعه روش های دستیابی به منابع مالی کوتاه مدت از بازار سرمایه است. در این نوشتار که با روش توصیفی تحلیلی و با رویکردی فقهی صورت می پذیرد، کوشش شدهاستباتوجهبه الزاماتشرعی وقانونی کشور، به تبیین مدلی جهتانتشار اوراقی که منجر به کارآمدی سرمایه در گردش بنگاه ها می شود، پرداخته شود؛ازاین رو باتوجهبهتحقیقات و تجربیات صورت گرفته در کشور در حوزه اوراق بهادار،صکوک دین مبتنی بر حساب های دریافتنی[i] به عنوان الگویی نوین جهت کارآمدی سرمایه در گردش بنگاه ها در بازار مالی ایران پیشنهادمی شود.

اعتبار تجاری نقش مهمی در فعالیت های تجاری هر بنگاه دارد و نشان دهنده میزان اعتماد تأمین کنندگان و اعتباردهندگان به بنگاه تجاری است و ابزار تأمین مالی کوتاه مدت می باشد. در این مطالعه به بررسی تاثیر پریشانی مالی و محدودیت مالی بر اعتبار تجاری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. این تحقیق یک مطالعه کاربردی، توصیفی و همبستگی است. نمونه آماری شامل 150 شرکت منتخب از بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1391 تا 1398 است. بدین ترتیب 1200 مشاهده به دست آمده که داده های مالی مورد نیاز آن ها جهت تجزیه وتحلیل، از صورت های مالی شرکت ها گردآوری شد. مدل های آماری تحقیق پس از انجام آزمون های تشخیصی با رویکرد اقتصادسنجی رگرسیون اثرات ثابت و با استفاده از نرم افزار ایویوز، برآورد شدند. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که پریشانی مالی تاثیر مثبت و معناداری بر حساب های پرداختنی و تاثیر منفی و معناداری بر حساب های دریافتنی دارد. همچنین محدودیت مالی تاثیر مثبت و معناداری بر حساب های دریافتنی دارد؛ اما نتایج شواهد محکمی مبنی بر تاثیرگذاری محدودیت مالی بر حساب های پرداختنی نشان نداد. نتایج این مطالعه تأیید می کند که وضعیت مالی شرکت ها و به طور ویژه پریشانی مالی و محدودیت مالی نقش مهمی در سیاست های تأمین مالی و تأمین اعتبارات تجاری دارند.

تحقیق حاضر به تحلیل حساب های دریافتنی از دیدگاه حسابرس و شبیه سازی آن پرداخته است. جامعه آماری تحقیق حاضر دو گروه از دانشجویان دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد که درس حسابرسی را گذرانده بودند، می باشد که در نهایت نظرات حدود 20 دانشجو در هر دو گروه کارشناسی و کارشناسی ارشد طی دوره تحصیلی سال 1399-1398 مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. روش استفاده شده در این تحقیق، روش پیمایشی (یکی از متداول ترین روش های تحقیق کمی) از نوع کاربردی است که به این منظور پرسشنامه باز (مصاحبه) تهیه و تنظیم شده و توزیع گردیده است. در ادامه مصاحبه ها تحلیل گردید و با استفاده از تحلیل داده های کیفی (داده های کیفی به معنای داده هایی است که از پرسشنامه های باز استخراج می گردد) اطلاعات بررسی شد. شبیه سازی بررسی شده در پژوهش حاضر با بررسی سؤالاتی انجام گردید و می تواند به دانشجویان این یاری را برساند که بتوانند مفاهیمی از قبیل 1. فرآیند تأییدیه؛ 2. رویه های جایگزین برای حساب های دریافتنی؛ 3. ارزیابی شواهد حسابرسی؛ 4. تهیه کاربرگ؛ و 5. نمونه گیری آماری به عنوان ابزاری برای مدیریت ریسک، را درک نمایند.

بررسی تاثیر رشد شرکت بر اعتبار تجاری با توجه به نقش تعدیلی کمبود نقدینگی هدف این مطالعه بوده است. برای اندازه گیری رشد شرکت از رشد در دارایی های ثابت و برای اندازه گیری اعتبار تجاری از تراز خالص اعتبار تجاری و در نهایت برای اندازه گیری کمبود نقدینگی از یک متغیر مجازی بر اساس نسبت وجه نقد به دارایی جاری استفاده شده است. در نهایت با استفاده از اطلاعات 153 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی یک دوره 9 ساله از سال 1392 تا 1400 و مجموعا 1377 مشاهده (سال-شرکت) به آزمون فرضیه ها پرداخته شده است. همچنین برای آزمون فرضیه ها از تکنیک های اقتصادسنجی گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) و نرم افزار ایویوز استفاده شده است. یافته های این مطالعه نشان داد رشد شرکت تاثیر مثبت و معناداری بر اعتبار تجاری دارد ولی کمبود نقدینگی منجر به تضعیف رابطه مثبت بین رشد شرکت و اعتبار تجاری می شود. بر اساس یافته های مطالعه می توان دریافت که با افزایش رشد شرکت، عرضه اعتبار تجاری افزایش یافته و به این ترتیب تراز خالص اعتبار تجاری مثبت می شود. با این حال در شرایط کمبود نقدینگی، شرکت های در حال رشد عرضه اعتبار تجاری را کاهش و تقاضا برای دریافت اعتبار تجاری را افزایش می دهند و به این ترتیب با افزایش حساب های پرداختنی، تراز اعتبار تجاری منفی می شود.