پنجم ابتدایی

کسب مهارت های اجتماعی یکی از اثرگذارترین راهبردها در دستیابی کودکان و نوجوانان در ایجاد رابطه با همسالان و بهبود یادگیری در محیط های آموزشی است. هدف پژوهش حاضر بررسی کتاب مطالعات اجتماعی پنجم ابتدایی از حیث میزان برخورداری از مقوله های مهارت های اجتماعی می باشد. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کمی برای تحلیل متن کتاب مطالعات اجتماعی و از روش آنتروپی شانون جهت تحلیل اهمیت مقوله های مهارت های اجتماعی و مولفه های آن استفاده شده است. تحلیل های انجام شده پیرامون کتب مطالعات اجتماعی نشان می دهد همه مقوله های مهارت های اجتماعی (مهارت ارتباطی، مهارت گروهی و مهارت جرأت ورزی) در کتب مطالعات اجتماعی پنجم ابتدایی مورد توجه قرار گرفته است و توزیع و حضور مولفه های مهارت های اجتماعی به ترتیب به مهارت دلیل آوردن، مهارت کارگروهی، مهارت بازخورد، مهارت شنود موثر، مهارت سازشی، مهارت بیان احساسات و در نهایت به مهارت کلامی پرداخته شده است و مهارت های دوست یابی، مهارت «نه گفتن» و مهارت انتقادپذیر بودن در کتاب درسی  جایگاهی ندارد.

امروزه علی رغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه های زندگی، بسیاری از افراد در رویارویی با مسائل زندگی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند و همین امر آنان را در مواجه با مسائل و مشکلات زندگی روزمره و مقتضیات آن آسیب پذیر نموده است. مهارت های زندگی، مهارت هایی هستند که برای افزایش توانایی های روانی – اجتماعی افراد آموزش داده می شوند و فرد را قادر می سازند که به طور مؤثر با مقتضیات و کشمکش های زندگی روبه رو شود.هدف پژوهش حاضر نیز بررسی میزان توجه کتاب مطالعات اجتماعی پنجم ابتدایی به مؤلفه های مهارت زندگی هست.از روش تحلیل محتوای کمی آنتروپی شان برای تحلیل محتوای کتاب استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد که به تمامی مؤلفه های  مهارت زندگی در کتاب تعلیمات اجتماعی توجه گردیده است .از بین این مؤلفه ها ،بیش ترین مقدار مربوط به مهارت تفکر خلاق (17.7 درصد) و با ضریب اهمیت 0.504و کم ترین مقدار مربوط به مهارت تصمیم گیری (404درصد )  و ضریب اهمیت 0.052می باشد. بنابراین لازم است تدابیری جهت پرورش مؤلفه هایی با فراوانی پایین در دانش آموزان اندیشه شود.

توسعه فرهنگ بهداشتی، آموزش سلامت و بهداشت و ارتقاء سلامت دانش آموزان، بسیار حائظ اهمیت است، و یک برنامه کامل و جامع، در این زمینه، مورد نیاز است. پژوهش حاضر، با هدف بررسی میزان توجه، به موضوع آموزش سلامت، در کتب علوم تجربی پایه های چهارم و پنجم ابتدایی اجرا شد. این پژوهش، به روش توصیفی_تحلیلی بوده و با روش آنتروپی شانون است. جامعه آماری، کتب علوم تجربی پایه های چهارم و پنجم ابتدایی در سال تحصیلی1400_1399بود. نمونه آماری نیز برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد. همچنین با استفاده از فهرست وارسی از معیارهای شاخصه آموزش سلامت، با 12شاخص و 57 خرده شاخص، داده ها جمع آوری شدند. نتایج تحلیل محتوای آنتروپی شانون نشان داد، که از بررسی کتب علوم تجربی پایه های چهارم و پنجم ابتدایی از مجموع 208واحد شمارش شده، شاخص سلامت جسم با40مورد، بیشترین و شاخص های معلولیت و سلامت خانواده با 1مورد، کمترین فراوانی را به خود اختصاص دادند. بیشترین ضریب اهمیت نیز با مقدار(172/ .)، مربوط به شاخص پیش گیری از رفتار های پر خطر و کمترین ضریب اهمیت با مقدار (0001/.) مربوط به شاخص بهداشت محیط بود. نتایج نشان داد، که میزان توجه به شاخص های آموزش سلامت، در این کتب، متفاوت است و به بعضی شاخص ها، کم توجه شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر روابط علم، فناوری، جامعه ومحیط زیست بر درک دانش آموزان با استفاده از رویکرد  STSE در آموزش علوم تجربی مقطع ابتدایی صورت گرفته است. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع تحلیل محتوای کمی بر اساس رویکرد STSE است که از طریق کمی سازی محتوا، استفاده از فراوانی و شاخص های عددی ابعاد مختلف محتوا و تحلیل آماری مجذور خی صورت گرفته است. نمونه آماری، کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی است.این رویکرد دارای شش جریان است. نتایج حاکی از آن است که مباحث موجود درکتاب علوم پنجم ابتدایی تا حدودی منطبق براین جریان ها است.  جریان طراحی 59.06 درصد و جریان استدلال منطقی 25/14 درصد،جریان عدالت محور5/84 درصد، جریان فرهنگی_اجتماعی 4/87 درصد، جریان ارزش محور4/48 درصد و در کمترین مقدار ، جریان تاریخی،  0/58 درصد از جریانهای رویکرد STSE را در کتاب علوم تجربی پنجم ابتدایی به خود اختصاص داده اند.  اگر چه این کتاب در جریانهای طراحی و استدلال منطقی، نمره قابل قبول دریافت می کند،  ولی در مورد جریانهای  تاریخی و ارزش محور و فرهنگی با وضعیت مطلوب فاصله دارد.  اگر با عملکرد حوزه علوم تجربی در برنامه درسی ملی(1391) به عنوان زیر نظام سند تحول بنیادین آپ. مقایسه گردد،  می توان نتیجه گرفت که دانش آموزان با مطالعه کتاب به بسیاری از اهداف این حوزه ها دست نمی یابند

اخلاق یکی از نیازهای بزرگ جوامع بشری است. آموزش و پرورش نقش مهمی در تربیت اخلاق مدار در دوران کودکی و بعد از آن ایفا می کند و باعث رشد شخصیت دانش آموزان، نگرش و نیز آگاهی آنان می شود. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل کتاب هدیه های اسمان پایه پنجم ابتدایی از منظر اراپه آموزه های اخلاق مداری و پیشنهاد برنامه درسی مناسبی است تا بتواند کلیه نیازهای ضروری تربیت اخلاقی را در خود جای دهد. در این تحقیق، روش توصیفی تحلیلی مورد استفاده قرار گرفته است. تعداد صفحات کتاب هدیه های آسمان پایه پنجم ابتدایی در سال تحصیلی 96-97 با 8 مولفه اصلی و 28 مولفه فرعی بررسی شد و فراوانی و درصد نسبی هریک از مولفه ها و زیرمولفه ها به دست آمد. تحلیل محتوای کتاب از منظر توجه به مولفه های تربیت اخلاقی، نشان داد که مولفه مربوط به تفکر و تعقل با 56 مورد، بیشتری فراوانی را به خود اختصاص داده است. در هدیه های آسمان، کمترین مقدار، مربوط به مولفه های صداقت و نظم است و انضباط نیز بدون فراوانی است. در محتوای این کتاب، به برخی مولفه های تربیت اخلاقی کمتر توجه شده و یا اصلا توجه نشده است. به عبارت دیگر این کتاب مولفه های تربیت اخلاقی را به یک نسبت پوشش نداده است، درحالیکه تربیت اخلاقی یکی از مهمترین عوامل پیشرفت جامعه است.