زبان مطبوعات

زبان مطبوعات سپر دفاعی زبان عربی معیار است، به این معنا که ساخت های واژگانی و بافت های نحوی جدیدی که از رهگذر ترجمه از زبان های خارجی به زبان عربی وارد می شوند، ابتدا در زبان مطبوعات مطرح می شوند و پس از پذیرش مطبوعاتی و رسانه ای به زبان عربی معیار راه پیدا می کنند. این مقاله در پی آن است تا با بر شمردن آن بافت ها به تقاوت های ساختاری این زبان با زبان عربی معیار اشاره کند و تأثیری را که می تواند این تفاوت ها بر متن ترجمه بگذارد، مورد بررسی قرار دهد. از جمله این تأثیرات منفی می توان به گسترش دایرة اشتقاق، پیدایش تعابیر و اصطلاحات خاص، کم توجّهی به قواعد عربی و مجوّز ورود اصطلاحات خارجی و... اشاره کرد که می توانند باعث گمراهی مترجمان شوند. تفاوت عمدة زبان مطبوعات با زبان معیار را می توان به صورت کلّی در سه حوزه تقسیم بندی کرد: ساختارهای سهولت آمیز، ساختارهای وارداتی، و ساختارهای برگرفته از زبان محاوره ای که تأثیر زبان مطبوعات بر ترجمه بیشتر در سطح ساختارهای سهولت آمیز و ساختارهای وارداتی قابل بررسی و تحلیل است.

امروزه ساختار زبان مطبوعات عربی دچار آسیب هایی شده است که لازم است برای آنها چاره اندیشی شود. این اشکالات عمدتاً ناشی از عدم توجه کافی به قواعد دستور زبان است. پاره ای اشکالات تلفظی و بیانی نیز وجود دارد که باعث می شود الگوهای زبانی غیرمعیار در زبان مطبوعات رخنه پیدا کند. بنابراین لازم است این الگوها شناخته شده و با الگوهای زبان معیار جایگزین گردد. از آنجا که زبان عربی دارای گونه های مختلف زبانی و لهجه های متنوع است، این زبان معیار است که می تواند انسجام و یکپارچگی را میان آنها حفظ کند. ترویج و تقویت الگوهای زبانی معیار، کار اصلی ادیبان، ویراستاران، روزنامه نگاران و همه افرادی است که به صورت حرفه ای از زبان استفاده می کنند. بدیهی است آنچه بر زبان این افراد می آید، معمولاً به صورت معیار تلقی می شود و در سایر مراکز تعلیمی و تربیتی و رسانه ها گسترش می یابد. هم اکنون زبان مطبوعات عربی دچار کاستی ها و آسیب هایی است که کالبد زبان را تحت تأثیر قرار داده است. اصحاب رسانه باید بکوشند همراه با تحولات گسترده اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، سیل واژگان مهاجم بیگانه، سرعت روزافزون نوآوری ها و ورود دستاوردهای جدید، ظرفیت های زبان عربی را غنی ساخته و از تمامی امکانات آن بهره مند گردند و زمینه های رشد و بالندگی زبان مطبوعات را فراهم آورند.