مدل شبکه ای

تمرکز این پژوهش بر امکان سنجی همگرایی اقتصادی در منطقه ی خلیج فارس (شامل ایران، عربستان سعودی، عراق، قطر، امارات متحده عربی، عمان، کویت و بحرین) و الزامات دستیابی به آن است. در این پژوهش همگرایی اقتصادی به عنوان فرایندی مدنظر است که، هدف آن دستیابی به صلح، امنیت و توسعه ی پایدار در منطقه است. براین اساس، سؤالی که در این پژوهش مطرح می شود آن است که باهدف دستیابی به صلح، امنیت و توسعه ی پایدار، کشورهای حوزه ی خلیج فارس چگونه می توانند به همگرایی اقتصادی در منطقه دست یابند؟ در پاسخ این سؤال، فرضیه پژوهش این است که؛ کشورهای منطقه ی خلیج فارس در راستای دستیابی به صلح، امنیت و توسعه ی پایدار، ضمن تکیه بر ترکیبی از ظرفیت های گوناگون اقتصادی، سیاسی، امنیتی و دینی- فرهنگی و غلبه بر عوامل واگرایانِ، باید الزاماتِ رفتاری رسیدن به همگرایی اقتصادی را در تصمیم گیری های کلانِ ملّی و هم چنین رویکردِ سیاست خارجی خود، در پیش بگیرند. روش تحقیق این پژوهش برحسب نیاز، ترکیبی از روشِ کیفی مبتنی بر اسناد کتاب خانه ای و روش کمی و آماری است. درنهایت این پژوهش مدل جامع شبکه ای برای دستیابی به صلح، امنیت و توسعه ی پایدار، از طریق همگرایی اقتصادی در خلیج فارس ارائه می دهد؛ که در آن ضمن ردِ نگاه سلسله مراتبی در اولویت بندی شاخص ها، بهره برداری هم زمان از مؤلفه های مختلف اقتصادی، سیاسی، امنیتی و دینی-فرهنگی در دستیابی به همگرایی اقتصادی را پیشنهاد می کند.

در این پژوهش به تبیین مدلی پرداخته شده است که به نقش یادگیری محوری و بازار محوری بر پایه توانمندی های داخلی شرکت در ایجاد روابط تجاری با کیفیت و در نتیجه عملکرد صادراتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. با مطالعه چارچوب نظری پژوهش و شاخص های متعدد سنجش عملکرد صادراتی سازمان ها در این پژوهش مولفه های توسعه محصول و توسعه بازار جهت سنجش عملکرد صادراتی لحاظ شده اند. از استراتژی های موثر بر عملکرد، یادگیری محوری، بازار محوری و کیفیت روابط انتخاب گردیده اند. در نتیجه با مطالعه چارچوب نظری پژوهش فرضیاتی تدوین شد. روش پژوهش، روش توصیفی- تحلیلی است. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک معادلات ساختاری استفاده شده است. آزمون فرضیات برای به دست آوردن مدل نهایی، روابط ساختاری موجود در مدل را از نظر آماری معنادار نشان داد. با توجه به این که شاخصRMSEAبا جذر براورد واریانس خطای تقریبی برابر با 079/0 کمتر از 10 درصد است، می توان گفت شاخص های تناسب مدل از لحاظ برازش حاکی از مناسب بودن تقریبی و قابل قبول بودن مدل است. مقادیر AGFA, PGFI, RMSEA, GFIنیز بیان گر میزان خطای کم در اندازه گیری است. با توجه به مناسب بودن این شاخص ها مدل اندازه گیری مطلوب قلمداد می شود. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها حاکی از تایید رابطه مثبت بین فرضیه ها است. نمودار T-Value نیز رابطه متغیرهای فوق را تایید کرده است.

بررسی سیستم های شهری، به صورت سنتی بر مبنای بررسی جایگاه و روابط سلسله مراتبی شهرها صورت می پذیرد که منشأ همه این تحلیل ها در تئوری مکان مرکزی وجود دارد. محور این مقاله، بررسی این فرضیه است که تئوری مکان مرکزی (مبتنی بر روابط سلسله مراتبی) نمی تواند توزیع فضایی نظام سکونت گاهی استان مازندران را تبیین نماید. در راستای بررسی این فرضیه پس از بررسی قانون مرتبه اندازه، پدیده نخست شهری مورد بررسی قرار گرفته است که نشان می دهد علیرغم عدم وجود الگوی نخست شهری، نظم سلسله مراتبی مبتنی بر قانون مرتبه- اندازه نیز وجود ندارد.  با توجه به دو فرض اصلی در بررسی وجود روابط سلسله مراتبی، یعنی وجود روابط سلسله مراتبی یک جهته بین مکان های مرکزی موجود در طبقات مختلف سلسله مراتب، و دیگر این که اساساً روابط افقی بین شهرهای موجود در یک طبقه وجود ندارد بررسی های صورت پذیرفته در این ارتباط بر این مطلب صحه می گذارد که روابط اقتصادی و تعاملات سلسله مراتبی بعضاً از اندازه جمعیتی پیروی نمی کند و لزوما مکانهای مرکزی واقع در طبقات پایین تر، وابسته به طبقات بالاتر مکان های مرکزی برای تأمین کارکردهای شهری نمی باشند. بررسی روابط خدماتی بین شهرهای استان نیز مبین عدم وجود سلسله مراتب ، شکل گیری مرکز مسلط و روابط صرفا یک جهته در دریافت خدمات می باشد.  با توجه به واقعیت فضایی استان مازندران شهرهایی که دارای اندازه های جمعیتی نزدیک به یکدیگر می باشند  - شهرهای موجود در هر سطح -  عمدتاً دارای روابطی سلسله مراتبی با یکدیگر نمی باشند یعنی در واقع، الگوی مکان مرکزی و روابط سلسله مراتبی قوی بین آنها وجود ندارد و تئوری مکان مرکزی نمی تواند به صورت کاملی الگوهای توزیع فضایی موجود را در این استان تشریح نماید. در این مقاله از روش های بهر موقعیت مکانی، شاخص های مدل مرکزیت و تعداد خدمات، و نیز از روش تحلیل شبکه اجتماعی استفاده شده است.