جامعه شناسی آموزش

Capitals’ contribution to educational achievement and their role in one’s success or failure within classrooms are paramount, which is why they have been often discussed in the realm of the sociology of education. Adding the newly-developed concept of sensory capital as a complement to the existing capitals, the present study seeks to statistically find the potential relationships these capitals may have with each other and their possible influences on educational achievement. To accomplish this, first, a questionnaire was designed and validated to quantify the amount of sensory capital. Then, along with emotional, social, cultural, and economic capital questionnaires, it was given to 410 participants whose language scores were used as an indicator of educational achievement. Structural equation modeling (SEM) was run, the results of which indicated positive relationships among all types of capital and a significant role in language achievement score, with economic capital having the highest and social capital having the lowest contribution. Therefore, capitals can be concluded to both have a significant relationship with each other and a determining role in educational achievement that should be taken into account when it comes to dealing with educational success in academic environments.

هدف: موفقیت یا شکست هر خط مشی در مرحله پیاده سازی رقم می خورد؛ چرا که این مرحله، محل تلاقی خط مشی ها با یکایک کنشگران است. از این رو هدف این پژوهش، بررسی چگونگی وضع خط مشی ها در عمل است.روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش مرور روایتی انجام شده است. برای یافتن منابع مرتبط، کلمات کلیدی «Implementation of educational policy»، «Operating the educational policy» و «policy enactment» از سال 1990 تا 2020 در پایگاه های اطلاعاتی«Taylor & Francis »، «sage»، «Scopus»، «Emerald» و «Science Direct» جست وجو شد. در مرحله نخست،280 منبع جمع آوری شد. پس از مطالعه اولیه و یافته های گوگل اسکولار مشخص شد که استفن جی بال پُراستنادترین فرد در حوزه خط مشی آموزشی است و از سال 2008 تا 2012 در زمینه وضع خط مشی نظریه پردازی کرده است. بنابراین، وضع خط مشی به عنوان مبنای نظری این پژوهش انتخاب شد. در مرحله دوم، 72 منبع مرتبط با وضع خط مشی انتخاب و بررسی شد. در مرحله سوم، برای بررسی دقیق تر، 9 منبع انتخاب و بقیه حذف شدند.یافته ها: برای جمع بندی یافته ها از طبقه بندی موضوعی استفاده شد. یافته ها در شش گروه موضوعیِ خط مشی، وضع خط مشی، تدقیق بافتار، کنشگران خط مشی، تولیدهای گفتمانی و مدلی برای تأمل در وضع خط مشی قرار گرفت.نتیجه گیری: خط مشی ها فراتر از آن هستند که به صورت صفرویک اجرا شوند. آنها از طریق کنشگران مختلف در بافتارهای متفاوت و به صورت پیچیده وضع می شوند. نظریه وضع خط مشی، بیشتر رویکردی عملگرایانه دارد و می تواند به رهبران آموزشی در وضع و حتی عدم وضع خط مشی ها کمک کند.

بررسی آرا و اندیشه های بزرگانی چون بوردیو، فوکو و هابرماس حاکی از این است که ما در عصر زبانی زندگی می کنیم. از این رو پرسش های مربوط به زبان و قدرت بیش از پیش در سیاست و حوزه عمومی مطرح می شود اما کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به این مسئله هدف این پژوهش تحلیل انتقادی استعاره سیاست گذاری و اجرای سیاست و ارائه استعاره های بدیل برای آن ها است. برای رسیدن به این هدف از روش تحلیل انتقادی استعاره استفاده شد. در این روش استعاره در سه گام مورد تشخیص، تفسیر و تبیین قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد استعاره سیاست گذاری و اجرای سیاست، استعاره ای متعارف و زایا است. از این رو مفاهیم «مصوبه»، «ابلاغ»، «دستور»، «اجرا»، «مأموریت»، «گزارش» و... نشأت گرفته از استعاره زایایی «سیاست گذاری و اجرای سیاست» است که نظام شناختی کنشگران را تحت تاثیر قرار داده و آنها را از کنشگری باز می دارد. نتایج نشان می دهد استعاره سیاست گذاری و اجرای سیاست بصورت غیرمستقیم و پنهانی برای کنشگران ارزشگذاری و آنها را  اقناع و ترغیب به بازیگری می کند. از این رو استعاره بدیل توسعه و وضع سیاست ارائه شد. وضع سیاست نظریه ای است که در سال 2012 توسط بال و همکارانش به تایید رسیده است.

هدف اصلی این پژوهش، تحلیل ماهیت خرده میدان مدیریت و رهبری آموزشی در پیوند با میدان قدرت و مذهب در دوره های تاریخی ایران در چهارچوب نظریه میدان بوردیو می باشد. لذا با استفاده از روش پژوهش اسنادی و با تکنیک تحلیل مضمون منطبق بر رویکرد برون و کلارک و مدل آتراید استرلینگ، تاریخ اجتماعی ایران در دو دوره پیش از اسلام (ایران باستان) و پس از اسلام (تا اواسط دوره قاجار و تحولات جدید آموزشی) مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در دوره باستان مدیریت و رهبری آموزشی در قالب سلسله مراتب موبدان زرتشتی با میزان متفاوت سرمایه های فرهنگی تجسم یافته انحصاری، سرمایه های اجتماعی اشرافی و سرمایه نمادین حاصل شده از موقعیت سیاسی ظهور کرد که توارث حرفه ای محدود در طبقات اجتماعی، مشخصه بارز این خرده میدان بود. مهمترین کارکرد این میدان، تسلط معرفت شناختی، محدودسازی طبقاتی معرفت و بازتولید طبقات مبتنی بر مدیریت نظام ارزشی بود. در دوره اسلامی به دلیل کاهش پیوند میدان قدرت و مذهب و همچنین استقلال نسبی میدان آموزش به ویژه در دوره های شکوفایی، مدیریت و رهبری آموزشی به کارکرد تخصصی و ذاتی خویش نزدیک شد. علمای سرشناس مذهبی در قامت متولی وقف یا نماینده حاکمیت بر اساس شرایط حرفه ای خویش و بر مبنای سرمایه فرهنگی، مدیریت آموزش را بر عهده گرفتند. کارکرد این میدان بر اساس میزان استقلال آن قابل تبیین است.