جریان فکری

تاریخ صدر اسلام به عنوان یکی از حساس ترین ادوار تاریخ اسلام دست مایه بسیاری از اندیشمندان معاصر در جهان اسلام قرار گرفته است تا با ذهن و خوانش خاص خود به روایت آن بپردازند. برخی از منظر نقد آثار پیشینیان و برخی نیز هم سو و هم داستان با گذشتگان به نقل روایات این دوره می پردازند. عباس محمود العقاد از روشنفکران و نویسندگان معاصر مصر نیز با توجه به جایگاه خود در میان متفکران مصری دارای آثار و نظرات بسیاری در ارتباط با صدر اسلام است. این پژوهش به دنبال آن است تا با بررسی آثار و افکار عقاد بن مایه ها و دلایل توجه این متفکر مصری به تاریخ صدر اسلام را مشخص کند، اینکه وی در این تلاش چه اهدافی را دنبال می کند و کدام بخش های تاریخ صدر اسلام برای وی در اولویت قرار دارند.

هدف: شناخت ابعاد گوناگون مسئولیت اجتماعی شرکت ها از اهمیت روزافزونی برخوردار است. بنابراین، دانستن مسائل پژوهش شده پیشین ضرورتی اجتناب ناپذیر برای مطالعات آینده می باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی محتوای مقاله های علمی منتشر شده و کسب آگاهی بیشتر پیرامون مبحث مسئولیت اجتماعی و همچنین تبیین خلاء های پژوهشی در این خصوص است. روش: در پژوهش پیش رو، از تکنیک تحلیل محتوا که روشی کیفی برای تحلیل و شناسایی ابعاد و حوزه های مطالعاتی پیشین است، طی بازه زمانی پنج ساله (1399-1395) استفاده شد و در نهایت از بین 2.372 مقاله علمی انتشاریافته، تعداد 68 مقاله در 16 نشریه اختصاصی رشته حسابداری، با کلیدواژه مسئولیت اجتماعی و مسئولیت پذیری اجتماعی جهت تجزیه و تحلیل، انتخاب شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که 38 مورد از 68 مقاله مورد بررسی، به بررسی اثرات اقتصادی، مبنی بر اینکه ایفاء مسئولیت اجتماعی می تواند بر عملکرد مالی شرکت ها اثرگذار باشد، پرداخته اند. این در حالی است که سهم تعداد مقاله ها در بُعد اجتماعی ایفاء مسئولیت اجتماعی، اگرچه کمتر از مقاله های منتشر شده در بُعد اقتصادی بوده، اما در گستردگی موضوعی با داشتن 12 مقوله فرعی، دارای سهم بیشتری نسبت به بُعد اقتصادی است. سهم مطالعات مسئولیت اجتماعی نسبت به کل مقاله های انتشار یافته 2.87% است. کاربرد اصلی این یافته ها در ارائه طبقه بندی شده پژوهش های قبلی بوده و برای شناساندن خلاء های مطالعاتی در زمینه مسئولیت اجتماعی شرکتی مفید است. نتیجه گیری: علی رغم تاثیرات مثبت و اثبات شده نقش مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها بر بهبود عملکردهای مالی و غیرمالی سازمان ها در بسیاری از پژوهش های داخلی و خارجی، نبود استاندارد واحد برای گزارشگری مسئولیت اجتماعی از یک سو و رفتار سلیقه ای مدیران شرکت ها در گزارش فعالیت های اجتماعی و زیست محیطی از سوی دیگر سبب شده تا کمبود اطلاعات در این خصوص ایجاد شده، که در نتیجه پژوهش در زمینه مسئولیت اجتماعی را با دشواری هایی همراه ساخته است.

بررسی ها حاکی از آن است در فرایند انقلاب اسلامی کنشگران، متفکران و جامعه هدف از ابزار کتاب به عنوان عاملی تأثیرگذار در تحریک احساسات و عواطف استفاده می کردند. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی تطبیقی تحلیل محتوای آثار گفتمان مذهبی و چپ با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان جیمز پل جی است. گفتمان مذهبی و چپ با الهام از آثار و کتب مؤثر سعی در جذب مردم در فرایند انقلاب اسلامی داشت. در این راستا از مذهبی ها و چپ ها کتبی همچون ولایت فقیه (حکومت اسلامی) اثر امام خمینی، نهضت های اسلامی صدساله اخیر اثر مرتضی مطهری، مبارزه پیروز؛ تاریخ تحلیلی قیام عاشورا اثر محمدحسین بهشتی، از آزادی تا شهادت اثر سید محمود طالقانی، تزی برای تحرک اثر مصطفی شعاعیان، تحلیل موقعیت نیروهای انقلابی در ایران اثر بیژن جزنی و ماهی سیاه کوچولو اثر صمد بهرنگی مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته است. نویسندگان در این مقاله در پی پاسخ به این سؤال اند که تحلیل محتوای آثار گفتمان مذهبی و چپ در فرایند انقلاب اسلامی بر اساس نظریه جیمز پل جی به چه صورت است؟ روش مورداستفاده در این مقاله روش تحلیل گفتمان با کمک از نظریه تحلیل گفتمان جیمز است. پژوهش نشان می دهد با توجه به هفت مؤلفهازندگی جیمز در آثار گفتمان مذهبی و چپ در موضوعاتی چون نارضایتی از وضعیت موجود، ترسیم وضعیت مطلوب، نقد و شیوه توسعه یافتگی رژیم پهلوی، استفاده ابزاری از سنت و دین و در کارکرد روشنفکران اشتراک دارند. از سوی دیگر تحلیل و بررسی آثار دو گفتمان مذهبی و چپ نشان می دهد هر دو گفتمان در مؤلفه هایی چون نگاه به عالم هستی و طبیعت، نگاه به مفاهیم مدرن، رویکردهای توسعه، بن مایه های گفتمان، در مکتب و انگیزه ها و احساسات افتراق دارند.