ایزو 9126

در فرآیند آموزش و فراگیری الکترونیکی از مدت ها پیش بحث استاندارد به عنوان یک مقوله بسیار مهم مطرح بوده است، به گونه ای که مؤسساتی نظیر مؤسسه مهندسی الکتریک و الکترونیک3 مدل های بسیاری جهت استاندارد نمودن بحث های مطرح در زمینه آموزش و فراگیری الکترونیکی ارائه نموده اند. یکی از مدل های ارائه شده در این خصوص، مدل ایزو 9126 است که در این مقاله جهت ارزیابی کیفیت سامانه یادگیری الکترونیکی دانشگاه امیرکبیر به کار گرفته شده است. این مدل جهت ارزیابی سامانه، شش متغیر اصلی ارائه نموده است که هرکدام از این متغیرها توسط چند شاخص دیگر قابل اندازه گیری است. هدف این مقاله، بررسی تأثیر هر یک از شش متغیر مدل، روی کیفیت سامانه یادگیری الکترونیکی در دانشگاه امیرکبیر بوده است. بدین منظور، شاخص های مدل ایزو 9126 به صورت پرسشنامه درآمد و در بین نمونه های آماری تحقیق (120 نفر از کارشناسان و دانشجویان دانشگاه امیرکبیر) توزیع و تکمیل گردید. براساس نتایج به دست آمده، بین کیفیت سامانه فراگیری الکترونیکی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با هر یک از شش عامل اثرگذار مدل، رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد. همچنین براساس نتایج به دست آمده، کیفیت سامانه آموزش الکترونیکی دانشگاه به ترتیب بیشترین تأثیر را از قابلیت نگهداری سامانه، کارائی سامانه، انتقال پذیری سامانه، عملیاتی بودن سامانه، قابلیت استفاده، و قابلیت اطمینان سامانه می پذیرد.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت خدمات فناوری اطلاعات بر مبنای مدل ایزو 9126 در سال 1394 به روش توصیفی پیمایشی انجام شد. جامعه آماری در این پژوهش کارکنان علوم پزشکی شبکه بهداشت و درمان یکی از مناطق اصفهان و حجم نمونه برآورد شده 151 نفر است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته ارزیابی کیفیت خدمات فناوری اطلاعات با استفاده از ابعاد ایزو 9126 بوده است. یافته ها حاکی از آن بود که ارتباط معناداری بین کیفیت خدمات فناوری اطلاعات در بعد عملیاتی بودن و قابل استفاده بودن وجود دارد. بین سایر ابعاد مدل ایزو شامل قابلیت اطمینان، کارایی، قابلیت نگهداری و انتقال پذیری ارتباط معنادار وجود نداشت. علاوه بر این، میزان رضایت کاربران از کیفیت خدمات فناوری اطلاعات در حد متوسط ارزیابی شد. با استفاده از آزمون فریدمن ابعاد ایزومتریک اولویت بندی شدند که بعد نگهداری با میانگین رتبه ای 91/3 رتبه اول، قابلیت اطمینان با میانگین رتبه ای 82/3 رتبه دوم، قابلیت استفاده با میانگین رتبه ای 61/3 رتبه سوم، قدرت انتقال با میانگین رتبه ای 35/3 رتبه چهارم، کارایی با میانگین رتبه ای 21/3 رتبه پنجم و عملیاتی بودن با میانگین رتبه ای 10/3 رتبه ششم را به خود اختصاص داده اند. همچنین نتایج نشان داد بین نظرات پاسخگویان بر حسب عوامل دموگرافیک تفاوت معنی دار وجود ندارد.

هدف این پژوهش، ساخت، اعتباریابی و رواسازی پرسشنامه ارزشیابی کیفیت سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی بر مبنای استاندارد ایزو 9126 بود. بدین منظور، پرسشنامه ای بر اساس مرور نظام مند مبانی نظری و با در نظر گرفتن شاخص های ایزو 9126 طراحی شد. برای تحلیل سئوالات از روش های محاسبه درجه دشواری، ضریب تمیز و روش لوپ و برای اعتباریابی از روش های روایی صوری، روایی محتوی و روایی سازه استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصین تایید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 907/0 به دست آمد. نمونه گیری، به روش تصادفی ساده انجام و حجم نمونه براساس دیدگاه کلاین برای هر عامل 40 نفر و کل نمونه به تعداد 350 نفر محاسبه شد. جامعه آماری، شامل دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه های علم و صنعت ایران و صنعتی خواجه نصیر بود. نتایج نشان داد پرسشنامه ارزشیابی کیفیت سامانه مدیریت یادگیری بر مبنای ایزو 9126 در عامل ها و شاخص های عملیاتی بودن، قابلیت استفاده، کارآیی و قابلیت اطمینان از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار بوده و عوامل به دست آمده از تحلیل عاملی می تواند کیفیت سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی را ارزشیابی کند.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت نرم افزار الکترونیکی به کار رفته در کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی (نرم افزار پارس آذرخش) بر اساس استاندارد ایزو 9126 انجام شد. در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری تمامی کارکنان و مدیران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی به تعداد 35 نفر بود که با جدول مورگان و با نمونه گیری خوشه ای 32 نفر از کارکنان و مدیران دانشکده های روان شناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم سیاسی، ادبیات و زبان های خارجه و مرکز آموزش های تخصصی آزاد به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن را کارشناسان و استادان، تأیید کردند و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر 72/. محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (T تک نمونه ای) استفاده شد. در پایان پژوهش، این نتیجه حاصل شد که بین کیفیت نرم افزار به کار رفته در کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی (پارس آذرخش) با هریک از شش عامل اثرگذار مدل ارزیابی کیفیت این نرم افزار (قابلیت نگهداری، قابلیت انتقال، عملیاتی بودن، قابلیت اعتماد، قابلیت استفاده و کارایی) رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد و نرم افزار پارس آذرخش با هر شش مؤلفه استاندارد ایزو 9126 سازگار بود.