سمانه عبدلی

ظهور هر موج جدید از فناوری در آموزش، سبب پیش بینی های خوش بینانه دربارۀ پیشرفت های چشمگیر در یادگیری می شود. یکی از این فناوری ها سیستم آموزش الکترونیکی است که اغلب، برای فراهم کردن محیط آموزشی غنی، به منابع سخت افزاری و نرم افزاری گسترده ای نیاز دارد و فراهم کردن این منابع، مستلزم صرف هزینه های فراوان است. محاسبات ابری برای فراهم کردن این منابع با صرف کمترین هزینه و ارائۀ سرویس هایی غنی در زمینۀ آموزش الکترونیکی است. هدف از این تحقیق بررسی فناوری رایانش ابری و قابلیت های آن، به منظور ارتقای سطح کیفیت آموزش، و یادگیری راه حلی مناسب است. به همین منظور، در این تحقیق نخست ضمن معرفی رایانش ابری و خدمات گوناگون آن، به بررسی مزایا و محدودیت های آن در آموزش الکترونیکی پرداخته شده و سپس راهکارهای آن برای ارتقای کیفیت آموزش عالی بررسی شده است و درنهایت، بعد از بررسی خدمات ابری سیار در آموزش، بهترین مدل به کارگیری این خدمات در آموزش الکترونیکی و عوامل موفقیت در این امر معرفی شده اند.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت نرم افزار الکترونیکی به کار رفته در کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی (نرم افزار پارس آذرخش) بر اساس استاندارد ایزو 9126 انجام شد. در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری تمامی کارکنان و مدیران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی به تعداد 35 نفر بود که با جدول مورگان و با نمونه گیری خوشه ای 32 نفر از کارکنان و مدیران دانشکده های روان شناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم سیاسی، ادبیات و زبان های خارجه و مرکز آموزش های تخصصی آزاد به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن را کارشناسان و استادان، تأیید کردند و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر 72/. محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (T تک نمونه ای) استفاده شد. در پایان پژوهش، این نتیجه حاصل شد که بین کیفیت نرم افزار به کار رفته در کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی (پارس آذرخش) با هریک از شش عامل اثرگذار مدل ارزیابی کیفیت این نرم افزار (قابلیت نگهداری، قابلیت انتقال، عملیاتی بودن، قابلیت اعتماد، قابلیت استفاده و کارایی) رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد و نرم افزار پارس آذرخش با هر شش مؤلفه استاندارد ایزو 9126 سازگار بود.

ورود به عصر فناوری و سیطره اینترنت، از مصادیق فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه های اخیر، زندگی انسان عصر جدید را تحت تأثیر قرار داده است؛ اما بی شک تمامی نقاط جهان به یک میزان از امکانات فناورانه و دیجیتالی بهره مند نشده اند و این باعث ایجاد شکافی عمیق میان کشورهای برخوردار و محروم می شود؛ شکافی که با وجود سرمایه گذاری های عظیم و تلاش دولت ها برای رفع آن، همچنان گریبان گیر برخی مناطق جهان است. سواد دیجیتال یکی از روشهای رفع این شکاف، و حاوی مهارت هایی است که به شهروندان دیجیتال، در نقش افرادی که باید با رفتارهای امنیتی، قانونی و اخلاقی در استفاده از فناوری های دیجیتال آشنا باشند، کمک می کند تا بتوانند به خوبی دانش خود را با عصر اطلاعات تطبیق دهند و از کمترین امکانات و تجهیزات فیزیکی به بیشترین بهره داری دست یابند. هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت شکاف دیجیتال در عصر حاضر و ارائه راهکارهایی برای کاهش این شکاف در میان شهروندان دیجیتال است؛ بنابراین ضمن تشریح مفاهیم سواد دیجیتال و شکاف دیجیتال، علل ایجاد شکاف دیجیتال بررسی می شود و درنهایت، راهکارهایی، ازجمله تنظیم برنامه های آموزشی، فرهنگ سازی و استفاده از تجارب کشورهای پیشگام برای برطرف سازی این شکاف ارائه می شود.

هدف پژوهش حاضر مقایسه تأثیر روش آموزش مبتنی بر الگوی طراحی آموزشی دیک و کری و الگوی طراحی آموزشی بایبی بر انگیزش و یادگیری دانش آموزاناست.تحقیق حاضر از نوع شبه آزمایشی و طرح پیش آزمون - پس آزمون با دو گروه است. جامعه مورد مطالعه این پژوهش را همه دانش آموزان دختر پایه اول دبیرستان شهر شیراز تشکیل می دهند. حجم نمونه در این پژوهش 52 نفر از دانش آموزان دختر پایه اول دبیرستان بودند که از نمونه گیری در دسترس استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس و آزمون یادگیری محقق ساخته بود. میزان پایایی پرسشنامه انگیزش پیشرفت، برحسب شاخص آلفای کرونباخ 87/. و پایایی آزمون یادگیری برحسب شاخص کودرریچاردسون 20، مقدار 73/. به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری کوواریانس استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده روش مبتنی بر الگوی بایبی و الگوی دیک و کری تفاوتی در میزان تأثیر بر انگیزش ندارند، اما بین این روش های آموزشی از نظر میزان یادگیری تفاوت معنی داری وجود دارد و روش مبتنی بر الگوی بایبی بر یادگیری دانش آموزان اثربخش تر است

هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه ی تأثیر روش آموزش مبتنی بر الگوی طراحی آموزشی بایبی و الگوی طراحی آموزشی گانیه بر انگیزش و یادگیری دانش آموزان سال اول دبیرستان در درس علوم بود. تحقیق حاضر از نوع شبه آزمایشی و طرح پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه است. جامعه ی مورد مطالعه ی این پژوهش را کلیه ی دانش آموزان دختر پایه ی اول دبیرستان شهر شیراز که در سال تحصیلی93-92 مشغول به تحصیل بوده اند، تشکیل می دهد. حجم نمونه در این پژوهش 54 نفر از دانش آموزان دختر پایه ی اول دبیرستان بودند که نمونه گیری به دلیل محدودیت اجرا به صورت نمونه گیری در دسترس انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ی انگیزش پیشرفت هرمنس و آزمون یادگیری محقق ساخته بود و به منظور محاسبه ی پایایی پرسشنامه ی انگیزش پیشرفت، از آلفای کرونباخ استفاده شد، و میزان پایایی آن 87/. بدست آمد و به منظور محاسبه ی پایایی آزمون یادگیری از کودرریچاردسون20 استفاده شد و میزان پایایی آزمون یادگیری 73/. به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده از آزمون آماری کوواریانس استفاده شد و این نتایج حاصل شد که روش مبتنی بر الگوی گانیه و بایبی تفاوتی در میزان تأثیر بر میزان انگیزش ندارند، اما مشخص شد که بین روش های آموزشی گانیه و بایبی از نظر میزان یادگیری تفاوت معنا داری وجود دارد و روش مبتنی بر الگوی گانیه بر یادگیری دانش آموزان اثربخش تر است.

با گسترش رویکردهای نوین در تعلیم و تربیت و با وجود پیشرفت در حوزه یادگیری الکترونیکی، ارزشیابی در این حوزه به چالشی بزرگ تبدیل شده است. هدف از این پژوهش استخراج مهم ترین مؤلفه ها، ابزارها و روش ها برای ارزشیابی یادگیری الکترونیکی به منظور دست یابی به نقاط مشترک در این تحقیقات و ارائه چهارچوبی جامع از نحوه ارزشیابی سیستم های یادگیری الکترونیکی است. در این پژوهش از روش سنتز پژوهی استفاده شده است. که در آن محققان از میان جامعه آماری که شامل 78 تحقیق در حوزه ارزشیابی یادگیری الکترونیکی بود، تعداد 25 نمونه را به صورت هدف مند انتخاب نمودند و به استخراج ابزارها، مؤلفه ها و روش های ارزشیابی به کار برده شده در این تحقیقات پرداخته و با تحلیل این موارد چهارچوبی برای ارزشیابی یادگیری الکترونیکی ارائه دادند.یافته های این پژوهش شامل مؤلفه ها، ابزارها و روش های به کار رفته در ارزشیابی یادگیری الکترونیکی در تحقیقات مختلف و ارائه چهارچوبی جامع در این باب است. نتایج پژوهش نشان داد که مهم ترین مؤلفه های ارزشیابی شامل قابلیت استفاده، کیفیت محتوا و اطلاعات، دسترس پذیری، ارتباط، تعامل و رابط کاربرها، مدیریت و قابلیت کنترل، سیستم فنی و خدمات و پشتیبانی و مهم ترین ابزارهای ارزشیابی شامل پرسشنامه، چک لیست و مصاحبه و مهم ترین روش های ارزشیابی شامل مطالعه موردی، زمینه یابی و تحلیل اسنادی می باشد. 

هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه ی تأثیر روش آموزش مبتنی بر الگوی طراحی آموزشی دیک و کری و الگوی طراحی آموزشی گانیه بر انگیزش و یادگیری دانش آموزان سال اول دبیرستان در درس علوم بوده است. تحقیق حاضر از نوع شبه آزمایشی و طرح پیش آزمون- پس آزمون با 2 گروه است. جامعه ی مورد مطالعه ی این پژوهش را کلیه ی دانش آموزان دختر پایه ی اول دبیرستان شهر شیراز که در سال تحصیلی 93-92 مشغول به تحصیل بوده اند تشکیل می دهد. حجم نمونه در این پژوهش 54 نفر از دانش آموزان دختر پایه ی اول دبیرستان بودند که نمونه گیری به دلیل محدودیت اجرا به صورت نمونه گیری در دسترس انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ی انگیزش پیشرفت هرمنس (1977) و آزمون یادگیری محقق ساخته (1392) بود و به منظور محاسبه ی پایایی پرسش نامه ی انگیزش پیشرفت، از آلفای کرونباخ استفاده شد و میزان پایایی آن 87/. به دست آمد و به منظور محاسبه پایایی آزمون یادگیری، از کودرریچاردسون 20 استفاده شد و میزان پایایی آزمون یادگیری 73/. به دست آمد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون آماری کوواریانس استفاده شد و نتایج زیر به دست آمد: روش مبتنی بر الگوی گانیه و الگوی دیک و کری تفاوتی در میزان تأثیر بر انگیزش ندارند، اما مشخص شد که بین روش های آموزشی (گانیه و دیک کری) ازنظر میزان یادگیری تفاوت معنی داری وجود دارد و روش مبتنی بر الگوی گانیه، بر یادگیری دانش آموزان اثربخش تر است.