سنجش برای یادگیری

تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر رویکرد سنجش برای یادگیری بر ادراک از کلاس و اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان دختر متوسطه اول مدارس دولتی شهر بهشهر صورت گرفت. تحقیق حاضر از نوع هدف کاربردی و از حیث روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی با گروه کنترل و آزمایش بود که در گروه آزمایش رویکرد سنجش برای یادگیری توسط معلم اجرا شد و در گروه کنترل سنجشی صورت نگرفت. جامعه آماری تحقیق شامل دانش آموزان دختر متوسطه اول مدارس دولتی شهر بهشهر می باشند به منظور برآورد حجم نمونه 50 نفر از دانش آموزان در سال تحصیلی 99-1398 از طریق نمونه گیری در دسترس از مدارس انتخاب شده و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل(25 نفر گروه آزمایش و 25 نفر گروه کنترل) گمارده شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه استاندارد اشتیاق تحصیلی وانگ (2011)، ادراک از کلاس درس جنتری گابل و ریزا (2002) و ابزار مداخله نیز شامل 12 جلسه90 دقیقه ای رویکرد سنجش برای یادگیری است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری (مانکوا) با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفت. یافته ها نشان داد: رویکرد سنجش برای یادگیری بر مؤلفه های ادارک از کلاس درس(میزان علاقه، رفتارهای چالشی، احساس لذت، حق انتخاب) در دانش آموزان دختر تأثیر مثبت و معناداری داشت و همچنین رویکردسنجش برای یادگیری بر مؤلفه های اشتیاق تحصیلی(اشتیاق انگیزشی، شناختی و رفتاری) در دانش آموزان دختر متوسطه اول مدارس دولتی شهر بهشهر تأثیر مثبت و معناداری داشت

طی پنجاه سال گذشته، تغییرات گسترده فرهنگی، اجتماعی و فناوری فلسفه آموزش را در تمام جنبه های آن از جمله سنجش تغییر داده است. سنجش علاوه بر ارزیابی فراگیر می تواند مسیر برنامه درسی، آموزش، یادگیری و خودکفایی در یادگیری را نیز هدایت کند. در طول قرن بیستم، سنجش مکانیزمی برای ارائه شاخصی از یادگیری با پیروی از یک الگوی قابل پیش بینی تدریس، آزمودن دانش فراگیران از مطالب و قضاوت در مورد پیشرفت فراگیران بر اساس نمرات آزمون محسوب می شد؛ اما، اخیراً این رویکرد زیر سوال رفته است زیرا انتظارات اجتماعی از تحصیل تغییر کرده است، علوم شناختی بینش جدیدی در مورد ماهیت یادگیری ارائه کرده است و نقش سنتی سنجش در تقویت رشد فراگیر به چالش کشیده شده است. بر این اساس، دو فلسفه جدید سنجش مطرح می شوند که برخلاف فلسفه سنتی، عمدتاً بر رشد و استقلال فراگیر تمرکز دارند. فلسفه های نوظهور سنجش، یعنی سنجش برای یادگیری و سنجش به عنوان یادگیری با افزایش یادگیری برای فراگیران چارچوب مفهومی جدیدی در مورد نقش سنجش تعریف می کنند. هدف نوشته حاضر بررسی چرایی و چیستی و چگونگی تغییر سنجش آموزشی با تمرکز بر تقابل این فلسفه ها از نظر چارچوب فکری و عملی و تاکید بر لزوم تشخیص و بهره مندی صحیح از انواع رویکردهای سنجش به اقتضای هدف سنجش می باشد. نظام آموزشی فعلی باید با آگاهی از فلسفه بنیادی انواع سنجش، از روشهای نوین سنجش جهت افزایش یادگیری و نیز مهارت خودمختاری و تفکر انتقادی فراگیران برای خودسنجی در کنار سنجش یادگیری بهره مند گردد.

یکی از اساسی ترین جنبه های فرایند آموزش- یادگیری در درس تاریخ، سنجش کلاسی است. در این پژوهش تلاش شده تا به راهبردهای اساسی در سنجش تکوینی در درس تاریخ پرداخته شود. سنجش تکوینی یا سنجش برای یادگیری با مشارکت یادگیرنده و همکاری معلم در جریان یادگیری واحدهای یادگیری رخ می دهد. هدف این نوع سنجش بهبود نحوه یادگیری دانش، مهارت ها و کاربرد آن ها در موقعیت های واقعی است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که سنجش تکوینی (مستمر) در درس تاریخ با استفاده از انواع روش های جمع آوری اطلاعات چون آزمون های مداد کاغذی، فرم های مشاهده رفتار و نیز آزمون های عملکردی صورت می گیرد. معلم بازخوردهای توصیفی کارآمدی برای بهبود و هدایت یادگیری ارائه می دهد، طوری که با کاهش اضطراب امتحان در دانش آموز، سطحِ کیفی یادگیری کلاسی و سلامت روان آنان در درس تاریخ افزایش می یابد. گردآوری داده ها به صورت اسنادی، کتابخانه ای و میدانی بوده و روش پژوهش در این مقاله توصیفی – تحلیلی است.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر رویکرد سنجش برای یادگیری بر عملکرد تحصیلی درس ریاضی دانش آموزان پسر پایه هشتم ناحیه یک شهر همدان انجام گرفت. از روش تحقیق نیمه آزمایشی با گروه های آزمایش و گواه در جامعه آماری دانش آموزان پایه هشتم در سال تحصیلی 94-93 استفاده شد. 150 نفر از دانش آموزان با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل دو آزمون معلم ساخته و سه آزمون تکوینی بود. در تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t (تی) تک نمونه ای، t (تی) گروه های مستقل، t (تی) زوجی، تحلیل Anova (آنووا) و کودر-ریچادسون 21 استفاده شد. ضریب پایایی پیش آزمون 88/0 و پس آزمون 85/0 بود. تحلیل سؤال اول پژوهش نشان داد بین میانگین نمره های دانش آموزان دو گروه در پیش آزمون، تفاوت معنی داری وجود نداشت و میانگین نمره های هردو گروه بالاتر از سطح متوسط بود. بررسی سؤال دوم نشان داد که به کارگیری مراحل پنج گانه «رویکرد سنجش برای یادگیری» و بازخوردها بر عملکرد تحصیلی ریاضی دانش آموزان تأثیر مثبت داشت و میانگین نمره های دانش آموزان گروه آزمایش بالاتر بود. در توصیف سؤال سوم می توان گفت این رویکرد با شرایط مدرسه های استان سازگاری دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر «سنجش برای یادگیری» بر ساختار هدف کلاس و سرزندگی تحصیلی دانشجویان در دو گروه از دانشجویان (قوی و ضعیف) اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان رشته روان شناسی دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 95-94 بود که از بین آنها دو کلاس 34 و 33 نفری از دانشجویان رشته روان شناسی به صورت در دسترس انتخاب شدند. این پژوهش با رویکرد آزمایشی اجرا شد که برای کنترل بیشتر بر شرایط آزمایش، 16 نفر از دانشجویان قوی کلاس اول (درس آمار) و 16 نفر از دانشجویان ضعیف کلاس دوم (روان شناسی فیزیولوژیک) به شیوه سنجش برای یادگیری و همچنین 16 نفر از دانشجویان ضعیف کلاس اول (درس آمار) و 16 نفر از دانشجویان قوی کلاس دوم (روان شناسی فیزیولوژیک) به شیوه عادی (سنجش تراکمی) آموزش دیدند. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج نشان داد سنجش برای یادگیری بر کاهش ساختار هدف اجتنابی و افزایش سرزندگی تحصیلی دانشجویان مؤثر است. معنی دار بودن اثر نوع سنجش کلاسی نشان داد زمانی که دانشجویان با سنجش برای یادگیری روبه رو می شوند عملکرد بهتری نشان می دهند. همچنین معنی داری اثر تعاملی نشان داد تأثیر سنجش تکوینی بر متغیرهای ساختار هدف کلاس و سرزندگی تحصیلی در دانشجویان ضعیف بیشتر از دانشجویان قوی است.