وزارت علوم

هدف: هدف این پژوهش، ارزیابی وضعیت استقرار کتابداران مرجع کتابخانه های مرکزی دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در هر یک از سطوح نظریه های مرجع بوده است. روش: پژوهش از نوع توصیفی و روش آن پیمایشی است وداده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته برگرفته از نظریه های موجود، گرد آوری شده اند.در مجموع 133 پرسش نامه از سوی کتابداران مرجع کتابخانه های مرکزی دانشگاه ها بازگشت داده شد. یافته ها:یافته های پژوهش نشان داد که گرایش کتابداران مرجع کتابخانه های مرکزی دانشگاه ها به سمت نظریه حداکثر و پس از آن حد متوسط است. با افزایش سطح تحصیلات و سابقه کار تمایل به سمت نظریه حداکثر بیشتر شده است. همچنین کتابداران مرجع کتابخانه های تحت پوشش وزارت بهداشت نمره های بیشتری در نظریه حداکثر کسب کرده اند. <br clear="all" />

این پژوهش با هدف شناسایی وضعیت خدمات داده های پژوهشی در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) و تعیین وضعیت و شناسایی اهمیت و ملزومات آن انجام شد. پژوهش از نظر هدف کاربردی است که به روش توصیفی-پیمایشی انجام شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته با 49 گویه استفاده شد. نمونه پژوهش را 72 نفر از مدیران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی وابسته به وزارت عتف تشکیل دادند. طبق یافته ها نگرش مدیران کتابخانه ها نسبت به اهمیت انجام این خدمات توسط کتابخانه مثبت است و همه ملزومات ذکرشده، اهمیت دارند. وجود زیرساخت های فناوری مناسب، با میانگین 85/8؛ تهیه و توسعه نرم افزار مخزن سازمانی برای مدیریت داده های پژوهشی، با میانگین 85/8؛ وجود برنامه ای مدون برای انجام این خدمات، با میانگین 76/8؛ توسعه دانش و مهارت کتابداران در زمینه خدمات داده های پژوهشی، با میانگین 42/8 و تمایل کتابداران به توسعه دانش خود مهم ترین ملزومات انجام خدمات داده های پژوهشی، با میانگین 33/8 هستند. تعداد زیادی از کتابخانه ها قصد انجام خدمات داده های پژوهشی بین یک تا سه سال آینده و یا بیش از سه سال آینده را دارند، تعدادی از آن ها هیچ برنامه ای برای انجام این خدمات ندارند، تعداد اندکی این خدمات را تا حدودی انجام می دهند. شمار خیلی کمی این خدمات را به طور کامل انجام می دهند. از دید مدیران کتابخانه ها میانگین میزان مهارت کتابداران کتابخانه های موردمطالعه در حد متوسط است. با توجه به اهمیت انجام خدمات داده های پژوهشی توسط کتابخانه های دانشگاهی، تمهید کردن ملزومات انجام این خدمات می تواند در بهبود وضعیت انجام این خدمات در کتابخانه های دانشگاهی مؤثر واقع شود.

این پژوهش با هدف بهینه سازی اجرای ثبت نام های الکترونیکی با استفاده از دیدگاه های داوطلبان آزمون سراسری انجام شده است. طرح تحقیق از نوع پیمایشی و جامعه آماری طرح شامل داوطلبان آزمون سراسری سال 1386 شهرستان تهران بوده که با استفاده از روش نمونه گیری اتفاقی، نمونه ای به حجم 740 داوطلب از چهار منطقه شمال غرب، شمال شرق، جنوب غرب و جنوب شرق انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته است. اطلاعات تحقیق با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با ضریب همسانی درونی835/0 و روایی محتوایی مورد تأیید کارشناسان سنجش و اندازه گیری آموزشی جمع آوری شده است. نتایج نشان داد، داوطلبان به ثبت نام از طریق اینترنت علاقه مند بوده اما مشکلاتی از قبیل دسترسی نداشتن به سخت افزار، اعتماد نداشتن به ثبت نام اینترنتی و عدم شناخت شیوه های ثبت نام را ذکر کرده اند. دیدگاه های داوطلبان در خصوص ثبت نام اینترنتی با توجه به گروه آزمایشی متفاوت نبود، اما از نظر دسترسی به شبکه اینترنت بین مناطق مختلف تفاوت معنادار بود. همچنین نتایج نشان داد، داوطلبان نحوه اطلاع رسانی سازمان را در بحث ثبت نام "مطلوب" ارزشیابی کرده اند.

تربیت نیروی انسانی متخصص، تولید دانش و انجام تحقیقات بنیادی، کاربردی و توسعه ای، نشر و انتقال دستاوردهای پژوهشی و ارائه خدمات تخصصی از سوی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی انجام می گیرد؛ بنابراین، نظام آموزش عالی، با برون دادها و پیامدهای خود عملاً در راه توسعه علمی کشور گام برمی دارد و باید در جهت رفع نیازهای کشور به خصوص نیازهای برون سازمانی متنوع فعالیت نماید؛ بنابراین، وجود سازوکاری برای آگاهی از وضعیت موجود و میزان مطابقت آن با وضعیت مطلوب و برنامه ریزی برای تحقق و رسیدن به وضعیت ممکن لازم و ضروری می نماید. ارزیابی سازوکاری را به دست می دهد که به وسیله آن می توان به این هدف مهم و راهبردی جامه عمل پوشانید. دراین زمینه، همگام با مطرح شدن بحث ارزیابی کلان عملکرد دستگاه های اجرایی، وزارت علوم تحقیقات و فناوری نیز با توجه به دانش و تجربه های کسب شده، استقرار نظام ارزیابی کلان عملکرد را در صدر اولویت برنامه های خود قرار داده و انجام ارزیابی در ابعاد عمومی و اختصاصی را جهت تعالی عملکردی خود مورد توجه و آن را اجرایی و تا حدودی می توان گفت نهادینه کرده است. در این مقاله، ضمن بیان ضرورت ها، اهداف، ابعاد و کاربردهای ارزیابی کلان عملکرد، روند شکل گیری ارزیابی عملکرد در وزارت متبوع، رئوس فعالیت ها و اقدام های انجام شده و در دست انجام و چالش های پیش روی استقرار و نهادینه شدن کامل آن در آموزش عالی و پیشنهادهای لازم ارائه شده است.

نظام آموزش عالی ایران همانند دیگر سازمان های امروزی باید از دستاوردهای نوین دانش مدیریت، از جمله برنامه ریزی راهبردی بهره جوید و طراحی، تدوین و اجرای چنین برنامه ای را به عنوان اولویتی اجتناب ناپذیر، مورد توجه قرار دهد. هدف از این اثر، ارایه الگویی از برنامه راهبردی است که بتواند به طور علمی و عملی و البته به سهولت در سطوح مختلف نظام آموزش عالی ایران از وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری گرفته تا تمامی سازمان ها و مراکز آموزش عالی مربوط به کار گرفته شود و مکانیزم مدیریتی این نظام را متحول ساخته و توسعه دهد. نتیجه طراحی و اجرای یک برنامه راهبردی علمی در نظام آموزش عالی کشور تأثیر بارز و سازنده ای بر ارکان مدیریت آن باقی می گذارد و موجب پویایی و تعالی آن و تسریع تحقق اهداف و آرمان های توسعه ملی در این بخش میشود.

با رشد روزافزون فنّاوری های رایانه ای و ابزارهای طراحی و ساخت نرم افزارها در دهه اخیر، شاهد ظهور برنامه های کاربردی که هریک به گونه ای به دنبال رفع مشکلات سیستم های کاغذی و سنتی موجود در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور بوده اند. این برنامه ها، مبتنی بر فنّاوری ها و روش های برنامه سازی زمان خود طراحی و به بهره برداری رسیده اند. امروز پس از گذشت چند سال از این جریان، مشکل جدیدی گریبان گیر دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی شده، یکپارچه نبودن سیستم ها و نرم افزارهای موجود است که بی تردید یکی از بزرگ ترین عوامل، در عدم امکان برقراری ارتباطات برخط و آسان اطلاعاتی میان دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور و عدم امکان استفاده از اطلاعات آنها آدر وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری به عنوان رکن اصلی سیاست گذاری در آموزش عالی کشور بوده و ارائه راهکاری که بتواند به شکلی آسان و کم هزینه این مشکل را رفع نماید، امری حیاتی به نظر می رسد. در سه سال گذشته دفتر نظارت و ارزیابی وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری با استفاده از سرویس های مایکروسافت شیرپوینت سعی در رفع مشکلاتی از این قبیل را داشته است و توانسته است با بهره گیری از امکانات این محصول قدرتمند، نمونه ای عملی در راستای یکپارچه سازی نرم افزارهای قدیمی موجود و نیز در دسترس قرار دادن فرآیندهای خود از طریق شبکه جهانی اینترنت را به ظهور برساند این مقاله سعی بر آن دارد ضمن معرفی سرویس ها و قابلیت های شیرپوینت، راهکارهایی برای یکپارچه سازی سیستم ها و نرم افزارهای موجود، وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ارائه دهد.

سیاست بومی گزینی دانشجو در سال 1369 تصویب و ابلاغ شد. از آن زمان نقدهایی بر این طرح وارد شده است. برخی نیز علیرغم این نقدها بر پیامدهای مثبت این طرح همچنان پافشاری می کنند. این مقاله درصدد است پیش فرضهایی زبر بنایی که باعث تصویب این طرح شده است را به نقد بکشاند. برای نشان دادن اشکالات این برنامه از روش کتابخانه ای استفاده شده است. بدین منظور تمام مطالعاتی که مستقیما یا غیر مستقیم به این سیاست مرتبط بودند مورد بررسی و تحلیل نقادانه قرار گرفتند. همچنین با اتکا به تئوریهای مختلف برخی از این نقدها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان می دهد این برنامه بدون یک کار کارشناسی دقیق و عمیق انجام شده است و استدلالهای بنیادین آن در بسیاری از موارد مغلطه ای بیش نبوده و این طرح در واقع به شکل یک مسکن عمل کرده و مسئولین را از پرداختن به راه حل های اساسی مسائل باز داشته و سرپوشی است بر ضعف های مدیریتی سازمان های متولی در مسائل مورد اشاره در آن.با استدلالهای نظری و تحلیلی، پژوهشهای انجام شده، تحقیقات و استدلالهای موافقان به چالش کشیده شده و پیشنهادات و راهکارهایی را در برخی زمینه ها ارائه داده شده است. استدلال کلی آن است که این برنامه باید به صورت پایلوت اجرا می شده و بعد از مشخص شدن ایرادات، در سطح کلان اجرا می شد..

بیش از نیمسده (یعنی از سال 1346) است که سیاست گذاران و برنامه ریزان علم و آموزش عالی در ایران در تلاش هستند که پژوهشهای کشور را به نحوی سامان دهند که در زنجیره برنامهریزیها و تحولات جامعه نقش مؤثرتری ایفا کند؛ اما این امکان، هیچ گاه محقق نشده است. پژوهش از یک سو در درون اجتماعات علمی و مبتنی بر تعاملات و مناسبات اصیل میان دانشمندان انجام می شود و ازسوی دیگر نیازمند ارتباط مشخص با مسائل اولویتدار (و لذا مشتریان دولتی و صنعتی) است. ازاین رو، سازوکارِ (به لحاظ نهادی) مستقلی نیاز است که میان عاملان پژوهش (یعنی دانشگاهها و پژوهشگاهها) و نهادهای دارای منابع مالی (مثل دولت یا صنعت) واسطه شده و ازیک سو، منابع مالی را، مبتنی بر اولویتهایی که تشخیص میدهد، به نحوی توزیع کند که استقلال نهادهای علمی و پژوهشی حفظ شود، و ازسوی دیگر، مبتنی به استقلالی که به پژوهشگر و سازمان پژوهشی میدهد، ارزیابی مناسبی را از فعالیتهای پژوهشی ارائه کند؛ به نحوی که کیفیت پژوهش را برای مشتریان صنعتی و دولتی تضمین کند.در این مقاله با استدلال نظری و ارائه شواهد تاریخی، شرح داده خواهد شد که چطور دریافتی ناقص از این ساختار، و غالب شدن آن دریافت ناقص توسط دولت مردان، از بدو شکل گیریِ برخی از این قسم نهادها، وزن بیشتری را صرفاً به یک وجه از وظایف (یعنی ارتباط پژوهش با مسائل کشور) داده و وجه دیگر (یعنی حفظ استقلال و تعاملات علمی) را از قلم انداخته است، و اینکه چطور ناکام ماندن تلاش های انجام شده برای سامان دهی پژوهش، از چنین شرایطی نتیجه شده است.