روش بهترین - بدترین (BWM)

هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های اقتصاد مقاومتی در زنجیره تأمین تاب آور صنایع خودروسازی ایران با تکنیک دلفی فازی، وزن دهی و اولویت بندی هریک با تکنیک بهترین - بدترین و ارزیابی و رتبه بندی صنایع ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در خصوص میزان عملکرد بهره گیری از تاب آوری در زنجیره تأمین خود با تکنیک های مپک و کوالیفلیکس و تجمیع نتایج با تکنیک بُردا می باشد. جامعه و نمونه آماری پژوهش حاضر را 10 نفر از مدیران ارشد حوزه لجستیک در شرکت های خودروسازی تشکیل می دهند. نتایج حاصل از غربال سازی مؤلفه ها با دلفی فازی نشان داد، الگوی بومی در شش بعد و چهل و دو شاخص شناسایی شدند. نتایج حاصل از وزن دهی به ابعاد تاب آوری زنجیره تأمین با تکنیک بهترین - بدترین نشان داد، بعد مدیریت جهادی مهم ترین بعد تاب آوری زنجیره تأمین و بلوغ شایستگی رتبه دوم و چابکی، افزونگی، انعطاف پذیری و فرهنگ مدیریت ریسک به ترتیب رتبه های سوم تا ششم را کسب نمودند. همچنین شاخص های هر بعد نیز وزن دهی و رتبه بندی شدند. سپس شرکت های خودروسازی با مدل پیشنهادی ارزیابی و با تکنیک های مپک و کوالیفلیکس رتبه بندی گردیدند. نتایج حاصل از تجمیع تکنیک ها با روش بردا نشان داد؛ ایران خودرو رتبه اول؛ سایپا رتبه دوم و پارس خودرو رتبه سوم را ازنظر میزان بهره مندی از تاب آوری زنجیره تأمین کسب نمودند.

هدف از پرتفولیوی خرید، طبقه بندی اقلام خرید برای تعیین مناسب استراتژی خرید است. در این پژوهش با توسعه رویکرد پرتفولیوی خرید، روشی جدید برای طبقه بندی اقلام خرید ارائه شده است. هدف این پژوهش تعیین استراتژی مناسب خرید باتوجه به شرایط درحال تغییر کسب وکار برای اقلام مختلف با درنظرگرفتن مدیریت پرتفولیوی خرید است. به همین دلیل، ابتدا با بررسی مبانی نظری و نظرسنجی از خبرگان و پایگاه داده های موجود شرکت موردمطالعه، ابعاد اثر سود، پیچیدگی بازار و تعادل قدرت تأمین کننده و خریدار در نظر گرفته و معیارهای مناسب برای دسته بندی کالاها و خدمات تعیین می شود. پس از تعیین تعداد ابعاد، وزن معیارها با استفاده از روش وزن دهی بهترین بدترین (BWM) محاسبه و سپس با استفاده از روش TOPSIS امتیاز کالاها در هر بُعد به دست می آید و موقعیت کالا روی یک نمودار چهاربخشی تعیین می شود. مناسب ترین استراتژی با درنظرگرفتن جایگاه کالاها بر اساس سه بُعد تعریف شده و بر اساس استراتژی های شطرنج جدید برای هر دسته از کالاها در نظر گرفته می شود. در روش ارائه شده روش های کار متناسب با هر طبقه از اقلام خرید براساس سه بُعد ارائه شده که در پژوهش های گذشته به آن توجه نشده است. درنهایت روش ارائه شده برای اقلام مواد اولیه یک شرکت اجرا و نتایج ارائه شده است.

ارزیابی عملکرد، امری ضروری در تولید پایدار و سبز شرکت هایی مانند نیروگاه های حرارتی به شمار می رود. کارت امتیازی متوازن پایدار (SBSC) یکی از مدل های رایج در این زمینه است. در SBSC وزن منظرها/ شاخص ها/ زیرشاخص ها (عناصر) یکسان در نظر گرفته می شود؛ درصورتی که در مسائل واقعی ممکن است این گونه نباشد. در این پژوهش ابتدا یک مدل برنامه ریزی ریاضی برای محاسبه وزن نهایی عناصر در ساختار سلسله مراتبی با استفاده از روش بهترین بدترین ارائه شد؛ سپس با ایده گرفتن از مفاهیم طراحی ساختار سلسله مراتبی در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، چهار ویژگی ساختار مطلوب کاربردی عناصر تعریف شد. در ادامه با استفاده از مدل وزن دهی پیشنهادی، چهار ویژگی تعریف شده و آستانه های قابل قبول نرخ سازگاری، الگوریتمی برای طراحی ساختار چندسطحی عناصر مسئله ها و تعیین وزن آن ها ارائه شد. با اجرای الگوریتم پیشنهادی برای ساختاردهی و وزن دهی به عناصر ارزیابی عملکرد SBSC در نیروگاه های حرارتی کشور در راستای تولید پایدار و سبز، ساختار سلسله مراتبی چهارسطحی وزن دار مدل SBSC شامل 50 عنصر ارزیابی عملکرد ارائه شد؛ سپس با توجه به عناصر به کار رفته در ساختار حاصل شده، فهرست مناسبی از شاخص های تولید پایدار و سبز منطبق با نیروگاه های حرارتی کشور استخراج شد. یافته ها نشان دهنده مناسب بودن عملکرد الگوریتم پیشنهادی است.

هر سازمانی برای رسیدن به هدفی شکل گرفته است. این مطلب در مورد پروژه ها نیز صادق است. نکته حائز اهمیت در مدیریت پروژه ها و سازمان ها، تعیین درست اهداف و اندازه گیری و ارزیابی عملکرد است. به منظور ارزیابی عملکرد لازم است از معیارها و شاخص های کلیدی عملکرد مناسب استفاده گردد. تعیین درست اهداف و همچنین اندازه گیری پیشرفت سازمان یا پروژه ها اغلب کاری دشوار برای مدیران است. هدف از انجام مقاله حاضر شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در سنجش بلوغ مدیریت پروژه با رویکرد بهترین – بدترین است. بدین منظور پس از مرور دقیق مبانی نظری و پیشینه پژوهش به ارائه ابعاد و مؤلفه های کلیدی سنجش مدیریت پروژه پرداخته شده است. آنگاه با استفاده از روش بهترین – بدترین و نظرسنجی از اساتید دانشگاهی مسلط به مفهوم سنجش بلوغ مدیریت پروژه و بیست نفر از کارشناسان ارشد مدیریت پروژه گروه صنعتی ایران خودرو به وزن دهی و اولویت بندی هریک از ابعاد و مؤلفه های پژوهش با روش بهترین – بدترین (BWM)، پرداخته شده است. ابعاد کلیدی عملکرد سنجش بلوغ مدیریت پروژه در 4 بُعد و 15 مؤلفه شناسایی شدند. نتایج حاصل از وزن دهی و اولویت بندی ابعاد با استفاده از روش بهترین – بدترین نشان داد، بُعد عملکرد اثربخشی رتبه اول و بعد سنجش بلوغ مدیریت پروژه ها و بُعد عملکرد کیفیت رتبه دوم و عملکرد بودجه و عملکرد زمانی به ترتیب رتبه های سوم و چهارم را کسب نمودند. همچنین رتبه بندی به ازای هریک از مولفه های هر بُعد به طور جداگانه در مقاله حاضر صورت گرفته است. از نتایج پژوهش حاضر کلیه مدیران پروژه و علاقه مندان به حوزه سنجش بلوغ مدیریت پروژه در شناخت ابعاد و مؤلفه های کلیدی می توانند بهره مند گردند.