اضطراب پیشرفت تحصیلی

این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی گری اضطراب پیشرفت تحصیلی در رابطه بین کنترل روان شناختی والدین و درگیری تحصیلی، انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان سال آخر مقطع متوسطه شهرستان اهواز بود که در سال تحصیلی 98- 1397 داوطلب ورود به دانشگاه بودند که از بین آن ها 353 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند؛ و به پرسشنامه های کنترل روان شناختی والدینی، اضطراب پیشرفت و درگیری تحصیلی پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند؛ و به منظور تعیین پایایی ابزار از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد رابطه مستقیم کنترل روان شناختی والدین با اضطراب پیشرفت تحصیلی (01/0≤ P, 28/0= β) و رابطه اضطراب پیشرفت تحصیلی و درگیری تحصیلی (01/0≤ P, 20/0- = β)، معنی دار بود. همچنین اضطراب پیشرفت تحصیلی رابطه بین کنترل روان شناختی والدین و درگیری تحصیلی را به صورت کامل میانجی گری کرد. درنتیجه می توان با کاهش کنترل روان شناختی توسط والدین میزان اضطراب پیشرفت تحصیلی را کاهش و درنتیجه آن درگیری تحصیلی دانش آموزان را بهبود بخشید.

اضطراب دانش آموزان به ویژه در امتحانات، مانع یادگیری یا عملکرد می شود. کمال گرایی و هوش معنوی متغیرهایی هستند که در مدیریت و کاهش اضطراب نقش دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل یابی روابط ساختاری کمال گرایی تحصیلی با میانجیگری هوش معنوی بر اضطراب پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام شده و از نوع پژوهشهای همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری به طور خاص معادلات رگرسیونی است. جامعه آماری شامل 3000 دانش آموز مقطع متوسطه دوم مدارس شهری بابل است که از میان آنها 342 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل آزمون اضطراب پیشرفت تحصیلی (AAT) آلبرت و هابر، پرسشنامه کمال گرایی تحصیلی رسولی و بهرامی و پرسشنامه هوش معنوی عبدالله زاده بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر و شاخصهای برازش استفاده شده است. یافته ها نشان دادند که مدل پژوهش تایید شده است و کمال گرایی تحصیلی بر اضطراب پیشرفت تحصیلی اثر مستقیم دارد و متغیر میانجی هوش معنوی بر اضطراب پیشرفت تحصیلی اثر غیر مستقیم دارد. افرادی که عموماً مضطرب هستند، آسیب پذیری بیشتری برای اضطراب امتحان دارند. هوش معنوی و کمال گرایی مثبت می توانند در تعدیل میزان اضطراب تحصیلی در دانش آموزان اثر مثبت داشته باشند. از این رو نتایج این پژوهش بر ضرورت نقش باورها و تأثیرات هوش معنوی فراگیران با توجه به کیفیت تعاملی با نظامهای آموزشی تاکید دارد که می تواند تلویحات کاربردی برای بهبود پیشرفت تحصیلی به مشاوران و آموزندگان ارائه دهد.

زمینه و هدف: هدف پژوهش بررسی نقش اضطراب پیشرفت تحصیلی و اهمال کاری تحصیلی در پیش بینی فرسودگی تحصیلی دانش آموزان بود. روش پژوهش: جامعه آماری این پژوهش شامل 2990 دانش آموز دختر و پسر پایه ششم و هفتم شهرستان ورامین در سال تحصیلی 96-95 بود که به صورت تصادفی خوشه ای 8 مدرسه انتخاب به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای از بین پایه های ششم و هفتم با توجه به تعداد دانش آموزان پایه ی ششم (1510 دانش آموز) و پایه هفتم (1480 دانش آموز) نمونه ای به تعداد 306 نفر برای هر پایه تحصیلی و در مجموع 612 دانش آموز از هر دو پایه به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. سپس از آن ها خواسته شد به پرسشنامه های اضطراب پیشرفت تحصیلی آلپورت و هابر (1960)، اهمالکاری تحصیلی سواری (1390) و فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران (1997) پاسخ دهند. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضرایب همبستگی، رگرسیون و جهت تفاوت میانگین های دو گروه دختر و پسر و پایه های ششم و هفتم از تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد. یافته ها: در تحلیل رگرسیون اضطراب پیشرفت تحصیلی با ضریب استاندارد بتا 16/0 و اهمالکاری تحصیلی با ضریب بتا 11/0 توان پیش بینی معناداری برای فرسودگی تحصیلی داشته اند (01/0> P). در ادامه یافته ها تحلیل واریانش چند متغیره نشان داد که اضطراب پیشرفت تحصیلی، اهمالکاری تحصیلی و فرسودگی تحصیلی (01/0<P) در بین دو گروه دانش آموزان پایه ششم و دانش آموزان پایه هفتم تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین مولفه های اضطراب پیشرفت تحصیلی و اهمالکاری تحصیلی (01/0<P) در بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد؛ اما بین فرسودگی تحصیلی (01/0<p) در بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد بین فرسودگی تحصیلی با اضطراب پیشرفت تحصیلی و اهمالکاری رابطه مثبت و بین اهمالکاری و اضطراب پیشرفت تحصیلی رابطه ی منفی معناداری در بین دانش آموزان وجود دارد.

زمینه: اضطراب پیشرفت تحصیلی به عنوان یک مسئله آموزشی همه ابعاد سیستم آموزشی را تحت تأثیر قرار می دهد. این سازه به یک نگرانی جهانی در محیط های آموزشی کنونی تبدیل شده است و در نظام های آموزشی گستره قابل توجهی دارد. مسئله این است روابط متغیرهای مختلفی با اضطراب پیشرفت تحصیلی تأیید شده است. اما روابط متغیرهایی مانند کمال گرایی، هوش معنوی و شادکامی در قالب روابط ساختاری مغفول واقع شده است و در این زمینه شکاف تحقیقاتی عمده ای وجود دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل یابی روابط ساختاری کمال گرایی با اضطراب پیشرفت تحصیلی براساس نقش واسطه گری هوش معنوی و شادکامی در طلاب شهر باب ل انجام شد. روش: جامعه آماری کلیه طلاب پسر شهر بابل در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که تعداد 220 نفر، به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های کمال گرایی (هیل و همکاران، 2004)، هوش معنوی (عبداله زاده و همکاران، 1387)، شادکامی (آکسفورد، 1989) و اضطراب پیشرفت تحصیلی (الپرت و هابر، 1960) به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. از روش مدل یابی معادلات ساختاری برای تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 در سطح آماری 05/0 استفاده شد. یافته ها: نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که داده ها با مدل مفهومی برازش قابل قبولی داشته و مورد تأیید قرار گرفت. مطابق با مدل ساختاری پژوهش کمال گرایی، اثر معناداری بر روی هوش معنوی، شادکامی و اضطراب پیشرفت تحصیلی، هوش معنوی و شادکامی بر روی اضطراب پیشرفت تحصیلی داشت. هم چنین هوش معنوی و شادکامی در ارتباط بین کمال گرایی و اضطراب پیشرفت تحصیلی نقش میانجی داشتند (0/01<). نتیجه گیری: باتوجه به نتایج این مطالعه می توان پیشنهاد کرد به منظور کاهش اضطراب پیشرفت تحصیلی طلاب می توان از مداخله هایی که در راستای شناخت، بینش و تغییر نگرش درباره افکار خود نسبت به اضطراب تحصیلی هدایت می کنند، استفاده شود.