نمویافتگی عاطفی

هدف پژوهش حاضر، تعیین نقش واسطه ای نمویافتگی عاطفی در رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده و همدلی بود. 300 دانشجو (179 دختر، 121 پسر) بر اساس روش نمونه برداری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه الگوهای ارتباطی خانواده (فیتزپاتریک و ریچی، 1994)، مقیاس نمویافتگی عاطفی (سینگ و بهارگاوا، 1974) و مقیاس همدلی (مهرابیان و اپستین، 1972) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان نشان دادند: الف) ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده پیش بینی کننده مثبت معنادار همدلی بودند، ب) جهت گیری گفت وشنود پیش بینی کننده منفی معنادار همه مؤلفه های نمویافتگی عاطفی بود، پ) جهت گیری همنوایی پیش بینی کننده مثبت معنادار مؤلفه های بی ثباتی هیجانی و سازش نایافتگی اجتماعی بودند، و ت) نمویافتگی عاطفی در رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده و همدلی، نقش واسطه ای مهمی ایفا می کند. با توجه به نقش نیرومند جهت گیری گفت وشنود در پیش بینی همدلی، می توان گفت آموزش و ارتقای جهت گیری گفت وشنود در خانواده ها به افزایش نمویافتگی عاطفی و رفتارهای همدلانه منجر می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای تعارض والد-فرزندی در رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده و نمویافتگی عاطفی در دختران نوجوان انجام شد. طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش  دختران دوره متوسطه دوم در شهر کاشان در سال تحصیلی 99-1398 بودند. از این جامعه آماری 250 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های الگوهای ارتباطی خانواده فیتزپاتریک و ریچی، نمویافتگی عاطفی سینگ و بهارگاوا و تعارض والد-فرزند اشتراوس استفاده شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی از برازش خوبی برخوردار است. بعد جهت گیری گفت وشنود بر نمونایافتگی عاطفی تأثیر منفی معنی دار و جهت گیری همنوایی بر نمونایافتگی عاطفی تأثیر مثبت معنی دار دارد. جهت گیری گفت وشنود خانواده به صورت منفی و جهت گیری همنوایی به صورت مثبت بر تعارض والد- فرزندی تأثیر دارد. تعارض والد-فرزند رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده و نمویافتگی عاطفی نوجوانان را واسطه گری می کند. جهت گیری گفت وشنود تعارض والد-فرزند را کاهش می دهد و از آن طریق منجر به افزایش نمویافتگی عاطفی می شود. در صورتی که جهت گیری همنوایی از طریق افزایش تعارض والد-فرزندی، نمویافتگی عاطفی دختران را کاهش می دهد. بنابراین الگوهای ارتباطی خانواده و تعارض والد-فرزند در نمویافتگی عاطفی دختران نقش تعیین کننده دارند.

بزهکاری یکی از مشکلات دوره نوجوانی است که می تواند سبب اختلال در نظم اجتماعی و مشکلات جدی در سطوح مختلف شود و عوامل متعددی در بروز آن دخالت دارند. هدف پژوهش حاضر پیش بینی بزهکاری چندبعدی بر اساس نمویافتگی عاطفی و سرکوب افکار و بررسی نقش تعدیل کنندگی جنسیت انجام شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان کاشان در سال تحصیلی 1400-99 بود که از این میان تعداد 90 نفر از دانش آموزان به روش نمونه گیری در دسترس مورد مطالعه قرار گرفتند.گردآوری داده ها با پرسشنامه های بزهکاری چندبعدی (سهامی و همکاران، 1396)، نمویافتگی عاطفی (سینگ و بهارگاوا، 1974) و سیاهه سرکوب خرس سفید (وگنر و زاناک اس، 1994) انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که هر دو متغیر نمویافتگی عاطفی (0/45=β) و سرکوب افکار (0/24=β) می توانند بزهکاری چندبعدی را در نوجوانان پیش بینی کنند. هم چنین بررسی نقش جنسیت در رابطه بین نمویافتگی عاطفی و سرکوب افکار با بزهکاری مورد تأیید قرار گرفت؛ بدین معنا که تأثیر این دو متغیر بر بزهکاری در دختران و پسران متفاوت است و در پسران سرکوب افکار 36% و نمویافتگی عاطفی 41% از بزهکاری و در دختران نیز نمویافتگی عاطفی 49% بزهکاری را پیش بینی می کند. لازم به ذکر است که متغیر سرکوب افکار در گروه دختران قادر به پیش بینی بزهکاری چندبعدی نبود. در نهایت می توان با بهره گیری از این نتایج و ارائه آموزش های مربوط به تقویت نمویافتگی عاطفی و راهبردهای سازگارانه مقابله با استرس و تنش، گام بلندی در جهت کاهش بزهکاری در نوجوانان برداشت.