قابلیت مقایسه حسابداری

هدف این پژوهش , بررسی رابطه بین قابلیت مقایسه حسابداری و مدیریت سود می باشد . قابلیت مقایسه یکی از ویژگی های کیفی صورت های مالی در مبانی نظری حسابداری و گزارشگری مالی می باشد . در این پژوهش , قابلیت مقایسه صورتهای مالی با استفاده از مدل دی فرانکو (2011) , در سطح هر صنعت به صورت جداگانه اندازه گیری شده است . پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از بعد روش شناسی از نوع همبستگی می باشد . جامعه آماری پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران هستند که 146 شرکت اطلاعات لازم را برای تجزیه و تحلیل دارا بودند . دوره زمانی پژوهش سال های 1388 تا 1394 می باشد . مدل آماری به کارگرفته شده , مدل رگرسیون چند متغیره بوده و جهت آزمون فرضیه ها از داده های ترکیبی استفاده شده است . نتایج پژوهش نشان می دهد که بین قابلیت مقایسه حسابداری و مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی و واقعی رابطه معناداری وجود ندارد .

پیدایش مبنای تعهدی در تهیه صورت های مالی و اندازه گیری سودحسابداری منجر به ایجاد پژوهش های کمی، تجربی واثباتی بسیاری در حوزه کیفیت سود گردید. علیرغم تحقیقات زیاد و متناقض صورت گرفته پیرامون کیفیت سود دربازار سرمایه، هنوز هم موضوع کیفیت سود به عنوان یکی از مهم ترین موضوعات مدنظر پژوهشگران حوزه بازارسرمایه می باشد. برخی از پژوهش های دهه اخیر کیفیت سود به سمت استفاده از رویکرد کیفی از قبیل متن کاوی به منظور ارایه یک معیار جدید کیفیت سود گرایش پیدا کرده اند. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر قابلیت مقایسه و ثبات رویه حسابداری بر کیفیت سود با تاکید بر رویکرد کیفی متن کاوی به منظور ارایه سنجه کیفی معتبر جهت ارزیابی کیفیت سود است. جامعه آماری پژوهش؛ شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه مورد مطالعه پژوهش شامل 90 شرکت در بازه زمانی 1391-1397 است. جهت آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون چند متغیره از نوع داده های ترکیبی استفاده شده است. کیفیت سود در پژوهش حاضر بر اساس کیفیت اقلام تعهدی شرکت اندازه گیری شده است. همچنین جهت اندازه گیری ثبات رویه حسابداری از تکنیک متن کاوی(مدل فضای برداری) استفاده شده است. نتایج و یافته های پژوهش نشان می دهد که قابلیت مقایسه حسابداری بر کیفیت سود تاثیر مثبت دارد. همچنین نتایج و یافته های پژوهش موید این است که با افزایش ثبات رویه شرکت، کیفیت سود شرکت نیز افزایش می یابد.

قابلیت مقایسه یکی از ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری است که استفاده کنندگان صورت های مالی را در ارزیابی و مقایسه یک شرکت در مقابل شرکت های مشابه (رقبا)، هنگام مواجه با فرصت های سزمایه گذاری متفاوت، یاری می رساند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر تعدیل کنندگی عدم تقارن اطلاعاتی و بازار رقابت ناقص بر شدّت تأثیرگذاری قابلیت مقایسه و ثبات رویه بر هزینه سرمایه سهام عادی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه آماری شامل 111 شرکت در بازه زمانی 1389 تا 1396 است. ثبات رویه با استفاده از فنّ متن کاوی و الگوی فضای برداری اندازه گیری شده است. به منظور آزمون فرضیه ها از الگوی رگرسیون چندمتغیره و داده های ترکیبی (با کنترل اثرات سال و صنعت) و نرم افزار استتا نسخه 14 استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد قابلیت مقایسه و ثبات رویه حسابداری بر هزینه سرمایه سهام عادی، تأثیر منفی و معناداری دارد. همچنین عدم تقارن اطلاعاتی و بازار رقابت ناقص، شدّت تأثیر منفی قابلیت مقایسه و ثبات رویه بر هزینه سرمایه سهام عادی شرکت ها را افزایش می دهد. این یافته ها نشان می دهد سرمایه گذاران و استفاده کنندگان اطلاعات مالی در بازار سرمایه ایران باید به اهمیت قابلیت مقایسه به عنوان یک معیار بین شرکتی از کیفیت اطلاعات حسابداری توجه ویژه ای نشان دهند؛ زیرا سرمایه گذاران با توجه به قابلیت مقایسه اطلاعات و چگونگی تأثیر آن بر هزینه سرمایه سهام عادی می توانند بازده مورد انتظار خود را به طور دقیق تری، پیش بینی و پرتفوی مطلوب سرمایه گذاری را انتخاب کنند.

قابلیت مقایسه حسابداری، مقامات مالیاتی را قادر می سازد که درک بهتری از فعالیت های شرکت داشته باشند و روند شناسایی فعالیت های اجتناب مالیاتی شرکت ها را از سوی آن ها بهبود می بخشد. بنابراین قابلیت مقایسه حسابداری نقش مهمی را در کاهش فعالیت های اجتناب مالیاتی مدیران با محدود کردن توانایی و انگیزه های آن ها ایفا می کند. لذا بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری به بررسی رابطه بین قابلیت مقایسه حسابداری با اجتناب مالیاتی شرکت و همچنین مطالعه اثر تعدیل کنندگی (جایگزینی یا مکمل) محیط اطلاعاتی بر رابطه بین آن ها می پردازد. این پژوهش از نوع پژوهش های کمی و از لحاظ روش اجرا در زمره همبستگی و بر اساس هدف، از نوع کاربردی است. نمونه آماری پژوهش شامل 86 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1391 تا 1395 می باشد. در این پژوهش برای سنجش قابلیت مقایسه حسابداری از سه معیار مختلف طبق مدل دی فرانکو و همکاران (2011) و همچنین از دو معیار تفاوت دفتری مالیات و نرخ موثر مالیاتی برای اندازه گیری اجتناب مالیاتی استفاده گردید. برای تحلیل داده ها نیز، از نرم افزار اسمارت پی ال اس و از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. پس از اطمینان یافتن از برازش قابل قبول مدل های اندازه گیری و ساختاری پژوهش، نتایج پژوهش حاکی از آن است که قابلیت مقایسه حسابداری موجب کاهش فعالیت های اجتناب مالیاتی شرکت می شود. علاوه بر این مطابق با پیش بینی نظریه جایگزینی، نتایج نشان می دهد که محیط اطلاعاتی رابطه منفی بین قابلیت مقایسه و اجتناب مالیاتی شرکت ها را تضعیف می کند

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین قابلیت مقایسه حسابداری و انتخاب رویکرد مدیریت سود است. انجام مدیریت سود با استفاده از دو روش اقلام تعهدی و واقعی امکان پذیر است. قابلیت مقایسه نیز یکی از ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری است که استفاده کنندگان صورت های مالی را قادر می سازد تا شباهت ها و تفاوت های موجود بین دو مجموعه از اطلاعات را شناسایی و درک کنند و در تصمیم گیری های خود مدنظر قرار دهند. یکی از عواملی که به صورت بالقوه می تواند این ویژگی را مخدوش کند، استفاده از مدیریت سود تعهدی است. در این پژوهش به منظور ارزیابی ویژگی قابلیت مقایسه، از خروجی سیستم حسابداری استفاده شده و رابطه بین سود و بازدهی شرکت های هم صنعت، بررسی می شود. نمونه آماری پژوهش شامل 72 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در شش صنعت، طی سال های 1384 تا 1394 است. یافته های پژوهش نشان می دهد بین ویژگی قابلیت مقایسه ارقام حسابداری و مدیریت سود واقعی و تعهدی، رابطه معناداری وجود ندارد.

محتوای گزارش حسابرسی و صدور به هنگام آن برای استفاده کنندگان دارای بار اطلاعاتی است. در این پژوهش، رابطه بین قابلیت مقایسه اطلاعات حسابداری به عنوان یکی از ویژگی های کیفی ارائه اطلاعات مالی با تاخیر گزارش حسابرسی و اظهار نظر حسابرسی آزمون شده است. برای اندازه گیری قابلیت مقایسه حسابداری، الگوی دیفرانکو و همکاران (2011) مورد استفاده قرار گرفته است. برای بررسی موضوع، نمونه ای متشکل از 115 شرکت پذیرش شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله سال های 1392 تا 1396 (575 شرکت – سال) انتخاب و داده ها به روش تابلویی و با استفاده از رگرسیون تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد بین قابلیت مقایسه حسابداری با تاخیر گزارش حسابرسی و تعداد بندهای شرط رابطه منفی و معنی دار وجود دارد. این نتیجه از منظر ریسک ذاتی حسابرسی و کارایی اطلاعاتی قابل تفسیر است؛ چرا که قابلیت مقایسه حسابداری، ریسک حسابرسی و هزینه کسب اطلاعات را کاهش می دهد. به طور خلاصه می توان بیان داشت که قابلیت مقایسه حسابداری، سودمندی اطلاعات حسابداری را برای حسابرسان مستقل افزایش می دهد و در مجموع منجر به بهبود کیفیت حسابرسی می گردد.

هدف: یکی از مهم ترین تصمیمات شرکت ها که دارای پیامدهای مهم اقتصادی در بلندمدت است، تصمیم های مرتبط با نیروی کار است. بر همین اساس در این پژوهش به بررسی نقش یکی از کلیدی ترین ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری (قابلیت مقایسه حسابداری) بر کارایی سرمایه گذاری در نیروی کار پرداخته شده است؛ در این بین نقش تعدیلی ویژگی های محدودیت در تأمین مالی، نظارت درون سازمانی و برون سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است. روش: برای انجام تحلیل های آماری از داده های مربوط به 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1388 تا 1398 استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل های رگرسیونی پژوهش نشان داد که قابلیت مقایسه حسابداری دارای آثار مثبت بر کارایی سرمایه گذاری نیروی کار است. هم چنین، شواهد نشان داد زمانی که شرکت ها دارای محدودیت در تأمین مالی، محیط حاکمیت داخلی و نظارت بیرونی ضعیف هستند، رابطه مثبت قوی تری بین قابلیت مقایسه حسابداری و کارایی سرمایه گذاری نیروی کار وجود دارد. نتیجه گیری: تدوین کنندگان استانداردها می توانند با در پیش گرفتن شیوه هایی جهت بهبود قابلیت مقایسه اطلاعات شرکت ها، کارایی سرمایه گذاری در نیروی کار را بهبود بخشند. هم چنین، در شرایطی که نظارت درون سازمانی و برون سازمانی از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست، می توان از طریق ارائه اطلاعات حسابداری قابل مقایسه، کارایی سرمایه گذاری نیروی کار را بهبود بخشید.

هدف کلی از انجام این پژوهش، بررسی روابط بین قابلیت مقایسه حسابداری، کیفیت گزارش گری مالی و قیمت گذاری اقلام تعهدی می باشد. با توجه به ادبیات موجود و پژوهش چن و وانگ (2019)، متغیرهای وابسته این پژوهش، کیفیت گزارشگری مالی و قیمت گذاری اقلام تعهدی بوده و متغیر مستقل این پژوهش، قابلیت مقایسه حسابداری می باشد و متغیرهای کنترلی هم شامل: 1- چرخه عملیاتی، 2- مالکیت نهادی، 3- موسسه بزرگ حسابرسی، 4-اندازه شرکت، 5- نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری، 6- بازده دارائی، 7- اهرم، 8- تغییرات فروش ونوسان پذیری فروش می باشند. جامعه آماری این پژوهش، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1396 الی 1400 می باشد. برای تجزیه وتحلیل داده ها ازنرم افزار Eviews جهت آزمون های مربوطه و آمار توصیفی آزمون فرضیات استفاده می شود. در نهایت از روش رگرسیون چند متغیره با استفاده از داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج فرضیه اول پژوهش نشان داد که بین مقایسه پذیری حسابداری و کیفیت گزارش گری مالی رابطه معناداری وجود دارد. یافته های فرضیه دوم پژوهش حاکی از این موضوع است که بین مقایسه پذیری حسابداری وکارآیی قیمت گذاری اقلام تعهدی اختیاری رابطه معناداری وجود دارد.

این مطالعه تاثیر قابلیت مقایسه حسابداری بر کیفیت گزارشگری مالی و اجتناب مالیاتی را بررسی می کند. افزایش قابلیت مقایسه حسابداری، محیط اطلاعاتی را بهبود می بخشد،که نه تنها موجب افزایش توانایی مدیران برای ارزیابی شفافیت گزارشگری مالی با دقت بیشترمی شود و اطلاعات محرمانه ی آنها را نشان می دهد، بلکه درک سرمایه گذاران از شفافیت گزارشگری مالی را نیز بهبود می بخشد. در گزارشگری مالیاتی، اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه رکن اساسی تصمیم گیری های مالیاتی محسوب می شود. بر این اساس در این مطالعه با تمرکز بر یک جنبه از محیط گزارشگری مالی، یعنی قابلیت مقایسه حسابداری، به بررسی تاثیر آن بر کیفیت گزارشگری مالی و اجتناب مالیاتی پرداخته شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. برای آزمون فرضیه های طرح شده در پژوهش از رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که قابلیت مقایسه حسابداری بر کیفیت گزرشگری مالی تاثیر مثبت و معناداری دارد. قابلیت مقایسه حسابداری به منزله یک سازوکار حاکمیتی، از رفتارهای فرصت طلبانه مدیران ازجمله اجتناب مالیاتی ممانعت می کند. همچنین قابلیت مقایسه حسابداری بر اجتناب مالیاتی تاثیر منفی و معناداری دارد. بر اساس نتایج این پژوهش، زمانی که کیفیت گزارشگری مالی، بالا و اجتناب مالیاتی با شدت کمتری است، قابلیت مقایسه حسابداری، توانایی استفاده کنندگان از اطلاعات را به منظور شناسایی شباهت ها و تفاوت ها بین پدیده های اقتصادی، بهبود می بخشد. در نتیجه، استفاده کنندگان، بهترین اطلاعات مالی را انتخاب می کنند که سبب می شود، تصمیم گیری به صورت موثر تر صورت گیرد.