ثبات رویه

پیدایش مبنای تعهدی در تهیه صورت های مالی و اندازه گیری سودحسابداری منجر به ایجاد پژوهش های کمی، تجربی واثباتی بسیاری در حوزه کیفیت سود گردید. علیرغم تحقیقات زیاد و متناقض صورت گرفته پیرامون کیفیت سود دربازار سرمایه، هنوز هم موضوع کیفیت سود به عنوان یکی از مهم ترین موضوعات مدنظر پژوهشگران حوزه بازارسرمایه می باشد. برخی از پژوهش های دهه اخیر کیفیت سود به سمت استفاده از رویکرد کیفی از قبیل متن کاوی به منظور ارایه یک معیار جدید کیفیت سود گرایش پیدا کرده اند. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر قابلیت مقایسه و ثبات رویه حسابداری بر کیفیت سود با تاکید بر رویکرد کیفی متن کاوی به منظور ارایه سنجه کیفی معتبر جهت ارزیابی کیفیت سود است. جامعه آماری پژوهش؛ شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه مورد مطالعه پژوهش شامل 90 شرکت در بازه زمانی 1391-1397 است. جهت آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون چند متغیره از نوع داده های ترکیبی استفاده شده است. کیفیت سود در پژوهش حاضر بر اساس کیفیت اقلام تعهدی شرکت اندازه گیری شده است. همچنین جهت اندازه گیری ثبات رویه حسابداری از تکنیک متن کاوی(مدل فضای برداری) استفاده شده است. نتایج و یافته های پژوهش نشان می دهد که قابلیت مقایسه حسابداری بر کیفیت سود تاثیر مثبت دارد. همچنین نتایج و یافته های پژوهش موید این است که با افزایش ثبات رویه شرکت، کیفیت سود شرکت نیز افزایش می یابد.

قابلیت مقایسه یکی از ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری است که استفاده کنندگان صورت های مالی را در ارزیابی و مقایسه یک شرکت در مقابل شرکت های مشابه (رقبا)، هنگام مواجه با فرصت های سزمایه گذاری متفاوت، یاری می رساند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر تعدیل کنندگی عدم تقارن اطلاعاتی و بازار رقابت ناقص بر شدّت تأثیرگذاری قابلیت مقایسه و ثبات رویه بر هزینه سرمایه سهام عادی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه آماری شامل 111 شرکت در بازه زمانی 1389 تا 1396 است. ثبات رویه با استفاده از فنّ متن کاوی و الگوی فضای برداری اندازه گیری شده است. به منظور آزمون فرضیه ها از الگوی رگرسیون چندمتغیره و داده های ترکیبی (با کنترل اثرات سال و صنعت) و نرم افزار استتا نسخه 14 استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد قابلیت مقایسه و ثبات رویه حسابداری بر هزینه سرمایه سهام عادی، تأثیر منفی و معناداری دارد. همچنین عدم تقارن اطلاعاتی و بازار رقابت ناقص، شدّت تأثیر منفی قابلیت مقایسه و ثبات رویه بر هزینه سرمایه سهام عادی شرکت ها را افزایش می دهد. این یافته ها نشان می دهد سرمایه گذاران و استفاده کنندگان اطلاعات مالی در بازار سرمایه ایران باید به اهمیت قابلیت مقایسه به عنوان یک معیار بین شرکتی از کیفیت اطلاعات حسابداری توجه ویژه ای نشان دهند؛ زیرا سرمایه گذاران با توجه به قابلیت مقایسه اطلاعات و چگونگی تأثیر آن بر هزینه سرمایه سهام عادی می توانند بازده مورد انتظار خود را به طور دقیق تری، پیش بینی و پرتفوی مطلوب سرمایه گذاری را انتخاب کنند.

هدف از این مقاله بررسی ارتباط بین مالیات بر ارزش افزوده با ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل اطلاعات حسابداری می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان و متخصصین مالیاتی مالیات بر ارزش افزوده و صاحب نظران سازمان امور مالیاتی و مودیان شرکت ها بوده که با استفاده از 328 پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته و پرسشنامه های مستخرج شده به وسیله طیف لیکرت بررسی شده اند. همچنین روایی آن به وسیله آلفای کرنباخ سنجش شده و از نرم افزار آموس برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردیده است. نتایج آزمون رابطه مالیات بر ارزش افزوده با هر یک از متغیرهای مستقل به صورت جداگانه حاکی از آن است که تمامی فرضیه های مطرح شده با 95٪ اطمینان مورد تأیید قرار گرفته اند. یافته های این پژوهش بیانگر ارتباط مستقیم مالیات بر ارزش افزوده با ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل اطلاعات حسابداری می باشد. نتایج بیانگر این است که داشتن ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل در اطلاعات حسابداری باعث می شود کیفیت حسابداری مالیات بر ارزش افزوده بهبود یابد. این نتایج می تواند به وسیله سازمان حسابرسی، سازمان امور مالیاتی، مدیران و رؤسای حسابداری و کارکنان مالی جهت انجام عملیات مالی مورد استفاده قرار گیرد.