نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران

یکی از دغدغه های اصلی تمامی سازمان های نظامی- امنیتی فرار از غافل گیری های ناشی از پدیده های شگفتی ساز و به حداقل رساندن هزینه های ناشی از این رویدادها از طریق پیش بینی دامنه وسیعی از آنها و کسب آمادگی برای مواجهه شدن با این شگفتی ها است. سوال اصلی پژوهش این است که مراکز مطالعاتی، فرماندهان و افسران نظامی کشور، چگونه می توانند قبل از غافل گیری، شگفتی سازهای مرتبط با حوزه فعالیت خود را درک، پیش نگری و مدیریت کنند. در این پژوهش عنوان شده است که افسران و کارشناسان تصمیم ساز نظامی به دلیل خو گرفتن با فعالیت های روزمره و عادت کردن به رویه ها و روندهای جاری سازمان، قادر به دیدن بسیاری از شگفتی سازها نیستند، از این روی سازمان های نظامی ما نیازمند سازوکارهای متفاوتی برای استخراج و پیش بینی شگفتی سازهای حوزه کاری خود هستند. این پژوهش با تکیه بر روش مرور منابع و مطالعات کتابخانه ای پیشنهاد می کند که برای درک شگفتی سازهای نظامی در کشور نیازمند ترکیب روش های ذهن انگیزی، دلفی غیرنظامی، پنل های تخصصی و پایش و پویش دائمی است. حاصل ترکیب این روش ها، چارچوبی بدست می دهد که می تواند بدین منظور کاربرد داشته باشد. این چارچوب در 6 گام شامل؛ کشف و شناسایی، تطبیق، برآورد، سناریوپردازی، پیامدپژوهی و ارائه راهبرد، تدوین و برای بهره برداری نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد شده است. 

زمینه و هدف: ترک خدمت و اقدام به خروج منابع انسانی دانش محور به دلایل مختلف، سبب ایجاد خلل در دستیابی به هدف های ازپیش تعیین شده و به عنوان یک واقعیت غیرقابل انکار، موجب اثرات غیرقابل اغماض در سازمان نیروهای مسلح جمهوری اسلامی می شود و این امر برای این سازمان ایجادکننده تهدید و تحمیل کننده هزینه هایی است که لازم است جهت تسریع دستیابی به هدف های ازپیش تعیین شده، اثرات این گونه تهدیدها با اقداماتی به منظور کاهش هزینه های ایجادشده تاحدودی رفع شود. بر این اساس، این پژوهش به بررسی نقش فرایندهای مدیریت دانش در کاهش هزینه های ترک خدمت منابع انسانی دانش محور سازمان نیروهای مسلح می پردازد. روش: این پژوهش ازلحاظ هدف، پژوهش کاربردی بوده و ازلحاظ زمان پژوهشی مقطعی است که به صورت توصیفی– پیمایشی و با ابزار پرسش نامه انجام شده است. فرضیه اصلی پژوهش این است که میان فرایندهای مدیریت دانش و کاهش هزینه های ترک خدمت منابع انسانی دانش محور نیروهای مسلح جمهوری اسلامی رابطه معناداری وجود دارد. جامعه آماری این پژوهش از خبرگان وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و صنایع وابسته به آن است و با استفاده از روش نمونه گیری قضاوتی هدفمند به تعیین نمونه پرداخته است. نتایج حاصله با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون بررسی شد. یافته ها: نتایج با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون میان متغیرهای پژوهش حاکی از وجود رابطه معنادار میان فرایندهای مدیریت دانش و کاهش هزینه های ترک خدمت نیروی انسانی دانش محور در نیروهای مسلح است. نتیجه گیری: مشخص شد فرایندهای مدیریت دانش، رابطه بیشتری با کاهش هزینه های مستقیم نسبت به هزینه های غیرمستقیم ترک خدمت منابع انسانی دانش محور دارند.

العاده در فناوری اطلاعات چالش های تازه ای را در خصوص بهره برداری از سرمایه انسانی در سازمان های نظامی ایجاد کرده است. در جهت بهره مندی موثر از سرمایه انسانی در سازمان های نظامی در ابتدا بایستی مولفه های نظام سرمایه انسانی در این سازمان ها شناسایی شود، در این راستا تحقیق حاضر با هدف شناسایی مولفه های نظام سرمایه انسانی ارتش جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت. روش: این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش یک تحقیق اکتشافی بوده است. ابتدا با مطالعه کتابخانه ای و جستجوی عمیق ادبیات نظری، مولفه های نظام سرمایه انسانی استخراج و سپس با استفاده از پرسشامه دلفی فازی، مولفه ها در دو مرحله از طریق پنل دلفی اعتبارسنجی شده است. جامعه آماری این تحقیق، فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران و متخصصین آشنا به موضوع تحقیق در حوزه سرمایه انسانی بودند  که 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته ها: براساس نتایج دلفی فازی، مولفه های نظام سرمایه انسانی نیروهای مسلح در ارتش جمهوری اسلامی ایران در 5 معیار اصلی «ویژگی های فردی»، «ویژگی های حرفه ای» ، «توانمندسازهای سازمانی»، «اقدامات توسعه سرمایه انسانی» و «نتایج توسعه سرمایه انسانی» شناسایی شد. نتیجه گیری: مدیران و سیاست گذاران منابع انسانی در سازمان های نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران می توانند با اتکا بر مولفه های شناسایی شده در پژوهش حاضر به توسعه سرمایه انسانی و متعاقبا تحقق اهداف کلان سازمان و نظام جمهوری اسلامی ایران دست یابند.

 پژوهش حاضر  با هدف بررسی وضعیت موجود مؤلفه های اخلاق اسلامی در حوزه ی فرماندهی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهکارهایی به منظور بهبود و توسعه آنها انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل 208 نفر از کارکنان پایور، مدیران و فرماندهان  ارشد نظامی نیروهای مسلح ج.ا.ا بوده است که با روش نمونه گیری تمام شماری مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش با روش تحقیق کمی (آزمون های آماری کولموگروف- اسمیرنف، تی تک نمونه ای و فریدمن) استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه می باشد که جهت تعیین روایی آن از روش روایی محتوایی، که با توجه به نظرات متخصصین و کارشناسان حوزه اخلاقی این پرسشنامه ها دارای روایی بالا بوده اند، علاوه براین به منظور سنجش قابلیت اعتماد پرسشنامه در بخش کمی از آلفای کرونباخ استفاده شد که میزان آلفای پرسشنامه (952/0) به دست آمد. یافته های پژوهش: 1- دست یابی و تعیین سه مقوله اصلی (اساس فرماندهی اخلاق مدار،ارکان فرماندهی اخلاق مدار، عملکرد فرماندهی اخلاق مدار) 2- تعیین وضعیت سه مقوله اصلی کاربردی کردن اخلاق از دیدگاه کارکنان پایور، مدیران و فرماندهان ارشد نظامی ۳- یافته های آزمون فریدمن حاکی از آن است که به ترتیب اولویت سه مقوله اساس فرماندهی اخلاق مدار، ارکان فرماندهی اخلاق مدار و عملکرد فرماندهی اخلاق مدار اولویت بندی شده اند. نتیجه گیری کلی: با در نظر گرفتن نتایج حاصله و کاربرد استراتژی ها و راهبردهای اخلاقی ارائه شده می توانیم شاهد پیشرفت چشمگیر نیروهای مسلح ج.ا.ا و سازمان های وابسته آنها در حوزه های مختلف اخلاقی و رعایت موازین باشیم.

اشتراک انسان ها در خلقت و استعداد و عوامل گوناگون در مراحل رشد و تربیت باعث می شود که توان تعقل، مسیر رشد و قدرت تحلیل و تصمیم افراد یکسان نباشد. و از آنجایی که شایستگی های افراد در موضوعات گوناگون نسبت به یکدیگر متفاوت است از دیدگاه اسلام باید هر فردی در جایگاهی قرار بگیرد که شایستگی اش را داراست و در بین شایستگان آن کس که شایسته ترین است ارجح و مقدم است. ضرورت تحول و تعالی و پیشتازی فرماندهان و مدیران نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به عنوان شایستگان حوزة ارزش های اسلامی امری بدیهی است، زیرا تحقق بخش مهمی از ارزش های والای انسانی و الهی در عرصة دفاع مقدس در گرو قابلیت ها و شایستگی های برجستة فرماندهان و مدیران مخلص نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است. بنابراین لازم است فرماندهان و مدیران ارزشمند و مکتبی نیروهای مسلح برای تحقق رسالت مهم و الهیِ محوله آمادگی و شایستگی های سازمانی را در خود ایجاد کنند و با راهبری سازمان نیروهای مسلح به سمت سازمانی بصیر، منعطف، سبک، چابک، پویا و از خودگذشته آمادة انجام مأموریت های مربوط به صیانت از انقلاب اسلامی باشند. هدف اصلی این پژوهش کیفی طراحی مدل تصویر مطلوب فرماندهی در آینده در سازمانهای فرهنگی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران براساس روش تدبر در قرآن کریم می باشد. بدین منظور مولفه های تصویر مطلوب فرماندهی در آینده براساس روش تدبر در قرآن کریم شناسایی و استخراج گردید.

حوزه مطالعاتی تحلیل سیاست خارجی عمدتاً معطوف به سطح داخلی کشورهاست و بر شکل گیری سیاست خارجی و شناخت مؤلفه های مؤثر بر آن تمرکز دارد. ذیل این حوزه مطالعاتی، از مدل «رفتار سازمانی» می توان نام برد؛ طبق این مدل، حکومت بازیگری یکپارچه نیست، بلکه متشکل از مجموعه ای از سازمان های نسبتاً مستقل است. از چشم انداز مدل «رفتار سازمانی»، کنش حکومتی (در اینجا سیاست خارجی) به عنوان بازده سازمانی محسوب می شود. هدف این پژوهش آن است که از چشم انداز مدل مزبور، تأثیر رفتار نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بر سیاست «نگاه به شرق» که بر دو ستون چین و روسیه ابتنا دارد را بررسی نماید. مقاله حاضر، این پرسش را مطرح می کند که چگونه نیروهای مسلح بر اتخاذ سیاست «نگاه به شرق» در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار بوده است؟ این پژوهش از نوع کیفی بوده و در آن از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد فرهنگ، منافع، اولویت و عملکرد سازمانی نیروهای مسلح، تقویت روابط با روسیه و چین را در پی داشته است؛ در واقع روابط با این دو کشور، تأمین کننده نیازهای نیروهای مسلح (مانند آموزش و تسلیحات) بوده و بدین ترتیب توانایی این سازمان را برای انجام وظیفه اصلی خود همانا تأمین امنیت جمهوری اسلامی ایران افزایش داده است. بنابراین رفتار نیروهای مسلح عامل مهمی در پیدایش و تداوم سیاست «نگاه به شرق» تلقی می شود.