مجتبی شفیعی نیک آبادی

افزایش سرمایه گذاری در بخش های عمرانی در نیروهای مسلح، علاوه بر تأمین نیازهای اساسی می تواند تأثیر مثبتی در پیشبرد اهداف راهبردی داشته باشد، لیکن در راه رسیدن به این اهداف، ریسک هایی وجود دارد که لازم است پیش از شروع هر پروژه، این موارد شناسایی و کنترل شود. در این خصوص هدف اصلی این مقاله، شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک پروژه های عمرانی یک رده نظامی از نیروهای مسلح ایران، با یک رویکرد تلفیقی فنون تصمیم گیری چند معیاره است. این رویکرد می تواند به عنوان ابزاری مناسب در خصوص سنجش ریسک های ساخت پروژه های عمرانی، برنامه ریزی جهت کنترل آنها و شناسایی پروژه های کم ریسک استفاده شود. در این پژوهش ابتدا با مطالعه کتابخانه ای، ریسک های ساخت پروژه های عمرانی استخراج می شود. سپس در مرحله اول رویکرد پیشنهادی، با کمک فنِ تحلیل سلسله مراتبی و نظرات خبرگان، ریسک های شناسایی شده بر اساس احتمال وقوع نسبت به یکدیگر، وزن دهی می شوند. در مرحله دوم تحقیق با بررسی میزان تأثیر ریسک های شناسایی شده در عملکرد ساخت و با کمک نظرسنجی دوم و روش ویکور، شناسایی پروژه های کم ریسک میسر می شود. نتایج مرحله اول نشان می دهد، ریسک های مربوط به نظارت، طراحی و ساخت و همچنین مسائل مالی و اعتباری در میان زیرگروه های اصلی از لحاظ احتمال وقوع نسبی با ضرایب 38/0 و 28/0 در رتبه اول و دوم قرار داشته و ریسک های مربوط به حوادث جغرافیایی و اقتصادی با ضریب اهمیت 13/0 در رتبه آخر قرار دارد. همچنین خروجی نظرسنجی در مرحله دوم، بیانگر فهرستی از پروژه های عمرانی رتبه بندی شده بر اساس میزان تأثیر ریسک در عملکرد ساخت آنهاست.

زمینه و هدف: ترک خدمت و اقدام به خروج منابع انسانی دانش محور به دلایل مختلف، سبب ایجاد خلل در دستیابی به هدف های ازپیش تعیین شده و به عنوان یک واقعیت غیرقابل انکار، موجب اثرات غیرقابل اغماض در سازمان نیروهای مسلح جمهوری اسلامی می شود و این امر برای این سازمان ایجادکننده تهدید و تحمیل کننده هزینه هایی است که لازم است جهت تسریع دستیابی به هدف های ازپیش تعیین شده، اثرات این گونه تهدیدها با اقداماتی به منظور کاهش هزینه های ایجادشده تاحدودی رفع شود. بر این اساس، این پژوهش به بررسی نقش فرایندهای مدیریت دانش در کاهش هزینه های ترک خدمت منابع انسانی دانش محور سازمان نیروهای مسلح می پردازد. روش: این پژوهش ازلحاظ هدف، پژوهش کاربردی بوده و ازلحاظ زمان پژوهشی مقطعی است که به صورت توصیفی– پیمایشی و با ابزار پرسش نامه انجام شده است. فرضیه اصلی پژوهش این است که میان فرایندهای مدیریت دانش و کاهش هزینه های ترک خدمت منابع انسانی دانش محور نیروهای مسلح جمهوری اسلامی رابطه معناداری وجود دارد. جامعه آماری این پژوهش از خبرگان وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و صنایع وابسته به آن است و با استفاده از روش نمونه گیری قضاوتی هدفمند به تعیین نمونه پرداخته است. نتایج حاصله با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون بررسی شد. یافته ها: نتایج با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون میان متغیرهای پژوهش حاکی از وجود رابطه معنادار میان فرایندهای مدیریت دانش و کاهش هزینه های ترک خدمت نیروی انسانی دانش محور در نیروهای مسلح است. نتیجه گیری: مشخص شد فرایندهای مدیریت دانش، رابطه بیشتری با کاهش هزینه های مستقیم نسبت به هزینه های غیرمستقیم ترک خدمت منابع انسانی دانش محور دارند.