رسانه برون مرزی

روند جنگ های اخیر در جهان نشان می دهد که فناوری به جزء جدایی ناپذیری از این جنگ ها تبدیل شده است. در این زمینه، یکی از وجوه قدرت نظامی را می توان توان تولید یا دست یابی به فناوری های برتر پهپادی دانست. جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. برتری هوایی نیروهای ائتلاف در ابتدای جنگ تا حدودی با افزایش توان پهپادی انصارالله پوشش داده شد. به صورتی که می توان گفت روند جنگ از انتهای 2018 با افزایش توان تهاجمی انصارالله با محوریت فناوری پهپادی تغییر محسوسی پیدا کرد. با توجه به این موضوع این سؤال ها مطرح می شود که حملات دفاعی پهپادی انصارالله یمن در حوزه میدانی و سیاسی چه ابعادی را در بر می گیرد؟ و چه تأثیری بر آینده معادلات منطقه ای و به صورت خاص روابط عربستان سعودی و یمن خواهد داشت؟ پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. یافته های مقاله نشان می دهد که استفاده از این فناوری، شرایط میدانی و سیاسی و جایگاه انصارالله در مذاکرات را تقویت کرده است. از سوی دیگر، به پشتوانه این جایگاه، قدرت انصارالله در حوزه رسانه نیز برای تنویر افکار عمومی افزایش یافته است.

شعارهای انتخاباتی دونالد ترامپ و عملکردهای وی در دوره ریاست جمهوری اش، بازتاب گسترده ای در میان نخبگان و رسانه های آمریکایی داشت. بر این مبنا، پرسش اصلی این است که از منظر نخبگان دانشگاهی و رسانه ای<strong> </strong>آمریکا، اقدامات و تصمیمات ترامپ در سیاست های داخلی و خارجی ایالات متحده چه تأثیراتی بر این کشور و عرصه روابط بین الملل گذاشته است؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که دیدگاه های نخبگان عمدتاً منفی بوده است. مؤلفه های مهم دیدگاه های نخبگان در رسانه ها در مورد پیامدهای سیاست های ریاست جمهوری ترامپ عبارتند از: انزواگرایی در جهان، تشدید نژادپرستی داخل آمریکا، تشدید شکاف نسل فرهنگی، مرگ رؤیای آمریکایی، تشدید اقدامات ضدانسانی و حقوق بشری، افزایش اقدامات ضد بهداشت و ضدسلامتی، تشدید سوء مدیریت در اداره کشور و تضعیف دموکراسی در آمریکا. در مجموع می توان گفت اقدامات دولت ترامپ در کلیه حوزه های داخلی و خارجی نوعی ساختار شکنی در رژیم سیاسی آمریکا ایجاد کرده و در نتیجه، به دلیل فقدان انسجام داخلی نیروهای دو حزب و نخبگان سیاسی، این ساختارشکنی سبب شده است نوعی افول، آشفتگی در حکمرانی و هرج و مرج در ساختار سنتی ارزیابی شود.

برخلاف تصویرسازی رسانه های غربی- صهیونیستی از ساختار دموکراتیک رژیم اسراییل، جامعه این رژیم با گردآوری یهودیان در قالب موج های مهاجرتی (اسکان اشغالگرانه) به ویژه طی 4 دهه اول آن از اقصی نقاط جهان به فلسطین اشغالی، به شکل امروزی در آمده است. پرسش های مقاله این است که گروه های قومی- مذهبی در رژیم صهیونیستی کدامند و از چه جایگاهی در ساختار اجتماعی و حکومتی این رژیم برخوردارند؟ روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و چارچوب نظری آن، نظریه ارتباطات میان فرهنگی و کوره مذاب است. بر اساس یافته های مقاله می توان گفت جامعه اسراییل از گروه های قومی و مذهبی متعددی شامل اشکنازی های سکولار، یهودیان صهیونیستِ مذهبی، یهودیان مذهبی سفاردیم، یهودیان مذهبیِ اشکنازی، مهاجران یهودیِ روس تبار، مهاجران یهودیِ فلاشا و فلسطینی های ساکن اراضی اشغالی ۱۹۴۸ تشکیل شده است. در این جامعه، صهیونیست های سکولار و مذهبی بیشترین بهره های اجتماعی- سیاسی و در مقابل، فلسطینی های اراضی اشغالی ۱۹۴۸ و یهودیان فلاشا، پایین ترین امتیازات سیاسی- اجتماعی را دارند. ناکامی در ادغام یا همسان سازی گروه های متناقض و بعضاً متضاد از نظر فرهنگی و قومی- نژادی علیرغم گذشت هفت دهه، نشانگر شکست ایده کوره مذاب و ارتباطات میان فرهنگی در جامعه صهیونیستی است. درواقع، تعمیق گسل های مذهبی و نژادی، چشم انداز زوال این رژیم را بیش از گذشته تشدید کرده است.

فناوری هسته ای، در کنار کاربردهای نظامی و بازدارنده خود، دارای قابلیت استفاده صلح آمیز برای حق بر توسعه کشورها است و این امکان در سال ها ی متمادی، کانون توجه بسیاری از حقوق دانان بوده است. این مقاله، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی و بهره گیری از آنچه که در رسانه های بین المللی بازتاب یافته، درصدد پاسخگویی به این سؤال است که استفاده کشورها، از جمله ایران از انرژی صلح آمیز هسته ای در راستای «حق بر توسعه» چگونه با موازین حقوق بین الملل، قابل ارزیابی است؟ در پاسخ به این سؤال، این فرضیه مطرح می شود مادامی که یک قاعده مسلم حقوق بین الملل، حق بر توسعه فناوری و دانش صلح آمیز هسته ای را از دولت ها سلب نکرده باشد، توسعه در کلیت آن از جمله در حوزه فناوری هسته ای نه تنها ممنوع نبوده، بلکه می تواند در راستای «حق بر توسعه» و حقوق بشر و نیز به موجب حقوق بین الملل عام مجاز باشد. رسانه های برون مرزی نیز می توانند این موضوع را به یک مطالبه جهانی، خصوصاً برای کشورهای در حال توسعه مانند ایران از نهادهای بین المللی، قدرت ها ی بزرگ و صاحبان باشگاه هسته ای در جامعه بین المللی و جنبش نم (NAM) تبدیل نمایند.

رشد فزاینده نقش آفرینی مهاجران بین المللی و سیر صعودی نفوذ آنها در نظام های دولتی و خصوصی، باعث شده این بازیگران نوظهور عرصه روابط بین الملل ظرفیت بیشتری برای تأثیرگذاری پیدا کنند. در میان طیف متنوع جوامع دور از وطن، دایاسپوراها در شمار تأثیرگذارترین بازیگرانی هستند که هم بر سیاست داخلی کشورها تأثیرگذارند و هم نقش های مهمی در حوزه های مختلف بین الملل به ویژه در حوزه تبادلات فرهنگی بر عهده دارند. این مقاله، در پی پاسخ دادن به این پرسش های کلیدی است که «دایاسپورای ایرانی چه ویژگی ها و اهمیتی دارد، چه تأثیری در توسعه روابط ایران با سایر کشورها می تواند داشته باشد و در این عرصه شبکه های برون مرزی صداوسیما چگونه می توانند از ظرفیت های این جوامع در پیشبرد اهداف توسعه ملی بهره گیری کنند»؟ یافته های این پژوهش که با رویکرد کیفی از نوع توصیفی- تحلیلی و با مطالعه اسنادی و کتابخانه ای انجام شده، نشان می دهد که در دهه های اخیر این جوامع دور از وطن با روندی رو به رشد در چهار زمینه بنیادین سیاست گذاری یعنی سیاسی- امنیتی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و علمی-فنی تأثیرگذار بوده اند. جوامع دیاسپورای ایرانی از ظرفیت های قابل توجهی برخوردارند که می توانند از جنبه های مختلف در خدمت حل مشکلات ایران قرار بگیرند. رسانه های برون مرزی ایران با اتخاذ راهکارهای مختلف و عملیاتی کردن ارتباط با جوامع ایرانی خارج از کشور، می توانند نقش مؤثری در این زمینه ها ایفا کنند.

در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا، روابط فراآتلانتیک پر تنش و با چالش های زیادی همراه بود. زمانی که جو بایدن در 2021 به عنوان رئیس جمهوری، قدرت را در آمریکا به دست گرفت، با ابتکارات خود و تدوین سیاست جدید، گام های مؤثری برای احیای روابط فراآتلانتیک برداشت. بخش زیادی از ادبیات پیرامون روابط دو سوی آتلانتیک در این دوره نیز حکایت از اهتمام دولت بایدن و استقبال دول اروپایی از آن داشت. هدف اساسی این مقاله بررسی فرآیند همگرایی فراآتلانتیکی در دوره بایدن، تبیین چالش ها و چشم انداز آن است. چارچوب نظری که این مقاله از آن بهره گرفته است، رئالیسم نئوکلاسیک است. روش این مقاله کیفی و مبتنی بر رویکرد توصیفی-تحلیلی است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که در دو سال اول دولت بایدن، در زمینه های آب و هوا، دفاع و امنیت، تجارت و فناوری، موضوع چین و برجام، روابط فراآتلانتیک با پیشرفت های خوبی همراه بوده است. به ویژه تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه 2022، همگرایی شدیدی را میان دو سوی آتلانتیک ایجاد کرده است اما به رغم این پیشرفت ها، چشم انداز روابط دو سوی آتلانتیک بنا بر یکسری از عوامل و متغیرهای سیستمی و داخلی، انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا، چالش میان رهبری آمریکا و استقلال راهبردی و همچنین تفاوت در نحوه برخورد با چین، با عدم اطمینان و بی اعتمادی نگریسته می شود.