توان بخشی شناختی رایانه ای

اختلال یادگیری ویژه، یک اختلال عصبی رشدی است. دانش آموزان با اختلال سطح بالایی از مشکلات شناختی را دارند که منجر به افت تحصیلی آن ها می شود. پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر توان بخشی شناختی رایانه ای بر کاهش اجتناب شناختی دانش آموزان با اختلال یادگیری ویژه انجام شد. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه سوم تا ششم با اختلال یادگیری شهر کرمانشاه بودند که از بین آن ها نمونه ای به حجم 28 نفر انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه اجتناب شناختی سکستون و دوگاس (2008)، پرسشنامه مشکلات یادگیری کلورادو و آزمون تجدید نظر شده هوش وکسلر کودکان بود. برنامه توان بخشی شناختی کاپیتان لاگ به مدت 12 جلسه 50-60 دقیقه ای و دو بار در هفته برای گروه آزمایش اجرا شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس با نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد برنامه توان بخشی شناختی کاپیتان لاگ موجب کاهش اجتناب شناختی این کودکان شده است (001/0>P). توانبخشی شناختی رایانه ای می تواند به عنوان روشی مناسب در کاهش اجتناب شناختی کودکان به کار رود و به دانش آموزان برای استفاده از راهبردهای کارآمد تر برای کنترل سطح اضطراب و کاهش حواسپرتی کمک کند و درنهایت سبب پیشرفت عملکرد تحصیلی آنها شود.

مقدمه: نقص بازداری پاسخ یکی از شایع ترین مشکلات بیماران بعد از سکته های مغزی است. بسیاری از مطالعات نشان داده اند که تحریک الکتریکی مستقیم فرا جمجمه ای با افزایش تحریک پذیری قشری، قادر به بهبود نقایص شناختی است. هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر دو پروتکل تحریک الکتریکی مستقیم فرا جمجمه ای همراه با توان بخشی شناختی در بیماران مبتلا به سکته مغزی انجام شد. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با گروه کنترل بود که از جامعه بیماران مبتلا به سکته مغزی در سال ۱۳۹۵، تعداد ۳۲ نفر (شامل ۲۱ مرد و ۱۱ زن با دامنه سنی ۴۰ تا ۶۵ سال) به روش نمونه گیری هدفمند براساس معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند. تمامی آزمودنی ها در قالب گروه های مورد مطالعه، تحت آموزش تکلیف فروت نینجا به عنوان توان بخشی شناختی و تحریک الکتریکی مستقیم فرا جمجمه ای قرار گرفته و توسط تکالیف توجه پیوسته، فلانکر و توقف هدف مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر با نرم افزار ۲۲ SPSS تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که گروه توان بخشی شناختی توأم با تحریک فرا جمجمه ای دو موضعی در مقایسه با سایر گروه ها بهبود بیشتری در بازداری پاسخ نشان دادند ( ≤۰/۰۵ P ) در پیگیری ۸ هفته ای نیز گروه توان بخشی شناختی توأم با تحریک فرا جمجمه دو موضعی، همچنان عملکرد بهتری در تکالیف مربوط به بازداری پاسخ نشان داد ( ≤۰/۰۵ P ). نتیجه گیری: نتایج حاضر نشان می دهند که استفاده هم زمان از تحریک الکتریکی به همراه توان بخشی شناختی، نقش مؤثری در بهبود نقایص شناختی دارد.

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی توان بخشی شناختی رایانه ای بر بهبود کارکردهای اجرایی و حافظه سرگذشتی کودکان پیش دبستانی نارس انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، کودکان نارس شهر اصفهان در سال 1400 بودند که از بین آن ها به صورت هدفمند 20 کودک دختر و پسر نارس (کمتر 37 هفته بارداری) به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزارهای این پژوهش شامل آزمون حافظه سرگذشتی- نسخه پیش دبستانی (AMT-PV، ناتال و همکاران، 2014)، مدرسه ی شکل ها (SST، اسپی، 1997) و بازی ذهنی برایان بودند. توان بخشی شناختی رایانه ای شامل 25 جلسه آموزشی 45-30 دقیقه ای (هفته ای چهار جلسه) بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون بین میانگین پس آزمون حافظه کاری، بازداری پاسخ، انعطاف شناختی و حافظه سرگذشتی در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود داشت (05/۰p<). از یافته ها فوق می توان نتیجه گرفت که توان بخشی شناختی رایانه ای بر بهبود کارکردهای اجرایی و حافظه سرگذشتی کودکان پیش دبستانی نارس موثر بوده است.