کتابخانه های عمومی

هدف: کتابخانه ها به عنوان یک سازمان برای این که از حالت رکود و ایستایی خارج شوند، نیازمند خلاقیت و نو آوری هستند. یکی از تازه ترین مفاهیم مطرح شده در حوزه کمک به خلق ایده های نو آورانه در کتابخانه ها که به نوعی تضمین کننده حضور و مشار کت کاربران در فرآیند های کتابخانه ای است فضاهای سازنده هستند. از این رو، هدف این پژوهش بررسی عوامل تسهیل گر و بازدارنده جهت پیاده سازی فضاهای سازنده در کتابخانه های عمومی است. روش پژوهش: این پژوهش بر اساس یک مطالعه کیفی انجام شده است؛ برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. محورها و پرسش های مصاحبه از طریق مرور متون مرتبط با پیاده سازی فضاهای سازنده در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، عمدتاً در خارج از کشور، استخراج شد. مصاحبه شوندگان تعداد 14 نفر از مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی بودند که با مفاهیم اولیه فضاهای سازنده و کاربرد آن در کتابخانه ها آشنایی نسبی داشتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که شناخت و تشخیص عوامل تسهیل گر (یعنی عوامل مدیریتی، فناورانه و انسانی) و بازدارنده (عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی) توسط مدیران و کتابداران به پیاده سازی فضای سازنده در کتابخانه های عمومی کمک زیادی خواهد کرد. در بخش عوامل تسهیل گر مؤلفه هایی چون مدیریت منابع مادی و انسانی، تأمین ملزومات سخت افزاری و نرم افزاری، توانمندسازی مدیران و کتابداران و کاربران و در بخش عوامل بازدارنده مؤلفه هایی چون کمبود بودجه و فضا، عدم انعطاف قوانین، ساختارهای پیچیده اداری و مقاومت در برابر تغییر از مهمترین پارامترها به شمار می آیند. نتیجه گیری: از آنجایی که کتابخانه های عمومی برای حفظ پویایی و بقای خود نیازمند تغییرات و استفاده از رویکردهای نوین هستند، در نتیجه باید به دنبال سازوکارهایی در راستای پیاده سازی چنین تحولاتی باشند. یکی از عواملی که می تواند به حفظ پویایی کتابخانه های عمومی کمک کند فضای سازنده است. شناسایی عوامل تسهیل گر و بازدارنده در این مسیر می تواند سیاستگذاران، مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی را نسبت به جوانب گوناگون پیاده سازی فضاهای سازنده آگاه سازد تا بر اساس آن امکان تصمیم گیری منطقی در راستای اجرایی سازی چنین فضاهایی برای آنان فراهم آید.

پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نوع مقطعی است، ماهیت پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است که به صورت کمّی انجام شده است، با توجه به مبانی نظری برای سنجش عدالت اجتماعی مؤلفه های اخذ شده و برای هر کدام از معیارها نیز زیرمعیارهایی در قالب طیف لیکرت 5 درجه ای تدوین شد. برای سنجش عدالت اجتماعی از دیدگاه کتابداران، نیز پرسشنامه ای با سه بعد: بعد ظاهری، محتوایی و ادبی طراحی شد. گویه های این متغیر نیز براساس طیف لیکرت 5 درجه ای طراحی شد. اعتبار پرسشنامه از طریق اعتبار محتوایی و صوری و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ برابر با 83 % اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 23 انجام شده است که جهت آزمون فرضیه ها نیز از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر استفاده شد. جامعه آماری پژوهش مجموع کتابخانه های عمومی سراسر کشور است که به پنج بخش شمال، جنوب، غرب، شرق و مرکز تقمسیم بندی شده اند که بر مبنای جمعیت در شمال 1334 نفر، جنوب 1276 نفر، شرق 1565 نفر، غرب 1095 و مرکز 1981 نفر وجود دارند که مجموع آنها 7251 نفر است، و از آنجایی که با یک جامعه آماری بزرگ مواجه هستیم، تعداد 479 نفر با استفاده از جدول مورگان به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. در این تحقیق پرسشنامه نهایی در اختیار 30 نفر از کتابداران قرار داده شد که به شرح جدول به دست آمده و نشان دهنده پایایی مناسب ابزار می باشد.

کتابخانه های عمومی به عنوان نهادی فرهنگی- اجتماعی به توسعه و ارتقاء فرهنگ جامعه کمک می کنند، ارتقاء فرهنگ منجر به توسعه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و نظایر آن می شود؛ چرا که فرهنگ پایه رفتارهای انسانی در جوامع به شمار می رود. در نتیجه کتابخانه های عمومی موظف اند در جذب مردم گام بردارند. لذا مطالعه حاضر به شناسایی عوامل جذب و توسعه مخاطب درکتابخانه های عمومی از دیدگاه کاربران زاهدانی پرداخته است. تحلیل داده ها به صورت توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از پرسشنامه تهیه شده است براساس آلفای کرونباخ پایایی آن 1/7 است ونتایج نشان می دهدکه دانشجویان، دانش آموزان و افراد مجرد با(8/77%)بیشترین افرادی هستند که به کتابخانه ها مراجعه می کنند و بیشتر پاسخگویان در هفته ای کمتر از 5ساعت با(65%)را به خود اختصاص داده اند و بیشتر افراد با بیش از 5ساعت در روز زمان خود را به استفاده از ابزارهای دیجیتال می گذرانند. وجود امکانات رفاهی کم در کتابخانه ها و همچنین استفاده زیاد از اینترنت که به اطلاعات سریعتر دسترسی پیدا می کنند از دیگر عوامل عدم مراجعه به کتابخانه است.

سنجش افکار عمومی و مخاطب شناسی از محوری ترین فعالیت های مربوط به حوزه ی سیاست، علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه ها هستند؛ شناخت حاصل از این فعالیت، تولیداتی منطبق با خواسته ها و تمایلات مخاطب به همراه دارد با توجه به اهمیت و ضرورت بحث آینده شناسی در کتابخانه های عمومی و نقشی که در ابعاد مختلف و کسب موفقیت سازمان ها و نهادها دارد و به دلیل اینکه پژوهش های کافی در مورد آینده پژوهی در کتابخانه های عمومی و تبیین ابعاد مورد نیاز ان انجام نشده این تحقیق دارای نوآوری می باشد؛ هدف پژوهش حاضر؛ شناخت ضرورت ها و الزامات آینده پژوهشی به عنوان علم و دانش یادگیری و تفکر راهبردی می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و برگرفته از منابع و اسناد کتابخانه ای می باشد نتایج نشان دهنده آن است که آینده پژوهی مخاطبان در کتابخانه های عمومی می تواند نقش کلیدی در شناخت درست راهبردها، چشم اندازها و برنامه ریزی ها و نیز ضرورت بهره گیری از روش های آینده شناسی داشته باشد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت نسخه های خطی و چاپ سنگی در مراکز فرهنگی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور و ارائه راهکارهای مطلوب برای بهبود وضعیت موجود بود. جامعه ی پژوهش، 27 کتابخانه دارای نسخه های خطی و 25 کتابخانه دارای مجموعه چاپ سنگی بود. روش شناسی: روش تحقیق، توصیفی پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته می باشد. برای اعتبارسنجی پرسشنامه از روایی محتوایی و به منظور سنجش پایایی آن از روش آزمون مجدد یا بازآزمایی استفاده شد، که ضریب روایی دو آزمون 96/0 محاسبه گردید. از نرم افزار اکسل جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که 5883 جلد نسخه خطی و 17029 جلد چاپ سنگیدر این کتابخانه ها موجود است. 51 کتابدار در مقاطع مختلف در بخش نسخه های خطی و چاپ سنگی در حاشیه دیگر وظایف در بخش های مختلف کتابخانه های عمومی کشور فعالیت می کنند. 7 درصد کتابخانه ها از دوره های ضمن خدمت بهره جویی داشته اند. 19 درصد کتابخانه ها دما و نور؛ 11 درصد کتابخانه ها رطوبت؛ و 11 درصد کتابخانه ها سیستم های کنترلی دما و رطوبت را بازرسی می کنند. 74/68 درصد نسخه های خطی و 31/52 درصد چاپ سنگی فهرست نویسی شده است. 7 درصد کتابخانه ها در حال دیجیتال سازی محتوا می باشند. 80 درصد کتابخانه ها به صورت دستی و در محل کتابخانه اطلاع رسانی می کنند. 88 درصد کتابخانه ها برای افراد و با شرایط خاص دسترس پذیر بوده و شیوه بازیابی در 76 درصد کتابخانه ها فهرست دستی می باشد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، وضعیت حفاظت، مدیریت، و اشاعه نسخه های خطی و چاپ سنگی در کتابخانه های عمومی کشور در شرایط مناسبی نبوده و نیازمند اهتمام بیشتر مسئولین است. انجام مرمت، دیجیتال سازی محتوا، فهرست نویسی و تهیه بانک های اطلاعاتی، ایجاد دوره های ضمن خدمت، و بهره گیری از کارکنان متخصص از اهمّ راهکارهای اشاره شده بود.  

هدف: این پژوهش با هدف بررسی کیفیت زندگی کاری مدیران کتابخانه های عمومی استان مازندران و نقش آن در عملکرد آن هابه انجام رسیده است.روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش های اسنادی و پیمایشی به انجام رسیده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که بر اساس مدل والتون طراحی شده و پس از تأئید روایی و پایایی آن، در میان مدیران کتابخانه های عمومی استان مازندران توزیع شده و سپس اطلاعات با استفاده از آزمون هایt تک نمونه ای و فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.یافته ها: این تحقیق نشان داد که از دیدگاه مدیران کتابخانه های عمومی استان مازندران، سطح میانگین عوامل کیفیت زندگی کاری به ترتیب برای عامل وابستگی اجتماعی زندگی کاری3.0385،یکپارچگی و انسجام اجتماعی 2.5231، فضای کلی زندگی 2.2981، محیط ایمن و بهداشتی2.1923، توسعه ی قابلیت های انسانی 2.1192، قانون گرایی درسازمان1.9295، تأمین فرصت رشد وامنیت1.8702 و پرداخت منصفانه وکافی1.4936 است و تنها عاملی که در سطح متوسط قرار دارد عامل وابستگی اجتماعی زندگی کاری است. همچنین مشخص شد که تمامی عوامل شناخته شده کیفیت زندگی کاری بر عملکرد این مدیران مؤثر هستندکه عامل محیط ایمن و بهداشتی بیشترین تأثیر و عامل وابستگی اجتماعی زندگی کاری کمترین تأثیر را بر عملکرد آن ها دارد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که همه عوامل کیفیت زندگی کاری در کتابخانه های عمومی استان مازندران به غیر از عامل وابستگی اجتماعی زندگی کاری که تنها عاملی است که در سطح متوسط قرار دارد،در وضعیت مطلوبی نیستند و همگی در سطحی پایین تر از متوسط قرار دارند. همچنین مشخص شد تمامی عوامل کیفیت زندگی کاری تأثیر نسبتاً زیادی بر عملکرد مدیران داشته وبعد از محیط کار ایمن و بهداشتی، عامل پرداخت منصفانه و کافی بیشترین تأثیر را بر عملکرد آن ها می گذارد. لذا توجه به ایمن و بهداشتی بودن محیط کاری و میزان حقوق و مزایای کارکنان، می تواند تأثیربه سزایی در برانگیختن آن ها به انجام فعالیت های شغلی باشد و در نهایت به بهبود عملکرد آن ها بیانجامد

هدف: پژوهش حاضربه مقایسه دیدگاه کاربران و کتابداران درباره کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی درجه یک شهر تهران پرداخته  است. روش پژوهش: ارزیابی عملکرد و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه لایب کوال می باشد. جامعه پژوهش شامل 89 کتابدار و تعداد 40556 نفر از کاربران است که 381 نفر از کاربران به صورت تصادفی بر اساس فرمول جولی انتخاب شدند. یافته ها:در پاسخ به پرسش های اساسی نشان داده شد که در هر سه بعد لایب کوال (تأثیرگذاری خدمات، کنترل اطلاعات، مکان) از دیدگاه کاربران و کتابداران در وضع موجود و مطلوب تفاوت معناداری وجود داشته و هیچ کدام از ابعاد در وضعیت موجود نتوانسته است به حد مورد انتظار آنان دست یابد.همچنین میزان کیفیت ارائه خدمات کتابخانه های عمومی بالاتر از حد مطلوب است. نتیجه گیری:  در پاسخ به فرضیات پژوهش، یافته ها حاکی از آن هستند که در زمینه ابعاد سه گانه پرسشنامه لایب کوال مورد استفاده در کتابخانه های مورد مطالعه، از دیدگاه هر دو گروه کاربران و کتابداران، بعد تأثیرگذاری خدمات نسبت به دیگر ابعاد از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است.همچنین از دیدگاه کتابداران زن مورد مطالعه کاربران بیش از حد، از کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی انتظار دارند. مقایسه دیدگاه های کتابداران و کاربران مورد مطالعه در زمینه کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی حاکی از آن بود که مابین دیدگاه کتابداران و کاربران مورد مطالعه در زمینه میزان کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی در وضع موجود تفاوت معناداری وجود داشته و کتابداران به صورت معناداری بیشتر از کاربران از کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی دروضعیت موجود رضایت داشته اند.  

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی شهرستان رامسر و تنکابن با استفاده از ابزار لایب کوال انجام گرفته است. روش: در این پژوهش برای گردآوری داده ها از پرسشنامه لایب کوال استفاده شده است. این پرسشنامه ابزاری استاندارد است که به ارزیابی کیفیت خدمات از دید کاربران می پردازد. نمونه آماری این پژوهش شامل 410 نفر از کاربران کتابخانه های عمومی شهرستان رامسر و تنکابن (در دوره زمانی مورد مطالعه، اردیبهشت 1390) بوده است که پرسشنامه ها بین آنها توزیع شد. از این تعداد 382 پرسشنامه عودت داده شد و پس از حذف پرسشنامه های ناقص 365 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته: یافته های پژوهش نشان می دهد که سطح خدمات دریافتی کاربران در برخی گویه ها از حداقل سطح مورد انتظار آنها بیشتر می باشد اما حداکثر سطح انتظارات آنها را برآورده نکرده است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که این کتابخانه ها در بُعد کنترل اطلاعات نسبت به سایر ابعاد ضعیف تر می باشند، به طوری که منابع آنها حداقل سطح انتظارات کاربران را نیز برآورده نساخته است. اصالت: در این پژوهش علاوه بر اینکه کیفیت کتابخانه های عمومی یک شهرستان بررسی شده است، فراتحلیلی از تحقیقات انجام شده در حوزه کیفیت خدمات در کتابخانه عمومی کشور که در دو شهر دیگر انجام شده است نیز انجام شده است.  

هدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی تطبیقی وضعیت کتابخانه های عمومی شهرستان های استان کردستان در مقایسه با استانداردهای ایفلا انجام گرفته است. روش شناسی: روش تحقیق توصیفی و اطلاعات این تحقیق از طریق پرسشنامه، مشاهده، و مصاحبه تلفنی با مسئولان کتابخانه ها گردآوری شده است. یافته ها: یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها، بیانگر نارسایی در ابعاد گوناگون کتابخانه های عمومی شهرستان های استان کردستان از جمله ساختمان و فضای فیزیکی، مجموعه کتابخانه ها، و تعداد مراجعین است. کتابخانه های عمومی شهرستان های استان کردستان از نظر نیروی متخصص در سطح پایین تری نسبت به استانداردهای ایفلا قرار دارند. نتایج کلی پژوهش حاکی از آن است که سطح کتابخانه های عمومی شهرستان های استان کردستان از استانداردهای ایفلا پایین تر می باشد، و از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند. در این راستا پیشنهاداتی جهت بهبود وضعیت این کتابخانه ها ارائه شد. نتیجه گیری: توسعه و اعتلای سطح دانش و استعدادهای روحی و ذهنی همه اقشار جامعه از جمله اهداف کتابخانه های عمومی به عنوان نهادی اجتماعی و فرهنگی به شمار می رود. جهت نیل به این اهداف گسترش کتابحانه ها و ارائه خدمات رایگان به مردم اهمیت قابل توجهی می یابد. در این راستا نه تنها رشد کمی کتابخانه ها بلکه در نظر گرفتن معیارهایی جهت بهبود وضعیت کیفی کتابخانه ها بایستی مورد توجه قرار گیرد. یافته های این پژوهش می تواند راه گشای مسئولان و مدیران کتابخانه های عمومی در جهت شناسایی نیازهای اطلاعاتی کاربران کتابخانه های عمومی باشد و همچنین می تواند در برنامه ریزی های آتی کتابخانه های عمومی، از طریق شناسایی کمبودها و نقاط ضعف کتابخانه ها و مجموعه آن ها، در فراهم آوری منابع اطلاعاتی مدیران کتابخانه ها را راهنمایی نماید.  

هدف: هدف از این تحقیق بررسی تاثیر آموزش ضمن خدمت بر مهارتهای شغلی کارکنان کتابخانه های عمومی شهر تبریز و متغیرهای موثر برآن می باشد. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی توصیفی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه با طیف پاسخگویی لیکرت که سؤالات آن بر اساس متغییرهای موجود در فرضیه شکل گرفته؛ و از طریق آیین نامه ها، گزارشات،مصاحبه تلفنی و مراجعه حضوری به کتابخانه های عمومی و اداره کل کتابخانه های عمومی استان انجام شده است. جامعه مورد پژوهش تمامی کارکنان کتابخانه های عمومی شهر تبریز (18کتابخانه)که آموزش های ضمن خدمت را سپری کرده اند، که از 96 پرسشنامه توزیع شده تنها 50 پرسشنامه قابل استفاده بوده که از طریق نرم افزار spss17 و Excel2007 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از تعداد کل پاسخ دهندگان 56% آنها با افزایش قدرت تجزیه و تحلیل مسائل کاری، 38% با استفاده مناسب و صحیح از فرصتها و امکانات،60% با افزایش مهارتهای کارکنان در ارائه خدمات،48% با افزایش ابتکارعمل، 50% با افزایش علاقه کارکنان به خدمت نسبت به قبل، 44% با تسریع در تصمیمگیری های کارکنان موافقند و 48% آموزش ضمن خدمت را براساس حل مسائل واقعی کتابخانه می دانند.   دیکشنری - مشاهده فرهنگ لغت با جزئیات 1.اسم 1.فرد 2.شخص 2.صفت 1.فردی 2.تک 3.منحصر بفرد 4.متعلق بفرد نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده از آزمون t، فرضیه (آموزش ضمن خدمت مهارت های شغلی کارکنان را افزایش می دهد.) مورد تائید قرار گرفت.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه جنسیت و رضایت شغلی با خلاقیت کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی است. روش پژوهش:پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی نیز در مراحل مختلف پژوهش استفاده شده است. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه رضایت شغلی و خلاقیت تورنس استفاده شده است. جامعه پژوهش نیز شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی می باشد که از این تعداد، 70 نفر(34 نفر مرد و 36 نفر زن) به صورت تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند.  یافته ها: پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات معلوم شد که بین خلاقیت و رضایت شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی همبستگی معنی داری وجود ندارد. ولی از نظر خلاقیت بین کتابداران زن و مرد، تفاوت معنی داری در جهت برتری زنان نسبت به مردان وجود دارد. بر اساس فرضیه های پژوهش از نظر رضایت شغلی بین کتابداران زن و مرد تفاوت معنی داری وجود ندارد. همچنین بین رضایت شغلی و خلاقیت در کتابداران زن رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد، اما بین رضایت شغلی و خلاقیت در مردان کتابدار رابطه معنی داری وجود ندارد.   نتیجه گیری: بهره گیری از روش های تعین خلاقیت و رضایت شغلی در حوزه کتابخانه های عمومی با توجه به ماهیت آنها در ارائه خدمات به تمامی اقشار جامعه می تواند نتایج کمی و کیفی قابل توجهی را در پی داشته باشد. همچنین می توان اذعان داشت موضوع خلاقیت آنچنان که مورد توجه قرار نگرفته است. کتابداران مرد در این میان نسبت یه زنان از خلاقیت کمتری برخوردارند. از این رو پیشنهاد می شود در تعیین وظایف شغلی به این مقوله توجه شود. همچنین با توجه به رابطه بین رضایت شغلی و خلاقیت در بین زنان و عدم وجود این رابطه در بین کارکنان مرد، می توان تحلیل های ناشی از این مورد را در بین مردان نیز پیاده سازی کرد تا رضایتمندی بین مردان نیز افزایش یابد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه عملکرد کتابخانه های عمومی نهادی و مشارکتی استان قم از نظر به کارگیری شیوه ی آمیخته بازاریابی p4 است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی به روش « پیمایشی» است. برای توصیف و تحلیل داده ها از آمارهای توصیفی و استنباطی (آزمونT) استفاده شده است. جامعه مورد پژوهش کتابخانه های عمومی استان قم مشتمل بر 55 کتابخانه هستند، که از این تعداد 22 کتابخانه به صورت نهادی اداره می شوند و 33 کتابخانه به صورت مشارکتی با نهاد کتابخانه های عمومی همکاری می کنند. گردآوری اطلاعات از طریق سیاهه وارسی و مراجعه حضوری صورت گرفته است که سیاهه وارسی 4 کتابخانه عودت نشده است، و جامعه مورد بررسی به 21 کتابخانه نهادی و 30 کتابخانه مشارکتی تقلیل یافت. برای سنجش روایی سیاهه وارسی از نظر خواهی اساتید و مدیران کتابخانه ها استفاده شده است، و برای سنجش پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شده است که از پایایی قابل قبولی 90/0 برخوردار است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که محصول، بها، مکان و فعالیت های تشویقی و ترغیبی کتابخانه های نهادی به ترتیب با میانگین های (82/0)، (72/0)، (2/1)، (07/1)نسبت به محصول، بها، مکان و فعالیت های تشویقی و ترغیبی کتابخانه های مشارکتی به ترتیب با میانگین های (50/0)، (46/0)، (77/0)، (74/0) وضعیت بهتری دارند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد که بین میانگین سه عنصر محصول، بها و مکان در کتابخانه های نهادی و مشارکتی تفاوت معنادار وجود دارد. اما، بین میانگین فعالیت های تشویقی و ترغیبی این دو کتابخانه تفاوت معناداری وجود ندارد. هم چنین بین میزان به کارگیری شیوه ی آمیخته بازاریابی 4 پی در کتابخانه های عمومی نهادی و مشارکتی تفاوت معناداری وجود دارد، و وضعیت کتابخانه های نهادی از نظر میزان به کارگیری شیوه ی آمیخته بازاریابی چهار پی با میانگین (90/53) مطلوب تر از کتابخانه های مشارکتی (67/35) است. اصالت/ارزش:نتایج این پژوهش می تواند اطلاعاتی را فراهم آورد که زمینه ساز برنامه ریزی های آینده باشد.

هدف: این پژوهش با هدف، میزان آشنایی و استفاده کتابداران کتابخانه های عمومی از قابلیت های وب ۲ در محیط کار انجام شده است. روش پژوهش: مطالعه حاضر، از نوع پیمایشی – توصیفی  و جامعه آماری شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی(32 استان) است. طبق گزارش آماری واحد منابع انسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، تعداد کتابداران تا پایان سال 1390 (4921 نفر ) می باشند. که از بین آنان 357 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ی محقق ساخته استفاده ای که بر اساس مرور متون و منابع مرتبط و مشاهده های پژوهشگران از ابزارهای وب ۲، طراحی و استفاده شده است. برای پاسخگویی به سؤال ها و فرضیه های پژوهش از روش های آمار توصیفی (توزیع فراوانی و درصد) و آزمون های استنباطی( آزمون t تک گروهی، تحلیل واریانس یک عاملی و آزمون تعقیبی دانکن) استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد که میزان آشنایی کتابداران کتابخانه های عمومی با امکانات و قابلیت های وب۲ در حد کم (44 درصد)، و به همان نسبت میزان استفاده کتابداران از امکانات و قابلیت های وب۲ جهت خدمت رسانی به مراجعین در حد کم (48 درصد) است. بیشترین توانایی کتابداران کتابخانه های عمومی در استفاده از پست الکترونیکی و وبلاگ بوده و کمترین توانایی نیز در زمینه استفاده از فلیکر و ویکی است. نتیجه گیری: میزان آشنایی و استفاده کتابداران کتابخانه های عمومی از وب 2 در محیط کار در سطح پایینی است. برگزاری دوره های بازآموزی و حین خدمت با موضوع وب، ترغیب کتابداران نسبت به شناخت وب و بکارگیری آن در خدمات کتابخانه ای، از مواردی است که لازم است به آنها پرداخته شود.

هدف: هدف از این پژوهش بهبود خدمات جنبی در کتابخانه های عمومی استان اصفهان از دیدگاه کاربران بر اساس عوامل جمعیت شناختی است. روش پژوهش: روش پژوهش از نوع پیمایشی - توصیفی است. جامعه آماری کلیه اعضای کتابخانه های عمومی استان اصفهان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور هستند که تعداد 459 نفر با استفاده از نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه آماری برگزیده شدند. برای نیل به اهداف تحقیق از پرسش نامه محقق ساخته بر اساس رهنمودهای ایفلا/یونسکو استفاده گردید که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر با 96/0 محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی، از آزمون های t، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون آل. اس.دی استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد از میان عوامل جمعیت شناختی بر حسب جنسیت اختلاف مشاهده شده بین میانگین نمرات مؤلفه های بهبود خدمات جنبی معنادار نبود. بر حسب وضعیت تأهل فقط اختلاف مشاهده شده بین میانگین نمرات مؤلفه خدمات برون کتابخانه ای (001/0) معنادار بود. بر حسب سن (001/0)، سطح تحصیلات (001/0) و وضعیت شغلی (001/0) در هر سه مؤلفه بهبود خدمات جنبی تفاوت معناداری وجود دارد و برحسب سابقه استفاده از خدمات کتابخانه در دو مؤلفه خدمات برون کتابخانه ای (006/0) و برگزاری برنامه های قصه گویی (039/0) تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: در رابطه با عامل جمعیت شناختی میزان تحصیلات، کاربران در تمامی مقاطع تحصیلی نظرات مثبتی در رابطه با سه مؤلفه خدمات جنبی ابراز داشتند. در خصوص دو مؤلفه خدمات برون کتابخانه ای و برگزاری برنامه های قصه گویی بین نظرات پاسخ گویان بر اساس سابقه استفاده از خدمات کتابخانه تفاوت وجود دارد.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی شهر همدان بر اساس الگوی لایب کوال است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری، شامل تمامی اعضای کتابخانه های عمومی شهر همدان است. از پرسشنامه استاندارد لایب کوال برای جمع آوری داده استفاده شد. حجم نمونه با استفاده از روش کوکران، 375 نفر محاسبه شد که به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. داده ها با آزمون تی و نرم افزار اس پی اس اس تحلیل گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد، شکاف بین حداقل سطحی که کاربران انتظار دارند از کتابخانه دریافت کنند و سطحی که در حال حاضر دریافت می کنند، بین سه مؤلفه کارمندان، منابع و فضا به ترتیب 11/7 و 55/7 و 97/2 است. همچنین، شکاف بین حداکثر سطحی که کاربران انتظار دارند از کتابخانه دریافت کنند و سطحی که در حال حاضر دریافت می کنند، بین سه مؤلفه کارمندان، منابع و فضا به ترتیب 62/14- و 6/50- و 29/9- است نتیجه گیری : میانگین نمره پاسخ گویان از وضع موجود کیفیت خدمات کتابخانه، از حداقل انتظارهای آنها بیشتر است؛ ولی بین حداکثر انتظارات کاربران و سطح واقعی کیفیت خدمات این کتابخانه ها شکاف معناداری وجود دارد.

هدف : هدف این پژوهش، بررسی چگونگی وضعیت مطالعه و تحلیل عوامل انگیزشی و بازدارنده مطالعه مراجعان کتابخانه های عمومی شهرستان سرپل ذهاب است. روش پژوهش: روش این پژوهش، پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه پژوهش 250 نفر عضو کتابخانه های عمومی سرپل ذهاب بودند. نمونه مورد نیاز با استفاده از فرمول کوکران با تعداد 150 نفر به دست آمد. داده ها با استفاده از پرسش نامه جمع آوری گردید که روایی و پایایی آن در مطالعات قبلی تأیید شده و در این مطالعه پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ (88/0) به تأیید رسیده است. داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS  و روش های آماری تحلیل گردید. یافته ها: مراجعان به کتابخانه را از نظر جنسیتی 5/62% مرد و 5/37% را زنان تشکیل دادند. بین متغیرهای میزان مطالعه و نوع شغل، نوع سرگرمی، انگیزه مطالعه، روش تهیه کتاب، میزان درآمد و میزان پرداخت به کتاب ارتباط وجود دارد. در مقابل بین متغیرهای میزان مطالعه و جنسیت، تأهل، سن، میزان تحصیلات و قیمت کتاب ارتباطی مشاهده نشد. در میان عوامل انگیزشی به مطالعه خانواده (با میانگین امتیاز 76/3) مهم ترین نقش را دارد و افزایش رسانه ها (با میانگین امتیاز 66/3) مهم ترین عامل بازدارنده مطالعه است. نتیجه گیری: میزان مطالعه در میان جامعه مورد بررسی وضعیت تقریباً متوسطی دارد که با توجه به طیف جوان استفاده کننده از خدمات کتابخانه ها، توجه به نیازهای متناسب با جمعیت، می تواند سبب افزایش عوامل انگیزاننده به مطالعه شود.

هدف: مطالعه و بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی کارآفرینی با کارایی کتابداران کتابخانه های عمومی استان قم هدف مقاله حاضراست. روش پژوهش: نوع پژوهش،کاربردی و روش آن پیمایش- تحلیلی است. ابزار گرآوری اطلاعات پرسشنامه ویژگی های کارآفرینی با30 سوال(ضریب آلفای کرونباخ 74/0) و پرسشنامه کارایی با 16 سوال (ضریب آلفای کرونباخ 87/0) است.کل جامعه آماری 113 نفراز کتابداران کتابخانه های عمومی استان قم بودند که به صورت سرشماری مورد مطالعه قرارگرفتند. با توزیع پرسشنامه بین صاحب نظران و کتابداران با استفاده از ضریب توافقی، روائی آن تأیید گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با آمارهای توصیفی واستنباطی(شاخصKMO ، تحلیل واریانس یک سویه، ضرایب همبستگی و تعیین و آزمون T) صورت گرفت. یافته ها: نشان داد ویژگی های کارآفرینی در کتابداران به طور معناداری از حد متوسط کمتر است، هم چنین رابطه معنا داری بین خلاقیت، مخاطره پذیری، قدرت طلبی، توفیق طلبی وکنترل درونی با کارایی آنان وجود داشت و رابطه معنا دار بین استقلال طلبی وکارایی تایید نشد.  نتیجه گیری : کتابداران عاملان مؤثر در خدمات اطلاعاتی بوده که با برنامه ریزی های صحیح و اتخاذ سیاست های اصولی در جهت تقویت ویژگی های فردی کارآفرینی و جذب و آموزش آنان، می توان موجبات رشد و توسعه اجتماعی جامعه و ایجاد بستر فعالیت های کارآفرینانه در رسیدن به اهداف خود وکتابخانه را فراهم ساخته و استفاده کنندگان و مراجعان انتظار تغییر و دگرگونی در ارائه خدمات با روش های نو و جدید که حاصل توانایی و مهارت های شغلی کتابداران در فعالیت های کارآفرینانه است را دارند و این امر موجب ترقی جایگاه کتابداری و اطلاع رسانی در جامعه شده تا کتابداران توجه و احترامی که همیشه آرزوی آن را داشته اند، بیابند .       

هدف : هدف این پژوهش تقسیم بازار مشتریان کتابخانه های عمومی سه استان لرستان، فارس، و خوزستان بر مبنای مفهوم وفاداری است. روش پژوهش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. جامعه پژوهش اعضای کتابخانه های عمومی سه استان لرستان، فارس، و خوزستان هستند. با توجه به روش آماری پژوهش تعداد 350 پرسشنامه توزیع گردید و تجزیه و تحلیل نهایی روی 300 پرسشنامه برگشتی انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته است (الفای کرونباخ = 874/0). در تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس اس و با روش های تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای کامیانگین انجام شد. یافته ها: با اجرای تحلیل عاملی، 5 عامل (با مجموعاً 157/64 درصد از کل واریانس) شناسایی شدند. با اجرای تحلیل خوشه ای کامیانگین، دو خوشه تشکیل شد که به عنوان "وفاداران نگرشی و رفتاری" و "مشتریان خنثی" نامگذاری شدند، خوشه مشتریان وفادار نگرشی و رفتاری، هم نگرش مطلوبی نسبت به کتابخانه دارند و میزان استفاده بالایی نسبت به خدمات و محصولات کتابخانه دارند؛ در حالی که مشتریان خنثی در هر دو بعد وفاداری در سطح متوسط قرار داشته اند. بین خوشه ها از از نظر میزان امانت کتاب و نشریات اختلاف معنی دار وجود دارد. اصالت ارزش: بازار پژوهشی در حوزه کتابخانه های عمومی منجر به شناخت ویژگی های جامعه مخاطب شده و این مطلب می تواند منجر به ارائه برنامه های بازاریابی علمی و هدفمند، متناسب با نیازهای گروه های مخاطب مختلف شود. ضمن اینکه مشتریان وفادار      سرمایه های مهمی برای کتابخانه های عمومی محسوب می شوند و شناسایی این بخش از مشتریان می تواند مزایای بسیاری برای کتابخانه ها داشته باشد.

هدف : هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان تاب آوری کارکنان کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه در برابر زلزله است. روش پژوهش : روش تحقیق از نظر هدف کاربردی از نوع پیمایشی-توصیفی است. حجم نمونه 97 نفر از کارکنان کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه است. ابزار گردآوری داده ها، با استفاده از پرسشنامه تاب آوری انجام شد. روایی پرسشنامه با استفاده از خبرگان مورد تأئید قرار گرفت. همچنین به منظور بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که برابر 929/0 بدست آمد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون نشانه تک گروهی (علامت) و به کمک نرم افزار اکسل و  spss نسخه 23 انجام شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد ابعاد تاب آوری شامل بُعد اجتماعی با میانگین 89/2 ، بُعد اقتصادی با میانگین 53/2 ، بُعد سازمانی و نهادی با میانگین 54/2 و بُعد کالبدی با میانگین 77/2 بدست آمد. در مجموع میانگین کلی تاب آوری برابر (71/2) بود که این وضعیت حاکی از آن بود که بین میانگین نظری (3) با میانگین های بدست آمده تفاوت معناداری وجود دارد. بنابراین کارکنان کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه در وضعیت نامناسبی از تاب آوری در مقابل زلزله قرار دارند. نتیجه گیری : تقویت ابعاد به کار رفته در پژوهش حاضر جهت حرکت به سمت تاب آوری در کتابخانه های عمومی از ضرورتی اجتناب ناپذیری برخوردار است. در این راستا آموزش آمادگی در برابر زلزله از طرف نهاد کتابخانه های عمومی ضروری است که گامی به سوی توسعه پایدار کتابخانه برداشته شود.

هدف: دسترسی پذیر ساختن اطلاعات علمی و توجه به فرایند اطلاع یابی در حوزه بهداشت و سلامت، می تواند شرایط را برای افزایش و ارتقای سطح سواد سلامت و نیز سلامت افراد در جامعه امروزی فراهم نماید. مطالعه حاضر با هدف بررسی رفتار اطلاع یابی سواد سلامت در میان کتابداران کتابخانه های عمومی کرمان صورت گرفته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به روش پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری مطالعه 275 کتابدار در کتابخانه های عمومی استان کرمان تشکیل می دهند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته و برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمونهای آماری و نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد رایﺞ ﺗﺮیﻦ راه کﺴﺐ اﻃﻠﺎﻋﺎت ﺳﻠﺎﻣﺖ کﺘﺎﺑﺪاران، ﺟﺴ ﺘﺠﻮ در ایﻨﺘﺮﻧﺖ اﺳﺖ. ﺑیﺸﺘﺮیﻦ ﻧﻘﺶ کﺘﺎﺑﺪار در ﺗﺄﻣیﻦ اﻃﻠﺎﻋﺎت ﺳﻠﺎﻣﺖ، راﻫﻨﻤﺎیی ﺑ ﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ دﺳﺘﺮﺳی ﺑﻪ اﻃﻠﺎﻋﺎت ﺳﻠﺎﻣﺖ درکﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﺑیﺸﺘﺮیﻦ کﻤک کﺘﺎﺑﺪاران ﺑﺮای ﺟﺴﺘﺠﻮی اﻃﻠﺎﻋﺎت ﺳﻠﺎﻣﺖ ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎءاﺳﺖ. پژوهش حاضر نشان داد که کتابداران کتابخانه های عمومی کرمان به ترتیب با هدف اطلاع از روشهای درمان بیماری، اطلاع از نوع بیماری، اطلاع از روشهای پیشگیری از بیماری و اطلاع از وضعیت بهداشتی خود اقدام به اطلاع یابی سواد سلامت می کنند. همچنین پزشکان متخصص و فوق تخصص، کتاب، تلویزیون، وبسایتها و نیز شبکه اجتماعی تلگرام با بالاترین میانگین ها، به عنوان مهمترین مجاری کسب اطلاعات سلامت شناسایی شده اند. نتیجه گیری: از آنجایی که مجاری و منابع کسب اطلاعات بهداشتی و سلامت در ارتقای سواد سلامت کتابداران مورد بررسی تاثیر گذار بوده است، می توان با آموزش جستجوی منابع اطلاعاتی و نیز تقویت فرایند اطلاع یابی آنها، به ارتقای سواد سلامت و به تبع آن سطح سلامت افراد کمک فراوانی نمود.