مسئله پویا

مسئله تصادفات رانندگی در ایران یک معضل جدی است و ایران جزو کشورهایی است که آمار بالایی از مرگ ناشی از تصادفات رانندگی را به خود اختصاص می دهد. با نگاه پویا به مسئله یادشده در ایران و بررسی متغیرهای مهمی مثل تعداد تلفات سالیانه ناشی از تصادفات می توان بیشتر به اهمیت موضوع پی برد. به طورکلی مسئله تصادفات رانندگی ابعاد گوناگونی دارد و یک موضوع چندبُعدی یا چندوجهی و دارای پیچیدگی های خاص خود است. در این پژوهش با استفاده از رویکرد پویایی های سیستم، ابتدا پس از بیان مسئله در طول زمان، با توجه به پیشینه و مصاحبه های صورت گرفته چهار دسته عامل اصلی به عنوان عوامل یا متغیرهای مهم و اثرگذار لحاظ شده و با توجه به عوامل شکل دهنده هر یک از متغیرها، روابط علّی - معلولی استخراج می شود. در این راستا سیستم موردبررسی به چندین زیرسیستم یا بخش اصلی تقسیم شده و برای هر بخش یا زیر بخش نمودار علّی- معلولی ارائه و در پایان سیاست های راهبردی بهبوددهنده رفتار متغیرهای اصلی سیستم، مانند فعال سازی یا راه اندازی سازمان متولی با نام سازمان راهبر پیشنهاد می شود.

هدف این مقاله شناسایی عوامل مؤثر بر تولید صنعتی پوشاک در ایران و واکاوی پویای افول آن با استفاده از رویکرد سیستمی طی دوره (1394-1374) است. برای تحقق این امر از ابزارهای پویایی شناسی سیستم ها استفاده شده است و در سه گام (تعریف مسئله، ساختار مدل و ارزیابی برنامه های موجود) فرآیند تحقیق ساماندهی شده است. پس از بیان مسئله، با توجه به ادبیات موضوع و مصاحبه های عمیق صورت گرفته با خبرگان صنعت و سیاستگذاران 15 چالش مهم و اصلی صنعت شناسایی و براساس آن متغیرهای کلیدی و روابط علّی- معلولی آنها استخراج شد و سیستم بر اساس ساختار هفت بخش اصلی شبیه سازی گردید. در نهایت برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای توسعه تولید صنعتی پوشاک از حیث جامعیت و کارایی با ساختار ارائه شده مورد بررسی و تطبیق قرار گرفت و حلقه هایی که در برنامه راهبردی مغفول باقی مانده بود معرفی گردید. در برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت عدم توجه به حلقه های محرک سمت تقاضای بازار، عدم توجه به حلقه های مؤثر بر ظرفیت های خالی موجود تولیدکنندگان صنعتی و عدم توجه به سازوکار اثرگذاری تعرفه های موجود در صنعت از جمله کاستی های این برنامه راهبردی مشخص گردید.