عزیزالله یعسوبی

یکی از مسائل رایج در زنجیره های تأمین، نوسان موجودی در طول زنجیره است که هزینه های اضافی را به سازمان های تولیدی تحمیل می کند، کاهش این هزینه ها می تواند موجب افزایش بهره وری در تولید شود. در همین رابطه در این مقاله با به کارگیری روش پویایی شناسی سیستم ها به تحلیل دینامیکی مسئله نوسان موجودی ها در زنجیره تأمین شرکت ساپکو پرداخته می شود. به این منظور از اطلاعات موجود و مستند شرکت ساپکو در طول دوره شبیه سازی استفاده شده است. پویایی شناسی سیستم ها ابزار نیرومندی برای مدل سازی ساختارهای پیچیده ای همچون شبکه های زنجیره تأمین است و اطلاعات مفیدی درخصوص تعامل پارامترهای اصلی سیستم ارائه می کند. در این مقاله بر پایه اصول روش پویایی های سیستم، پس از بیان مسئله نوسان های موجودی در زنجیره تأمین، فرضیه های پویای به وجود آورنده مسئله مد نظر تبیین شده؛ سپس مدل دینامیکی مربوط به مسئله نوسان ها در زنجیره تأمین ارائه می شود. پس از حصول اطمینان از کارکرد مدل به واسطه اجرای آزمون های اعتبارسنجی، سه سیاست (اشتراک گذاری اطلاعات، استفاده از بافر موجودی و ترکیبی) به منظور بهبود رفتار نوسانی موجودی ها اتخاذ شده و تأثیر اجرای آنها بر رفتار مسئله ساز مدل دینامیکی مشاهده می شود. اجرای این سیاست ها موجب کاهش نوسان موجودی ها در زنجیره تأمین مورد مطالعه شده است.

مسئله تصادفات رانندگی در ایران یک معضل جدی است و ایران جزو کشورهایی است که آمار بالایی از مرگ ناشی از تصادفات رانندگی را به خود اختصاص می دهد. با نگاه پویا به مسئله یادشده در ایران و بررسی متغیرهای مهمی مثل تعداد تلفات سالیانه ناشی از تصادفات می توان بیشتر به اهمیت موضوع پی برد. به طورکلی مسئله تصادفات رانندگی ابعاد گوناگونی دارد و یک موضوع چندبُعدی یا چندوجهی و دارای پیچیدگی های خاص خود است. در این پژوهش با استفاده از رویکرد پویایی های سیستم، ابتدا پس از بیان مسئله در طول زمان، با توجه به پیشینه و مصاحبه های صورت گرفته چهار دسته عامل اصلی به عنوان عوامل یا متغیرهای مهم و اثرگذار لحاظ شده و با توجه به عوامل شکل دهنده هر یک از متغیرها، روابط علّی - معلولی استخراج می شود. در این راستا سیستم موردبررسی به چندین زیرسیستم یا بخش اصلی تقسیم شده و برای هر بخش یا زیر بخش نمودار علّی- معلولی ارائه و در پایان سیاست های راهبردی بهبوددهنده رفتار متغیرهای اصلی سیستم، مانند فعال سازی یا راه اندازی سازمان متولی با نام سازمان راهبر پیشنهاد می شود.