اصطلاحات تخصصی

هر علمی مجموعه اصطلاحات تخصصی دارد که کاربرد درست آنها موجب انتقال آسان تر و سریع تر مفاهیم پیچیده می شود. در حوزه دین پژوهی به نظر می رسد تا کنون تاش قابل توجهی برای گزینش معادل های دقیق و مبتنی بر اصول علمی در برابر اصطلاحات تخصصی رایج در متون غربی انجام نشده است. نویسنده در نوشتار حاضر می کوشد معادل های پارسی جدیدی برای شش اصطاح پرکاربرد انگلیسی در متون تخصصی مربوط به دین پژوهی پیشنهاد کند. وی در راستای این هدف، ابتدا توضیحاتی درباره تعریف و کاربردهای هر اصطاح در زبان انگلیسی و معادل هایی که پیش از این برای آنها به کار رفته، بیان میکند. سپس، معادل پیشنهادی خود را با ذکر ادله و شواهد ارائه می نماید. نویسنده در نوشتار پیش رو، معادل های «کراسه « ،» بایبل « ،» ربنی « ،» راست پندارانه « ،» دگراندیشانه »، و «مسیهودی » را به ترتیب برای اصطلاحات Scripture, Bible, Rabbinic, Orthodox, Heterodox, Jew ish-Christianity پیشنهاد داده است.

طراحی اشیاء در جهت مستندسازی و انتقال اطلاعات جزئی از فعالیت های اصلی باستان شناسی محسوب می شود. طیف گسترده ای از اشیاء در فعالیت های باستان شناختی مورد طراحی قرار می گیرند. نوشتار حاضر به نقد ترجمه کتابی در زمینه طراحی اشیاء باستان شناختی می پردازد که کتاب اصلی آن، منبعی اگرچه قدیمی، اما نسبتاً معتبر در این زمینه محسوب می شود. با توجه به اینکه این کتاب حتی پیش از ترجمه نیز جزء منابع بسیار مهم طراحی محسوب می شد، ترجمه آن به زبان فارسی اهمیت آن را نزد باستان شناسان دو چندان می نماید. ترجمه تحت اللفظی، برگردان فارسی نامفهوم و نامأنوس، کیفیت بسیار پایین تصاویر نسبت به کتاب اصلی که نقش عمده ای در افزایش درک مخاطب از مطالب کتاب دارند، فصل بندی آشفته و نامنظم و خوانش دشوار از جمله موارد قابل نقد در ترجمه کتاب هستند. تسلط بر زبان انگلیسی و داشتن آگاهی در زمینه طیف گسترده اشیاء و یافته های باستان شناختی جهت ترجمه چنین کتبی از مواردی است که در آینده بایستی مورد توجه مترجمین محترم قرار گیرد.

در مقاله زیر کتاب روان شناسی زبان نوشته دیوید دبلیو کرول ترجمه حشمت اله صباغی نقد شده است. کتاب به لحاظ صوری و محتوایی توصیف و ترجمه آن بر اساس عواملی مانند سبک نویسنده، گزینش معادل های واژگان عمومی و تخصصی، مسائل دستوری و نحوی، علایم سجاوندی و قواعد نگارشی، اشتباهات تایپی، دقت و صحت در ترجمه و امانت داری بررسی شده است. اشکالات ترجمه عبارت بودند از: عدم بکارگیری فاصله ها و نیم فاصله ها، علایم سجاوندی و نقطه گذاری نامناسب، جملات پیچیده در ترجمه علی رغم روان بودن و قابل فهم بودن متن انگلیسی کتاب، معادل های پیچیده، کم بسامد، واژ های عربی کم کاربرد به جای معادل های ساده و پربسامد. البته در مواردی معادل های اصطلاحات تخصصی خوب انتخاب شده بود. امانت داری در ترجمه تقریباً رعایت شده بود. نتیجه بررسی نشان داد که کتاب به لحاظ کیفیت ترجمه از ویژگی های بالایی برخوردار نیست و سطح آن متوسط است. اساسی ترین ایراد کتاب این است که خواننده باید به منظور درک بسیاری از جملات آنها را چندبار بخواند. با این وجود با توجه به کمبود منابع فارسی در زمینه روان شناسی زبان دانشجویان و متخصصین می توانند از این کتاب استفاده کنند به شرط آنکه ایرادهای ذکرشده در ویراست های بعدی رفع شوند.