دارودرمانی

اهداف پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر روان درمانی شناختی-رفتاری کوتکر همراه با تحریک الکتریکی یا دارودرمانی با سیتالوپرام بر بهبود علائم افسردگی، بازداری و انعطاف پذیری شناختی بیماران سکته مغزی انجام شد. مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام مبتلایان به سکته مغزی مراجعه کننده به کلینیک دکتر هاشم زهی شهر زاهدان در سال 1401 و گروه نمونه شامل 45 نفر از این افراد بود که با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه 15 نفری تقسیم شدند. در این پژوهش جهت سنجش افسردگی، بازداری و انعطاف پذیری شناختی به ترتیب از پرسش نامه بک، آزمون برو نرو و استروپ در مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 2 ماهه استفاده شد. گروه آزمایش اول تحت روان درمانی شناختی-رفتاری و 20 جلسه تحریک آندال ناحیه پشتی جانبی قشر پیش پیشانی چپ و گروه آزمایش دوم تحت روان درمانی شناختی-رفتاری و 10 میلی گرم سیتالوپرام در شبانه روز قرار گرفتند. گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. یافته ها نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها که با روش آماری تحلیل واریانس مختلط انجام شد حاکی از اثربخشی کوتاه مدت و 2 ماهه هر دو مداخله به کاررفته بر بهبود علائم افسردگی بیماران سکته مغزی بود (0/05>P) و تفاوتی بین اثربخشی دو مداخله ترکیبی مشاهده نشد. علاوه بر این تنها مداخله ترکیبی روان درمانی و تحریک مغزی بر بهبود بازداری و انعطاف پذیری شناختی اثر کوتاه مدت داشت. نتیجه گیری باتوجه به نتایج می توان گفت هردو مداخله ترکیبی می تواند جهت بهبود علائم افسردگی در مبتلایان به سکته مغزی مفید باشد.

زمینه: اختلال اضطراب اجتماعی به عنوان یکی از شایع ترین اختلالات روانشناختی، با ترس مداوم از ارزیابی منفی در موقعیت های اجتماعی و عملکردی همراه است و تأثیرات مخربی بر کیفیت زندگی فردی و اجتماعی مبتلایان دارد. درمان های موجود شامل مداخلات روانشناختی، نظیر درمان شناختی-رفتاری و دارودرمانی، به ویژه استفاده از مهارکننده های بازجذب سروتونین به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفته اند. با این حال، شواهد موجود درباره اثربخشی این روش ها به صورت جداگانه و ترکیبی، به ویژه در جمعیت های مختلف، همچنان محدود و پراکنده است. هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر مداخلات روانشناختی و دارودرمانی بر بهبود اضطراب اجتماعی به روش مرورنظام مند بود. روش: در این مطالعه مرور سیستماتیک بدین صورت که یافته های پژوهشی از سال های میلادی 2016 تا 2025 در پایگاه های اطلاعاتی SID، Springer، Scopus، Pubmed، Science direct و Google Scholar با جستجوی کلمات کلیدی مداخلات روانشناختی، دارودرمانی، درمان شناختی-رفتاری، مهارکننده های بازجذب سروتونین، اثربخشی درمان، اختلال اضطراب اجتماعی، درمان ترکیبی (روان درمانی + دارو) مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت براساس معیارهای ورود از بین 50 مقاله مورد بررسی، 38 مقاله وارد پژوهش و با استفاده از نرم افزار Excel نتایج طبقه بندی، خلاصه و گزارش شد. یافته ها: این مرور نظام مند نشان می دهد که درمان شناختی-رفتاری به عنوان خط اول درمان اختلال اضطراب اجتماعی مؤثر است و بهبود پایدار در علائم و عملکرد اجتماعی ایجاد می کند. دارودرمانی، به ویژه مهارکننده های بازجذب سروتونین نیز علائم را کاهش می دهد، اما با عوارض جانبی همراه است. ترکیب روان درمانی و دارودرمانی در موارد شدید مؤثرتر است، هرچند روان درمانی به تنهایی نیز نتایج مشابهی دارد. شخصی سازی درمان برای دستیابی به بهترین نتایج ضروری است. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که درمان های روانشناختی به ویژه درمان شناختی رفتاری و دارودرمانی هر دو در کاهش علائم اضطراب اجتماعی مؤثرند، اما ترکیب این دو در موارد شدید نتایج بهتری دارد، و درمان های نوین مانند واقعیت مجازی و ذهن آگاهی نیز امیدوارکننده اند.