یادگیری مبتنی بر مسئله

هدف از انجام مطالعه حاضر مقایسه تأثیر روش آموزشی یادگیری مبتنی بر مسئله و روش سخنرانی بر هیجانات تحصیلی از طریق متغیرهای میانجی کنترل ادراکی و ارزش ذهنی بوده است. از این رو روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه نامعادل به کار گرفته شده است. از جامعه آماری دانشگاه فرهنگیان یزد، پردیس پسران، با روش نمونه گیری در دسترس، چهار کلاس علوم تربیتی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند که از این میان دو کلاس، به حجم 58 نفر، به شکل تصادفی در گروه آزمایشی و دو کلاس دیگر، به حجم 60 نفر، در گروه گواه قرار گرفتند. در گروه آزمایشی از روش یادگیری مبتنی بر مسئله و در گروه گواه از روش سخنرانی در مدت 16 جلسه آموزشی استفاده شد. داده ها با پرسشنامه هیجانات پیشرفت (پکران و همکاران، 2002)، مقیاس کنترل تحصیلی ادراک شده پری (پری و همکاران، 2001) و مقیاس ارزش گذاری درونی (پینتریچ و دی گروت، 1990) گرد آوری و با روش الگویابی معادلات ساختاری، رویکرد حداقل مجذورات جزیی تحلیل شدند. همسو با فرضیه های پژوهش، نتایج توانایی بیشتر روش یادگیری مبتنی بر مسئله، نسبت به روش سخنرانی، در تأثیر بر متغیرهای کنترل ادراکی و ارزش ذهنی را نشان داد. همچنین نقش میانجی این سازه های شناختی در تأثیر روش یادگیری مبتنی بر مسئله بر هیجانات تحصیلی تایید شد. این نتایج استفاده از روش یادگیری مبتنی بر مسئله را به مثابه یک روش آموزشی کارآمد، در آموزش دانشجومعلمان پیشنهاد می کند.

این پژوهش شبه تجربی با هدف مقایسه اثربخشی روش تدریس یادگیری مبتنی بر مسئله و روش تدریس سخنرانی بر هیجان های پیشرفت تحصیلی دانشجو معلمان انجام شد. براساس طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه نامعادل فرضیه های پژوهش آزمون شد. با استفاده از روش نمونه برداری در دسترس، دو کلاس از دانشگاه فرهنگیان یزد به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (35= <span dir="LTR">n ) و گروه گواه (33= <span dir="LTR">n ) جایگزین شدند . گروه آزمایشی روش آموزشی مبتنی بر مسئله و گروه گواه روش آموزشی مبتنی بر سخنرانی دریافت کردند. شرکت کنندگان به پرسشنامه هیجان های پیشرفت تحصیلی ( پکران، گوئتز، تیتز و پری ، 2002) پاسخ دادند. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری نشان داد یادگیری مبتنی بر مسئله در مقایسه با روش سخنرانی، اثربخشی بیشتری بر هیجان های مثبت پیشرفت تحصیلی مرتبط با کلاس درس شامل لذّت از کلاس، امیدواری به کلاس، افتخار به کلاس، و هیجان های مثبت مرتبط با یادگیری شامل لذّت از یادگیری، امیدواری به یادگیری و افتخار به یادگیری دارد. بنابراین، روی آورد یادگیری مبتنی بر مسئله می تواند به عنوان جایگزینی مناسب برای روش سنتی سخنرانی در آموزش دانشجومعلمان مورد توجه قرار گیرد

 رویکردهای سنتی تدریس در رشته های مهندسی و علوم عموماً از شکل قیاسی است، بدین معنی که تدریس با ارائه یک نظریه کلی در باره موضوع شروع می شود و در نهایت، با کاربرد آن نظریه در صنعت، زندگی، کار و مانند آن پایان می یابد. شیوه استقرایی تدریس در آموزش مهندسی فرایندی مغایر با شکل قیاسی را طی می کند. در رویکرد استقرایی موضوع مورد تدریس با ارائه یک مسئله ساده، یک مورد یا مشاهده ویژه شروع و در پایان به نظریه ختم می شود. نظریه را مربی تدریس می کند یا اینکه وی به عنوان یاددهنده، یادگیرنده را برای کشف آن یاری می دهد. در این مقاله با معرفی ویژگیهای رویکرد استقرایی در آموزش، سه شیوه معمول تر این راهبرد تدریس در آموزش مهندسی؛ یعنی یادگیری مبتنی بر مسئله، یادگیری مبتنی بر پروژه و تدریس مبتنی بر مورد معرفی و بررسی شده است.