شبکه ماهواره ای

مسئله اصلی پژوهش پیش رو این است که در میدان رقابت تلویزیون های ماهواره ای با شبکه های تلویزیونی داخلی، بخشی از مخاطبان ایرانی، از تلویزیون های داخلی روگردان شده و به رقیب رو آورده اند. ازاین رو، به مطالعه ویژگی های برنامه ها و شیوه های تعامل مهم ترین شبکه های تلویزیونی ماهواره ای فارسی زبان سرگرمی محور با مخاطبان- که منجر به توفیق نسبی آن ها در جذب مخاطب شده - پرداخته شده است تا علل این توفیق، واکاوی شود. با در نظر گرفتن مسئله پژوهش، این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که مهم ترین شبکه های تلویزیونی ماهواره ای فارسی زبان سرگرمی محور از چه روش هایی برای جذب مخاطب بهره می گیرند؟ در این تحقیق با مشاهده پیوسته شبکه های تلویزیونی ماهواره ای در مدت اجرای تحقیق (حدود یک سال)، ضبط و تحلیل محتوای کیفی آن ها، توصیفی از وضع موجود این شبکه ها و رویکردهایی که در قبال مخاطبان خود اتخاذ کرده اند، ارائه شده است. با استفاده از تحلیل محتوای کیفی (تحلیل کنداکتور، موسیقی، وله ها، آنونس ها، تعامل مجریان با مخاطبان، موضوع و محتوای برنامه های ترکیبی، و...)، برنامه های سه شبکه تلویزیونی ماهواره ای که در دوره اجرای این مطالعه، از پرمخاطب ترین شبکه ها بوده اند یعنی شبکه های «من و تو 1»، «جِم[1]» و «تری ای فمیلی[2]»، مطالعه و درباره شیوه های گوناگون جذب مخاطب در این شبکه ها یا دلایل اقبال به برنامه های آن ها تأمل شد. این شبکه ها با روش های متعددی برای جلب مخاطبان تلاش کرده اند که مهم ترین آن ها عبارتند از: 1. تمرکز بر سرگرمی 2. بهره گیری از زیبایی های ساختاری 3. تمرکز بر حضور پررنگ زنان در برنامه ها 4. تمرکز بر حل مسائل و پاسخگویی به نیازهای مخاطبان 5. تمرکز بر فرهنگ و تولیدات هنری عامه پسند 6. مدیریت کنداکتور (برنامه ریزی پخش) مناسب. [1]. GEM [2]. AAA Family

رسانه ها، بویژه شبکه های تلویزیونی در قالب برنامه های متعدد مخصوصا سریال های تلویزیونی همواره درصدد هستند تا الگوهای مختلف سبک زندگی را ترویج نمایند. در این تحقیق، شبکه های ماهواره ای من و تو و جم به عنوان مهم ترین شبکه ها با کارکرد ترویج سبک زندگی انتخاب و با روش تحلیل محتوای کمی و با بهره گیری از آزمون کای اسکوئر الگوی ارائه شده در آنها تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، در شبکه های مورد مطالعه، در قلمرو موضوعی فرد و خانواده، فرهنگی، اجتماعی و دینی شبکه «من و تو» به ترتیب با فراوانی 300، 1103، 256 و 38 بیشتر از شبکه جم به به تولید و پخش برنامه پرداخته است. شبکه های مورد بررسی بیشترین تولیدات خود را به حوزه فرهنگی و کمترین را به حوزه دینی اختصاص داده اند. به طوری که «الگوی خرید و مصرف» و «اوقات فراغت» از مولفه های سبک زندگی در حوزه فرهنگی، به ترتیب دارای بالاترین درصد فراوانی هستند و مقوله ی «پوشش و آرایش» دارای بالاترین میزان فراوانی است. در قلمرو موضوعات فرهنگی مولفه های تنوع طلبی، سرگرمی و تفریح بیش از دیگر مولفه های سبک زندگی در امر برنامه سازی دارای اهمیت است. این برنامه ها به ارائه الگوهای مدرن غربی در مدیریت خرید و مصرف فرد و جامعه با تاکید بر اشاعه نوع و میزان پوشش و آرایش، تشویق و ترغیب مخاطبان (به ویژه زنان) به عریانی و پوشش های نیمه عریان می پردازند که نشان دهنده تلاش این شبکه ها برای اشاعه عریانی در جامعه ایران به عنوان الگوی صحیح سبک زندگی است.