مدل چندهدفه

رویکرد و نگرش جدیدی پیرامون موضوع لجستیک تحت عنوان لجستیک معکوس به وجود آمده است که یکی از گرایش های جدید در مدیریت لجستیک، بازیافت1 ، چرخه مجدد 9 و یا استفاده مجدد از محصولات است. طراحی شبکه لجستیک در حالت رو به جلو و معکوس از موضوعات بسیار مهمی است که بعد استراتژیک طراحی زنجیره تامین را تشکیل می دهد. در این مقاله، برای مسئله لجستیک معکوس یک مدل ریاضی برنامه ریزی مختلط عددصحیح (MILP) ارائه شده است. در این مدل هزینه های احداث مراکز، هزینه های حمل و نقل و هزینه های خرید از تامین کننده خارجی کمینه و همچنین اهمیت تامین کنندگان خارجی نیز بیشینه گردیده است. با توجه به اینکه مدل پیشنهادی Np-hard می باشد، لذا جهت حل مدل از الگوریتمهای NSGA-II و NRGA استفاده شده است

امروزه پایداری منابع آب و محیط زیست در کشاورزی از اهمیتی بسیار زیاد برخوردار است. از این رو، تعیین الگوی کشت سودآور با مصرف کمتر منابع آّب و کود شیمیایی باعث استفاده پایدار از منابع می شود. هدف از این مطالعه تعیین الگوهای کشت بهینه محصولات کشاورزی بخش مرکزی شهرستان سیرجان با در نظر گرفتن اهداف اقتصادی و زیست محیطی به گونه جداگانه و هم زمان می باشد که برای مسایل تک هدفه، مدل برنامه ریزی خطی ساده و برای مسئله چند هدفه، مدل برنامه ریزی خطی چند هدفه با استفاده از روش مقید تعمیم یافته (Augmented e-constraint) و روش TOPSIS حل شد. داده های مورد نیاز مطالعه از راه پرسش نامه از 190 نفر از بهره برداران منطقه در دوره زمانی 1392 و به روش نمونه گیری ساده تصادفی استخراج شد. نتایج الگوهای بهینه منتخب در حالات وزنی گوناگون نشان داد که برای مزارع کوچک تر از پنج هکتار، محصول یونجه سطح زیر کشت کم تر و محصول جو در الگوهای بهینه با وزن بیش تر اهداف کمینه سازی مصرف آب و کود شیمیایی، سطح زیر کشت بیش تری نسبت به الگوی کنونی را به خود اختصاص می دهد، اما در الگوهای بهینه با وزن بیش تر هدف بیشینه سازی بازده ناخالص و وزن یکسان اهداف، محصول پیاز جایگزین این محصول می شود. هم چنین، نتایج برای مزارع بزرگتر از 5 هکتار نشان داد که برای تأمین هم زمان اهداف، محصول یونجه کم تر و محصولات جو و پیاز بیش تر از الگوی کنونی کشت شوند. در پایان، مشخص شد که مزارع بزرگ تر از لحاظ سوددهی بهتر از مزارع کوچک تر عمل کرده اند، اما از لحاظ مصرف آب کارا عمل نکرده اند.

هدف: تعداد وسایل نقلیه در جهان، به علت پیشرفت های تکنولوژی و کاهش قیمت، در حال افزایش است. این وسایل نقلیه، در دوره تولید و اتمام طول عمرشان، تبعات منفی زیادی دارند. این مسائل، نیاز به بازیافت و دفع وسایل نقلیه در سطح جهانی را افزایش داده است. از این رو، مدیریت بازیافت خودروها، هم به علت عوامل اقتصادی و هم آثار زیست محیطی، اهمیت دارد. استراتژی های صنعت خودرو را دولت تنظیم می کند. یکی از روش های مناسب برای حل این مشکل، استفاده از زنجیره تأمین حلقه بسته است. در این پژوهش، مدل چندهدفه شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته در صنعت خودرو با توجه به طرح های بازده انرژی و زمان طراحی شده است. روش: در این پژوهش، از سه روش حل قطعی، روش بهینه سازی ازدحام ذرات و الگوریتم ژنتیک NSGA II استفاده شده است. یافته ها: در بررسی یافته های الگوریتم های پیشنهادی، مشخص شد که میانگین خطای حاصل از این الگوریتم ها کمتر از 04/0 است. بر اساس نتایج، الگوریتم های پیشنهادی برای حل این مسائل از کارایی لازم برخوردارند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که شبکه حلقه بسته، در طول زمان و با توجه به بازیافت محصول فرسوده، از لحاظ اقتصادی کارآمد است. افزون بر این، برای دستیابی به حداکثر مزایا، از نظر ارزش هزینه و چشم انداز محیطی، به اندازه کافی ظرفیت دارد.

یکپارچه سازی تصمیمات در زنجیره های تامین منجر به کاهش هزینه ها و زمان تحویل سفارشات به مشتریان می شود ولی عدم قطعیت در پارامترهای مختلف از جمله تقاضا، آن را دچار اختلال می کند. عدم قطعیت در تقاضا، منجر به افزایش علاقه مندی در استفاده از مدل های برنامه ریزی احتمالی و شبیه سازی در مدل سازی زنجیره تامین شده است. هدف کلی از این پژوهش، مدل سازی و توسعه مدل شبکه زنجیره تأمین چند سطحی، چند محصولی، چند دوره ای با اهداف متعارض همچون کمینه کردن هزینه، کمینه کردن زمان تحویل و بیشینه کردن قابلیت اطمینان کل سیستم است. شبکه زنجیره تأمین مورد بررسی دارای 4 سطح تأمین کنندگان، تولید کنندگان، توزیع کنندگان و خرده فروشان است. در این پژوهش، فرض این بود که تقاضا تصادفی و از یک تابع توزیع احتمالی پیروی می کند. بنابراین از تکنیک شبیه سازی برای برآورد هزینه ها شامل هزینه های حمل و نقل و هزینه فروش از دست رفته و سایر هزینه ها استفاده شد. پس از تدوین مدل چندهدفه، برای مسئله مورد بررسی سناریوسازی بر اساس دیدگاه های مختلف نسبت به سطوح موجودی (حداقل موجودی، حداکثر موجودی و سطح متوسط موجودی) صورت گرفت و بر اساس هر سناریو مقادیر مرتبط با اهداف مورد بررسی برآورد شد. در انتها نیز بر اساس جواب های پارتوی بدست آمده برای هر حالت از مدل،با روش تصمیم گیری ویکور به رتبه بندی نهایی جواب های و انتخاب بهترین حالت از مدل پیشنهادی اقدام شد.نتایج حاکی از آن بود که سناریوی دوم یعنی در نظر گرفتن سطح متوسط موجودی به عنوان بهترین راهکار برای مدل تشریح شده انتخاب شد.

هدف: در سال های اخیر، نگرانی های جهانی در خصوص تولید بی وقفه زباله افزایش یافته است و هم زمان با صنعتی تر شدن، کشورها بیش از پیش با مسئله دفع و انهدام صحیح زباله ها مواجهند؛ از این رو سرنوشت محصولات و کالاهای صنعتی، بسیار در کانون توجه مشتریان قرار گرفته است. عملیات مدیریت پسماند و طراحی شبکه برای صنعت خودرو، در بعضی موضوعات، شباهتی به صنایع دیگر ندارد. به طور کلی، این تفاوت، از ساختار پیچیده زنجیره تأمین در صنعت خودرو نشئت گرفته است. تعداد زیادی از بخش های زنجیره تأمین، کنترل و مدیریت شبکه معکوس را دشوار می کند. به علاوه، سفارشی سازی زیاد در خودروها، باعث می شود که قطعات یا اجزا مشابه نباشد که این موضوع پیش بینی بازیافت قطعات یا مواد را دشوار می کند. از سوی دیگر، جهان تنها با چالش های حفظ محیط زیست و پایداری مواجه نیست، بلکه با پیشرفت های تکنولوژیکی در دیجیتالیزاسیون و اتوماسیون هم مواجه است. هدف اصلی این پژوهش، ارائه مدل ریاضی شبکه زنجیره تأمین معکوس پسماندهای صنعتی (خودروسازی ایران) با در نظر گرفتن ابعاد پایداری و سیستم حمل ونقل هوشمند بین خودرویی (VANET) است. روش: در این پژوهش با هدف به حداکثررساندن سود اقتصادی و به حداقل رساندن آثار زیست محیطی و اجتماعی، یک مدل ریاضی چندهدفه عدد صحیح، برای مسئله مکان یابی به منظور طراحی زنجیره تأمین پایدار ارائه شده است. اهداف اقتصادی شامل درآمد و هزینه های زنجیره تأمین، اهداف زیست محیطی شامل میزان انتشار کربن در حمل ونقل و عملیات ها و اهداف اجتماعی، شامل حوادث سالیانه، رفاه رانندگان، محل زندگی نیروی کار و استخدام و اخراج نیروی کار است. همچنین در مدل، برای محاسبه دقیق تر میزان انتشار کربن بر اساس مدت زمان حمل ونقل در زنجیره تأمین، سیستم حمل ونقل هوشمند بین خودرویی (VANET) ارائه شده است. برای حل مدل، از داده های واقعی خودروسازی کشور ایران و نرم افزار GAMS استفاده شده است. یافته ها: مدل ریاضی چندهدفه پیشنهادی با استفاده از روش محدودیت اپسیلون تقویت شده در نرم افزار GAMS با داده های به دست آمده از خودروسازی کشور ایران حل شد. نتایج نشان دهنده صحت مدل و اعتبارسنجی آن است. بر اساس نتایج به دست آمده، مدل پیشنهادی ضمن داشتن کارایی مطلوب، این قابلیت را دارد که برای نمونه موردی کشور ایران استفاده شود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که زنجیره تأمین معکوس، در طول زمان و با توجه به بازیافت محصول فرسوده با ملاحظات هم زمان ابعاد اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی و در نظر گرفتن سیستم حمل ونقل هوشمند بین خودرویی کارآمد است. همچنین نتایج محاسباتی نشان می دهد که مدل ریاضی ارائه شده، توانسته است که مکان یابی تسهیلات، مسیریابی و جریان مواد بین تسهیلات را با در نظر رفتن اهداف سه گانه به دست آورد. مدل پیشنهادی مراکز اوراق و پیاده سازی، پردازش و فراوری و بازیابی را با توجه به اهداف انتخاب کرده و جریان مواد بین مراکز را تعیین کرده است. از طرفی، تحلیل حساسیت نشان داد که تغییرات روی پارامتر فرهنگ سازی تبلیغات برای فروش خودرو فرسوده و میزان انتشار کربن، تأثیر زیادی روی توابع هدف می گذارد.