سندرم ایمپاستر

سندرم ایمپاستر ویژه افراد موفق است. بسیاری از افراد توانمند و تیزهوش علی‌رغم قابلیت‌ها و موفقیت‌های روز افزون هیچ احساس مثبت درونی به توانمندی‌ها و قابلیت‌های خود ندارند بلکه معتقدند دیگران را به گونه‌ای فریب داده‌اند. به عبارت دیگر این سندرم را می‌توان به عنوان مجموعه‌ای از احساسات عدم کفایت تعریف کرد که از این باور نشات می‌گیرد که فرد ناشایست بوده و قابلیت انجام کار را ندارد. ایمپاسترها دارای علایم روان‌شناختی از قبیل اضطراب بالا و همیشگی، عزت‌نفس پایین تعارض بین حقارت و برتری، خودپنداره منفی، ترس از رو شدن دست، ترس از شناسایی شدن و ... دارند. پژوهش درباره سندرم ایمپاستر را برای اولین بار در سال 1978 دو درمانگر به نام‌های پائولین کلانس و سوزان آیمز آغاز کردند و پس از آن پژوهش‌های زیاد و مقالات فراوانی به شناخت این سندرم و نحوه مقابله با آن اختصاص داده شد.چهل سال پیش برخی از روان‌شناسان در دانشگاه جورجیا این سندرم را تشخیص دادند و به این نتیجه رسیدند که حدود 40 درصد جمعیت افراد دارای این سندرم هستند. هشت گروه بیشتر از بقیه مردم در معرض خطر مبتلا شدن به سندرم ایمپاستر هستند. این گروهها عبارت‌اند از: 1ـ افرادی که موفقیتشان سریع حاصل شده است 2ـ اولین افراد موفق شغلی در سابقه یک خانواده یا یک نسل 3ـ افرادی که والدینی بسیار موفق دارند 4ـ افرادی که در زمینه کاری خود تک هستند 5ـ افرادی که به مشاغلی مشغول‌ هستند که برای جنس آنها غیرمعمول است 6ـ افرادی که تنها کار می‌کنند. 7ـ افرادی که در زمینه‌های خلاق و ابتکاری فعالیت دارند. 8 ـ دانش‌آموزان. برای شناسایی سندرم ایمپاستر آزمونی ساخته شده و در بسیاری از کشورهای دنیا به اجرا در آمده است. همچنین برای مقابله با این سندرم راهکارهایی وجود دارد.

هدف : یکی از ویژگی های شخصیتی که روی عملکرد دانشجویان تأثیر می گذارد، نشانگان وانمود گرایی (سندرم ایمپاستر) است بر این اساس، هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه ی کمال گرایی و طرح واره های ناسازگار اولیه با سندرم ایمپاستر در دختران دانشجو بود. روش : روش تحقیق توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشجویان مؤنث مشغول به تحصیل در دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز در سال 97-1396 بود. با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر اساس جدول تعیین حجم نمونه کرجسی-مورگان (1970) تعداد 350 نفر از دانشجویان انتخاب شدند و پرسشنامه نشانگان وانمود گرایی (کلانس-ایمز، 1978)، پرسشنامه کمال گرایی چندبعدی (فراست، 1990) و پرسشنامه طرح واره های ناسازگارانه یانگ-فرم کوتاه (یانگ، 2005) را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از روش آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با روش ورود هم زمان و نرم افزار آماری SPSS 26 انجام شد. یافته ها : نتایج نشان داد که بین کمال گرایی و ابعاد آن (نگرانی درباره اشتباه، شک درباره اعمال، انتظارات والدینی، انتقادگری والدینی، استانداردهای شخصی و سازمان دهی) با نشانگان وانمود گرایی همبستگی معنا داری وجود دارد. همچنین، نتایج نشان داد که باوجوداینکه بین نمره کل طرح واره ناسازگار اولیه و تمامی ابعاد آن با نشانگان وانمود گرایی همبستگی معنا داری وجود دارد اما تنها ابعاد گرفتار/خویشتن تحول نیافته، خویشتن داری/خود انضباطی ناکافی، محرومیت هیجانی، رهاشدگی/بی ثباتی، بی اعتمادی/بدرفتاری، انزوای اجتماعی/بیگانگی، شکست، وابستگی/بی کفایتی، آسیب پذیری در برابر ضرر و بیماری، اطاعت و بازداری هیجانی توان تبیین تغییرات مرتبط با نشانگان وانمود گرایی را داشته اند. نتیجه گیری : دانشجویان دارای نشانگان وانمود گرایی باوجود شواهد بیرونی موفقیت ها، در درونی سازی موفقیت ها خود ناتوان هستند و کمال گرایی ناسالم و طرح واره های ناسازگاری اولیه از ویژگی های این افراد می باشند.