اشتغال کشاورزی

اشتغال و بیکاری دانش آموختگان آموزش عالی یکی از مسائل مورد توجه در کشورهای مختلف است. بررسی شاغلین در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور نشان می‌دهد که بخش خدمات بیشترین فرصت اشتغال را برای تحصیل کردگان آموزش عالی مهیا کرده است و بخش‌های صنعت و کشاورزی در ایجاد شغل موفق عمل ننموده‌اند. در همین راستا نیاز به مطالعه در زمینه اشتغال فارغ التحصیلان کشاورزی امری مهم به حساب می‌آید، به این ترتیب تحقیقی با عنوان "بررسی وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان تحصیلات تکمیلی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران (پردیس کرج)" انجام شد. جامعه آماری این تحقیق شامل فارغ‌التحصیلان تحصیلات تکمیلی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران (پردیس کرج) از سال 84- 1380 بود. تجزیه و تحلیل با 108 مورد نمونه انجام شد. داده‌های به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی و آمار تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. درصد اشتغال فارغ‌التحصیلان 4/57% می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که، بین وضعیت اشتغال و سن و اثربخشی برنامه‌های درسی رابطه معنی‌داری وجود دارد و وضعیت تاهل و مقطع تحصیلی آنها بر روی آن تاثیر دارد. همچنین بین نوع اشتغال و سن رابطه معنی‌داری وجود دارد و جنسیت، وضعیت تاهل، مقطع تحصیلی و نحوه استخدامی بر روی آن تاثیر دارد. مقطع تحصیلی بر روی محل اشتغال تاثیر دارد.

هدف از پژوهش حاضر تحلیل نگرش و ادراک ذهنی روستاییان در خصوص مقوله متروک شدن، افول و انحطاط روستایی مناطق کوهستانی در شهرستان ورزقان است. این مقاله از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی بوده و در بستر «روش تحقیق آمیخته» از دو مؤلفه روش شناختی (کیفی و کمی) بهره برده است. در این پژوهش، حجم نمونه در بخش کیفی شامل 26 نفر از مطلعین کلیدی است که براساس نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند و در بخش کمی به روش نمونه گیری آسان و از نوع غیراحتمالی 118 نفر از روستاییان ساکن در شهرستان ورزقان جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. به منظور کدگذاری و تحلیل داده های کیفی از نرم افزار مکس کیودا و برای تحلیل داده های کمی از روش مدل سازی معادلات ساختاری و از نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها نشان داد که کاهش فرصت های شغلی، مهاجرت، کاهش جمعیت و کاهش تقاضا برای کالا و خدمات به ترتیب چرخه ای را شکل می دهند که باعث متروک شدن روستاها و افول و انحطاط آن می شود. «چندپارگی اراضی مزروعی»، «شکاف درآمدی»، «ملی شدن مراتع»، «نبود الگوی کشت مناسب»، "فرآیند تغییر کاربری زمین های کشاورزی" و "تمرکزگرایی امکانات و نابرابری های منطقه ای توسعه" از تأثیرگذارترین متغیرها در شکل گیری این چرخه در شهرستان ورزقان شناسایی شد.

ماهیت مشاغل در آینده به واسطه روندها و تغییر و تحولات سطح جامعه با امروز متفاوت هستند. بنابراین، نمی توان انتظار داشت که نیروی انسانی ای که برای مشاغل گذشته آموزش دیده اند، پتانسیل ایفای نقش در مشاغل جدید و نوظهور آینده را داشته باشند. دراین بین، مشاغل بخش کشاورزی به عنوان یکی از بخش های دارای توان اشتغال زایی بالا نیز تحت تأثیر روندهای تحول آفرین تغییر خواهند کرد. ازاین رو، مقاله حاضر به دنبال آینده پژوهی مشاغل بخش کشاورزی است. برای این هدف، از رویکرد کیفی پیمایش محیطی به عنوان روش اکتشافی در آینده پژوهی استفاده شده است. در این راستا، با استفاده از بررسی اسناد و گزارش ها و همچنین شناسایی سیزده متخصص در حوزه های مختلف کشاورزی به خصوص پژوهش، برنامه ریزی و سیاست گذاری مشاغل کشاورزی به روش گلوله برفی و مصاحبه با آن ها، فهرست روندهای تحول آفرین آینده و همچنین تأثیر آن بر مشاغل این بخش تحلیل شد. درمجموع، نتایج مقاله نشان می دهد که از یک طرف، روندهایی مانند کاهش توان اقتصادیِ و کوچک شدن زمین های کشاورزی و متعاقب آن افزایش ریسک فعالیت های کشاورزی بر اشتغال حوزه کشاورزی تأثیر منفی دارند و از طرف دیگر، روند افزایش جمعیت و ضروری بودن تولیدات کشاورزی برای جامعه عواملی هستند که به خودی خود قدرت قابل توجهی برای مقابله با این عوامل و افزایش تقاضای مشاغل کشاورزی دارند. برایند این عوامل نهایتاً سبب ظهور مشاغل مبتنی بر محصولاتی با حاشیه سود بالاتر و دانش بنیان و تمرکز بر کسب وکارهای کاهش یا بازیابی ضایعات خواهد شد.

هدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر رضایت کشاورزان در خصوص اشتغال در بخش کشاورزی شهرستان مشگین شهر است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد که با استفاده از روش پیمایش انجام شده است. کشاورزان شهرستان مشگین شهر جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای، تعداد 185 کشاورز به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شدند. روایی صوری پرسش نامه با کسب نظرات صاحب نظران در دانشگاه و کارشناسان اجرایی مربوطه به دست آمد. آزمون مقدماتی نیز برای بدست آوردن پایایی ابزار پژوهش انجام گرفت و ضرایب آلفای کرونباخ (α) برای بخش های مختلف پرسش نامه بین 0/68الی 0/79 محاسبه شد. نتایج حاصل از آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که به جز متغیرهای حمایت از خلاقیت کشاورزان، سخت و زیان آور بودن فعالیت کشاورزی، حمایت دولت در مواقع خشکسالی و بحران، تبلیغات مثبت علیه کشاورزان، توجه به بهداشت عمومی و آموزش، وجود تأمین های اجتماعی، تشویق معتمدان محلی و ساعات کل اشتغال بین تمامی متغیرهای تحقیق با رضایت کشاورزان پیرامون اشتغال در بخش کشاورزی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین، در آزمون رگرسیون چند گانه خطی متغیرهای مناسب بودن درآمد کشاورزان، سهولت دسترسی به نهاده ها، میزان  علاقه به حرفه کشاورزی، میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، سابقه فعالیت کشاورزی، دسترسی به خدمات و اقدمات ترویجی، شیوه های مدرن کاشت و میزان دانش و مهارت 0/96درصد از تغییرات رضایت کشاورزان در خصوص اشتغال در بخش کشاورزی را تبیین کردند و در نهایت با توجه به تحلیل نتایج، پیشنهادات کاردبردی ارائه شده است.