حسابداران مدیریت

حرفه حسابداری شاهد انتقاد شدید دیگری در رابطه با آشفتگی اقتصادی جهانی اخیر بوده است. سؤالات زیادی در مورد نقش حسابداران در عصر جهانی سازی مطرح شده است. در نتیجه، فرصت های تحقیق بیشتری در مورد نقش حسابداران با تمرکز ویژه بر دگرگونی آن از گذشته تا امروز، با ملاحظه جهت حرکت حسابداران آینده در کسب و کارهای خصوصی و دولتی بوده است. بنابراین این تحقیق به دنبال بررسی نقش حسابداران، چالش های آنها و ادراکات عموم نسبت به حسابداران در عصر جهانی سازی است.

هدف: هدف از این پژوهش، تحلیل نقش حسابداران مدیریت به عنوان مشاوران استراتژیک مدیران برمبنای تئوری اقتضایی است. بدین منظور 14 ابزار حسابداری مدیریت مرتبط با برنامه ریزی، تصمیم گیری و کنترل بر مبنای طبقه بندی آیفک (IFAC) و 12 عامل اقتضایی مؤثر برآن شناسایی شده است. روش: برای بررسی موضوع، براساس الگوی معادلات ساختاری، داده های 117 شرکت تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از نرم افزار رهاورد نوین، پایگاه اینترنتی بورس اوراق بهادار تهران، وب سایت بانک مرکزی و یک پرسشنامه استاندارد جمع آوری شد و نتایج براساس آزمون t و ماتریس اهمیت- عملکرد عوامل تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که 9 عامل اقتضایی منابع انسانی، محیط اقتصادی، استراتژی سازمان، بخش حرفه ای، تکنولوژی، محیط رقابتی، عوامل فرهنگی، اندازه سازمان و ساختار سازمانی در استفاده از اطلاعات حسابداران مدیریت برای برنامه ریزی و تصمیم گیری شرکت موثراند و 3 عامل اقتضایی محیط خارجی، منابع مالی و حمایت مدیران ارشد بر استفاده از گزارش های حسابداران مدیریت تأثیر معناداری ندارند. نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد که 2 عامل محیط اقتصادی و محیط خارجی، مهم ترین موانع استفاده از گزارش های حسابداران مدیریت هستند؛ لذا به مدیران شرکت ها پیشنهاد می شود در محیط اقتصادی پرتلاطم کشور، جهت برنامه ریزی، تصمیم گیری و کنترل عملیات؛ استراتژی های ارائه شده در گزارش های حسابداران مدیریت را مد نظر قرار دهند.

افزایش بهای تولید و محدودیت منابع، موجب تغییر در ترکیب هزینه ها شد به گونه ای که شرکتها حاضر به تحمیل هزینه بابت فعالیتهای فاقد ارزش نیستند و درصدد حذف آنان و خلق فعالیتهای با ارزش هستند. استفاده از ابزارهای نوین مدیریت هزینه میتواند زمینه خلق ارزش را فراهم نماید؛ مشروط بر آنکه شرکتها خود را با برگ خریدهای اقتضایی داخلی و بیرونی تطبیق دهند. لذا هدف این پژوهش، آزمون الگوی اقتضایی عوامل تأثیرگذار بر فلسفه خلق ارزش و استفاده اثربخش از منابع شرکت است. نتایج پژوهش بر اساس داده های 117 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 10 ساله (1388-1397) با استفاده از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری حاکی از آن است که اثر عامل اقتضایی منابع انسانی، محیط اقتصادی، محیط خارجی، استراتژی شرکت، فناّوری، محیط رقابتی، منابع مالی و حمایت مدیران ارشد در استفاده از اطلاعات حسابداران مدیریت برای خلق ارزش و استفاده اثربخش از منابع شرکت، معنادار است و چهار عامل اقتضایی ساختار سازمانی، اندازه شرکت، بخش فرهنگی و بخش حرفهای بر استفاده از گزارشهای حسابداران مدیریت، تأثیر معناداری ندارند. همچنین نتایج ماتریس اهمیت- عملکرد نشان میدهد توجه به برگ خریدهای اقتضایی قدرت رقابت، فناّوریهای نوین ، محیط اقتصادی، نسبت مخارج تحقیق و توسعه، میزان سازگاری با عدم اطمینان محیطی، کارایی شاخص سرمایه انسانی و ساختار حاکمیت شرکتی، رمز دستیابی به خلق ارزش مضاعف در فعالیتها و اثربخشی در استفاده از منابع شرکتها است. همچنین از بین برگ خریدهای اقتضایی فناّوری و منابع انسانی بیشترین اثر رادارند.

استفاده از هوش تجاری و تجزیه و تحلیل تجارت برای حمایت از تصمیم گیری در دنیای عملی بسیار گسترده است و ارتباط آنها با حسابداری مدیریت در ادبیات غیر دانشگاهی بیان شده است. با این وجود، تحقیقات فعلی در مورد پیامدهای سیستم های هوش تجاری برای سیستم حسابداری مدیریت هنوز محدود است. هدف از این مطالعه کمک به درک نحوه پیاده سازی و استفاده از سیستم هوش تجاری بر تکنیک های حسابداری مدیریت و نقش حسابداران مدیریت است. یک تحقیق اکتشافی که شامل مشاوران هوش تجاری از شرکتهای مشاور ایرانی بود، انجام شد. در این پژوهش از روش مطالعه کیفی استفاده شده است زیرا این امکان را برای کاربر فراهم می کند که با سوالات پیچیده "چگونه" روبرو شوید و در عین حال، با در نظر گرفتن سایتهای مختلف، تصویری جامع از پدیده ارائه دهید. در این پژوهش مشخص شد که اجرای هوش تجاری می تواند تخصص حسابداران مدیریت را تحت تأثیر قرار دهد و با حمایت از معرفی تکنیک های جدید و پیشرفته حسابداری مدیریت می تواند نه تنها تغییرات فزاینده ای در تکنیک های موجود حسابداری مدیریت بلکه بیشتر مربوط به آن نیز ایجاد کند. با شناسایی تغییرات در سیستم حسابداری مدیریت و همچنین عواملی که می توانند از رابطه فضیلت بین هوش تجاری و سیستمهای حسابداری مدیریت جلوگیری کنند یا از آن حمایت کنند، این تحقیق می تواند هم برای مشاوران و هم برای شرکتهای مشتری در مدیریت موثر پروژه های هوش تجاری مفید باشد.

پرداختن به ابزار و رویکردهای اثربخش و آینده نگر برای مدیریت کارآمد سازمان ها، کاهش هزینه ارائه خدمات و تولید محصولات و تخصیص منابع مالی در راستای دستیابی به اهداف و عملکرد مورد انتظار، بسیار حیاتی و ضروری به نظر می رسد. هدف از انجام تحقیق حاضر، مطالعه ارتباط بین حسابداران مدیریت و اجرای شیوه های حسابداری مدیریت استراتژیک بوده است. نمونه آماری شامل 403 نفر از حسابداران عضو جامعه حسابداری مدیریت بوده که با بهره گیری از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. نوع پژوهش، از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از منظر گردآورده داده ها از نوع تحقیقات توصیفی-پیمایشی با توصیفی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بوده است. با بررسی نتایج تحلیل ها، آزمون فرضیه ها نشان داد که شبکه حسابداران مدیریت به طرز معناداری بر اجرای شیوه های حسابداری مدیریت تاثیر مثبت دارد. نوع پژوهش، از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از منظر گردآورده داده ها از نوع تحقیقات توصیفی-پیمایشی با توصیفی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بوده است. با بررسی نتایج تحلیل ها، آزمون فرضیه ها نشان داد که شبکه حسابداران مدیریت به طرز معناداری بر اجرای شیوه های حسابداری مدیریت تاثیر مثبت دارد.

حسابداران مدیریت در بخش عمومی و غیرانتفاعی به سازمان و مدیر سازمان، مشاوره هایی پیرامون تدوین، تحقق و ارزیابی نتایج اجتماعی و مالی، سازماندهی و عملکرد سیستم کنترل مدیریت و پاسخگویی می دهند. تحقیقات نشان می دهد که بین انتظارات مدیران بخش عمومی از نقش حسابداران مدیریت که در بخش عمومی شاغل هستند و میزان تحقق این انتظارات تفاوت وجود دارد. اثربخشی نقش حسابداران مدیریت تا حدی به میزان تحقق انتظارات مدیر از نقش آنها بستگی دارد. مقاله حاضر نشان می دهد که مدیران از حسابداران مدیریتی خود می خواهند که بدون آنکه از آنها درخواستی شود، مشاوره بیشتری ارائه دهند، اما این نگرش مستقل چندان مورد توجه قرار نگرفته است. این مقاله با بررسی دیدگاه های حسابداران مدیریت و مدیران شان که در سازمان های بخش عمومی و غیرانتفاعی کار می کنند، نشان می دهد که «شکاف انتظارات حسابداران مدیریت» واقعیت دارد، زیرا از جوانب خاص، تفاوت فاحشی بین انتظارات مدیران از نقش حسابدار مدیریت و میزان تحقق این انتظارات وجود دارد.