نواحی ساحلی

شناخت و بررسی امکانات و توانایی ها و در پی آن تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی ساحلی از چالش های پیش روی برنامه ریزی شهری و نخستین گام در فرآیند برنامه ریزی و توسعه چنین نواحی به شمار می رود. بدین منظور هدف کلی از این مقاله، ارزیابی توسعه شهر ساحلی بابلسر و تعیین سطوح توسعه یافتگی حوزه های 11 گانه این شهر به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه می باشد. برای ارزیابی سطح توسعه شهر از روش آزمون علامت و برای تعیین سطوح توسعه یافتگی حوزه ها از مدل های موریس، تاکسونومی عددی و امتیاز استاندارد شده با انتخاب 30 متغیر در قالب شاخص های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، نهادی و زیستی استفاده شده است. نتایج حاصله بیانگر آن است که هر چند توسعه شهر بابلسر طبق ارزیابی شاخص های منتخب درکل شهر نزدیک به شاخص های ملی بوده و نابرابری توسعه شهری در این سطح تایید نمی شود ولی در سطح حوزه های شهری، اختلاف و نابرابری مشهود گشته به طوری که از مجموع 11 حوزه، دو حوزه در سطح توسعه یافته، چهار حوزه در حال توسعه و پنج حوزه نیز در سطح توسعه نیافته قرار دارند که این امر وجود یک بحران جدی را به لحاظ برخورداری از سطوح توسعه در حوزه های این شهر نشان می دهد.

توسعه گردشگری، یکی از رویکردهای ایجاد تحول اقتصادی – اجتماعی در مناطق مختلف جهان می باشد که همواره مورد توجه پژوهشگران و برنامه ریزان قرار دارد. در این راستا استان بوشهر به جهت دارا بودن منابع بالقوه گردشگری، برخورداری از موقعیّت ممتاز جغرافیایی و...می تواند ضمن بهره مندی از منافع اقتصادی (اشتغال، درآمد، تحصیل ارز و ...) از فرصت های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نیز به نفع ساکنان منطقه و کشور برخوردار گردد. هدف اصلی این پژوهش، آن است تا دریچه ای نو برای آمایش و توسعه گردشگری استان بوشهر ایجاد کرده و ضمن پرهیز از چند پارچگی، موازی کاری، خلأ فعّالیتی، بخشی نگری گردشگری و... به تقویت نقاط قوت و فرصت های موجود پرداخته و بتوان با برنامه ریزی و تدوین راهبردهای مدبرانه، تهدیدها وضعف های موجود منطقه را مبدل به فرصت و قوت نموده و زمینه توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی منطقه و کشور را فراهم کرد. در پژوهش حاضر روش تحقیق بکار برده شده توصیف- تحلیلی می باشد؛ بر اساس مدل تحلیل SWOT نتایج بدست آمده مبین این واقعیت است که استان بوشهر علی رغم برخورداری از قوتها و فرصت ها از جمله موقعیّت جغرافیایی، وسعت، تنوع منابع و جاذبه های طبیعی و تاریخی، فرهنگی، چشم اندازهای زیبا، جنگلهای حرا و... گرفتار ضعف ها و تهدیدهای مختلفی همچون، کمبود زیرساختهای گردشگری، ضعف تبلیغات، چند پارچگی مدیریت، تبلیغات سوء جهانی است.

میزان بروز انواع سرطان، در نواحی جغرافیایی مختلف، یکسان نیست. عوامل محیطی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر بروز سرطان کولورکتال در استان های نوار ساحلی ایران است. آگاهی از تاثیرات زیست محیطی بربروز این بیماری می تواند نقش عمده ای در پیشگیری از بیماری سرطان کولورکتال داشته باشد. در این پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و نرم افزارهای Excel و Spss ، Arc Gis به تحلیل جامعه آماری حدود 1512 بیمار مبتلا به سرطان کولورکتال طی سال های 93- 1389 پرداخته شد و همچنین تاثیر عوامل زیست محیطی بر بروز این بیماری بررسی شد. همبستگی این فاکتورها با استفاده از تحلیل واریانس و همبستگی پیرسون در محیط Gis بررسی شد. نتایج نشان داد که مردان 10% بیشتر از زنان و با میانگین سنی 69-60 سال در شهرستان های بندر انزلی، لاهیجان و فومن بیشترین بروز را داشته اند. کاهش ساعات تابش نور آفتاب در فصول سرد سال با کاهش تولید ویتامین D و افزایش تعداد بیماران رابطه معنی داری داشته و عدم تعادل در توزیع و مقدار کود شیمیایی در واحد سطح اراضی کشاورزی استان، در سلامت و کیفیت محصولات موثر است و  همچنین تغییر سبک زندگی، استفاده از غذاهای ارزان و سریع پخت با چربی اشباع و فست فودها با مواد نگهدارنده و کاهش مصرف میوه و سبزیجات، با افزایش بروز این بیماری رابطه معنی دار داشتند. همچنین نتایج آنالیز همبستگی نشان داد که عوامل زیست محیطی شامل ترکیب خاک کشاورزی، تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی در بروز بیماری سرطان کولورکتال  در استان گیلان، ساحلی دریای خزر  موثر است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی مؤلفه های تأثیرگذار در جذب گردشگران ورزشی به استان گیلان است. مطالعهحاضر یک مطالعه توصیفی و پیمایشی و از روش دلفی بوده و جامعه آماری آن متشکل از 12 نفر از اساتید مدیریت ورزشی و مدیریت گردشگری و متخصصان تورهای گردشگری می باشند که به روش هدفمند انتخاب شده اند در ابتدا ، دوره های دلفی تا ایجاد توافق نظری میان خبرگان ادامه یافت و نتایج آن از طریق ضریب توافق کندال به وسیله بسته نرم افزاری SPSS نسخه 23 تجزیه و تحلیل شد، سپس مهم ترین مؤلفه ها در جذب گردشگران ورزشی به روش تاپسیس از طریق نرم افزار اکسل شناسایی و رتبه بندی شد، یافته های تحقیق نشان دادن که آشنایی مدیران با بازاریابی گردشگری ورزشی با میانگین وزنی: 8.43، خدمات ارزان و با کیفیت با میانگین وزنی: 8.25، وجود نواحی ساحلی و دسترسی آسان به جنگل و دریا با میانگین وزنی: 7.90، وجود افراد متخصص و کار آشنا با میانگین وزنی: 7.82، سیستم های حمل و نقل استاندارد و ایمن با میانگین وزنی: 7.75 و معرفی مناسب محل با میانگین وزنی: 7.72 و با توجه به ضریب توافق خبرگان: 7.91 به عنوان مؤثرترین عامل ها انتخاب شدند و نتایج روش تاپسیس نشان داد که مؤلفه های مدیریتی با ضریب تشابه: 0.717و مؤلفه های زیرساخت با ضریب تشابه: 0.685 برای گردشگران ورزشی می بایست تقویت یافته تا بتوان در آینده از گردشگران بیشتری چه در زمینه ورزشی و چه در هر زمینه دیگری در استان گیلان میزبانی کرد .  

برنامه ریزی منطقه ای باهدف ایجاد توسعه و کاهش نابرابری به عنوان یکی از موضوعات مهم در کشورهای درحال توسعه محسوب می شود. لازمه ی برنامه ریزی منطقه ای، شناسایی جایگاه مناطق نسبت به یکدیگر ازلحاظ توسعه است. کاهش نابرابری در بهره مندی از منابع، دستاوردها و امکانات جامعه یکی از مهم ترین معیارهای توسعه به شمار می آید. هدف از این مقاله، تحلیل نابرابری های فضایی و تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی ساحلی شمال کشور می باشد. نوع تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی می باشد. روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی می باشد. در این پژوهش از مدل های تصمیم گیری چند معیاره (SAW TOPSIS ,) و نرم افزار ARC GIS استفاده شده است. نتایج نشان داد که شهرستان های تنکابن، سیاهکل، سوادکوه، رشت، گرگان، ساری، بندرگز، رودبار، گنبدکاووس، فریدون کنار، چالوس، بابلسر و شهرستان رامسر در رده ی شهرستان های کاملاً برخوردار و شهرستان های بابل، کردکوی، بندر انزلی، جویبار، لنگرود، لاهیجان، آزادشهر، محمودآباد، مینودشت، آمل، رودسر و بهشهر در سطح برخوردار قرار دارند. در سطح نسبتاً برخوردار هم می توان از شهرستان های نور، کلاله، ماسال، آق قلا، ترکمن، علی آباد، فومن، رامیان، مراوه تپه، صومعه سرا، نکا و آستانه نام برد. همچنین شهرستان های گمیشان، گلوگاه، قائم شهر، عباس آباد، املش، شفت، آستارا، تالش، گالیکش، نوشهر، رضوانشهر و میاندورود، در رده ی شهرستان های کاملاً محروم قرار گرفتند. ازآنجایی که تفاوت مابین مناطق کاملاً برخوردار و کاملاً محروم ازلحاظ توسعه یافتگی بسیار زیاد است، پیشنهاد می شود برای مناطق محروم بهترین راه حل استفاده از برنامه های ضربتی و کوتاه مدت برای خروج از مشکلات است.

بادهای شدید ساحلی به صورت مستقیم و یا با مواج نمودن آب های ساحلی می توانند موجب آسیب رسیدن به تأسیسات و اختلال در فعالیت های مختلف انسان از جمله کشتیرانی، بازرگانی، تفریحی و ... گردد. در این پژوهش با استفاده از داده های باد بیشینه ی ایستگاه های سواحل شمالی و جنوبی ایران، وردایی زمانی و مکانی آنها بررسی شد. بررسی آماری میانگین سرعت بادهای بیشینه نشان می دهد که در سواحل خلیج فارس، سرعت باد بیش از سایر سواحل است و همچنین تغییرات ماهانه باد بیشینه بیانگر آن است که بیشینه ی میانگین ماهانه مربوط به ماه آبان در بندر انزلی و کمینه سرعت مربوط به ایستگاه چابهار در تمام ماهها است . بطور کلی میزان تغییرپذیری ماههای فصول تابستان و پاییز کمتر از بهار و زمستان است. جهت باد بیشینه در سواحل خلیج فارس و دریای مازندران از شرق به غرب، تغییری ساعتگرد دارد. برای بررسی روند سرعت باد بیشینه از تحلیل رگرسیون خطی استفاده شد که حاکی از ناهمگونی شیب خط ایستگاهها در سواحل جنوبی و همگونی ایستگاههای سواحل شمالی با شیب مثبت است.