شاخص نسبت تمرکز

مقاله حاضر به شناسایی ساختار و عملکرد صنعت خودرو در طول دوره 1386-1379 می پردازد و نشان می دهد، نسبت تمرکز دو بنگاه برتر بین 99.21-77.93، شاخص هرفیندال - هیرشمن بین 4953-3625، مقدار شاخص آنتروپی بین 0.415-0.488 در نوسان بوده اند که ارقام شاخص های محاسبه شده مربوطه تایید کننده درجه تمرکز بالا در این بازار می باشند. همچنین هزینه اجتماعی (رفاهی) انحصار متناظر با این بازار نیز با به کارگیری روش کالین و مولر در سال 1386 اندازه گیری شد و نتایج نشان داد که رفاه از دست رفته ناشی از انحصار (هزینه اجتماعی انحصار) در سال 1386، معادل 26درصد از ارزش فروش محصول در این بازار می باشد

امروزه دلیل جذابیت بیشتر ورزش ها این است که نمیتوان نتایج مسابقات آنها را به طور کامل پیش بینی کرد. هرچه قدرت رقابتی تیم هایی که لیگ را میسازند بیشتر باشد. پیش بینی مسابقات سخت تر میشود و در نتیجه آن لیگ جذاب تر خواهد شد. هدف از این تحقیق، بررسی تعادل رقابتی لیگ برتر فوتبال ایران از سال 134 تا 1389 است. داده های این تحقیق ثانویه بوده و از جداول پایانی سال های مربوط به دست آمده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص نسبت تمرکز (C5) و شاخص تعادل رقابتی C5 (C5ICB) استفاده شد. هرچه مقدار این شاخص ها کمتر باشد، یعنی تعادل لیگ بیشتر است و برعکس. به منظور درک راحت تر یافته های نتایج تحقیق به صورت میانگین پنج ساله نشان داده شد و نتایج زیر به دست آمد. میانگین پنج سالة اول (1378 – 1374) 128، میانگین پنج سالة دوم (1383 – 1379) 131 و میانگین پنج سالة سوم (1389 – 1384) 60، 129. بنابراین لیگ برتر فوتبال ایران در سال های 1374 تا 1378 تعادل بیشتر و در سال های 1379 تا 1383 تعادل کمتری داشته است. به نظر میرسد فوتبال در ایران به صورت متعادل تری دنبال میشود و از حالت سنتی و دوقطبی خود در تهران خارج شده و در بقیة نقاط کشور هم در حال پیشرفت است

بیشتر ورزش ها به این دلیل جذاب اند که نمیتوان مسابقات آن ها را به طور کامل پیش بینی کرد. هرچه قدرت رقابتی تیم هایی که لیگ را میسازند بیشتر باشد، میزان پیش بینی مسابقات سخت تر میشود و در نتیجه، آن لیگ جذاب تر خواهد شد. تعادل رقابتی به تعادل بین توانمندیهای ورزشی تیم ها اشاره دارد. هدف از این تحقیق عبارت است از: مقایسة تعادل رقابتی بین لیگ های برتر فوتبال ایران، انگلستان، آلمان، اسپانیا، فرانسه و ایتالیا در فصل 2009- 2010 میلادی. داده های این تحقیق ثانویه اند و از جداول پایانی لیگ برتر کشورهای منتخب در فصل 2009- 2010 به دست آمده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو شاخص نسبت تمرکز و C5ICB استفاده شد. هر چه مقدار این شاخص ها کمتر باشد؛ یعنی تعادل بیشتری در لیگ برقرار است و به عکس. نتایج تحقیق نشان داد بر اساس شاخص C5ICB لیگ ها به ترتیب از بیشترین تعادل به کمترین تعادل عبارتند از : لیگ برتر ایران (60/129)، بوندس لیگای آلمان (01/135)، لاشامپیونه فرانسه (138)، کالچو ایتالیا (140)، لیگ برتر انگلیس (148) و لالیگای اسپانیا (60/149)؛ بنابراین لیگ برتر ایران بیشترین و لالیگای اسپانیا کمترین تعادل را در بین لیگ های بررسیشده در این تحقیق داشتند. به نظر میرسد فوتبال در ایران به صورت متعادل تری دنبال میشود و از حالت سنتی و دوقطبی خود در تهران خارج و در بقیة نقاط کشور هم در حال پیشرفت است.

مقدمه: در سال های اخیر، جهت رها شدن از اقتصاد تک محصولی، صادرات محصولات کشاورزی؛ بویژه صادرات گیاهان دارویی افزایش یافته است. بنابراین، با توجه به اهمیت روز افزون گیاهان دارویی این مطالعه با هدف تعیین مزیت نسبی و بررسی جایگاه ایران در ساختار بازار جهانی گیاهان دارویی انجام شده است. مواد و روش: به منظور تعیین مزیت نسبی ایران در صادرات گیاهان دارویی از شاخص های مزیت نسبی آشکار شده، مزیت نسبی آشکار شده متقارن و کای دو و برای تعیین ساختار بازار صادرات جهانی گیاهان دارویی از دو شاخص نسبت تمرکز و هرفیندال- هیرشمن استفاده گردید. اطلاعات مورد نیاز از سایت فائو و تریدمپ در بازه زمانی ۲۰۱۸ -۲۰۱۱ استخراج شد. نتایج: بر این اساس نتایج پژوهش نشان دادند که ایران در صادرات گیاهان دارویی منتخب با کدهای 0909، 1301و 130212 دارای مزیت نسبی صادراتی و قادر به رقابت در بازارهای جهانی بوده، اما فاقد ثبات لازم و همیشه در نوسان بوده است. نتایج مربوط به ساختار بازار نشان دادند که بازار صادرات جهانی گیاهان دارویی رازیانه، بادیان، گشنیز، زیره سبز و سرو کوهی (کد0909) از سه نوع؛ انحصار چند جانبه باز، بسته و بنگاه مسلط، عصاره شیرین بیان (کد130212) از نوع بازار انحصار چندجانبه باز و گروه صمغ ها (کد1301) از ساختار بازار رقابت انحصاری پیروی می کنند. هم چنین، در سالهای مورد بررسی بین 60-50 درصد از صادرات گیاهان دارویی با کد ۰۹۰۹ در اختیار دو کشور هند و سوریه، 70-50 درصد صادرات گیاهان دارویی با کد 130212 در اختیار کشورهای آمریکا، ایران، چین، فرانسه، آلمان، امارات و ترکمنستان و 55-40 درصد صادرات با کد ۱۳۰۱در اختیار کشورهای هند، فرانسه، نیجریه، سودان، آمریکا، اندونزی و تایلند بوده است. هم چنین، میانگین سهم کشور ایران در صادرات گیاهان دارویی با کد0909(87/2)، کد130212(37/17) وکد1301(17/1) درصد بوده است. بحث و نتیجه گیری: بنابراین با توجه به اینکه ایران از پتانسیل های بالقوه ای در جهت گسترش و توسعه صادرات این محصولات  برخوردار است، لازم است جهت به فعلیت رساندن آن اقداماتی از قبیل؛ عدم تمرکز بازار در دست تعداد محدودی از بازیگران فعال، فرآوری و بهبود بسته بندی متناسب با سلیقه مصرف کنندگان در بازارهای جهانی و حمایت اقتصادی و سیاسی دولت از صادرکنندگان توصیه می شود.