ویلفردو پارتو

تاکنون، در عرصه آثار علمی و پژوهشی مرتبط با جنبش جنگل، نوشتاری مستقل و مستند به جریان سیاسی راستِ سازش کار نپرداخته است. از این رو مقاله حاضر در نظر دارد با استفاده از نظریه نخبگان ویلفردو پارتو به توضیح ماهیت جریان سیاسی راست سازش کار در جنبش جنگل بپردازد و مؤلفه ها و مختصات این جریان سیاسی را تشریح کند. روش تحقیق مقالهْ تحلیل اسنادی و روش گردآوری داده ها کتاب خانه ای است و در این راستا کوشش شده، ضمن شرح خاستگاه فکری جریان راست سازش کار، شاخص های بینش سیاسی این جریان در قالب سه مؤلفه استقلال و تمامیت ارضی، عدالت اجتماعی، و استبداد سیاسی بررسی شود. در ادامه، ضمن تشریح مناسبات جریان سیاسی راست با مذهب، به نقش این جریان در فرایند جنبش پرداخته و پایگاه اجتماعی آن ذیل دو مؤلفه طبقه و جغرافیای نفوذ تبیین می شود. در پایان به موافقان و مخالفان داخلی و بین المللی جریان راست سازش کار اشاره می شود.

یکی از نظریه های مهم در رابطه با توزیع قدرت و تعادل اجتماعی، نظریه ی چرخش نخبگان ویلفردو پارتو ( 1923-1848 ) است.پارتو در توزیع قدرت، قائل به یک تقسیم بندی دوگانه بود؛ طبقه ی بالا و طبقه ی فرودست که در هر دو طبقه، عناصر نخبه یا برگزیده وجود دارند. بنا به نظر پارتو « نیرومند ترین عامل به هم خوردن توازن اجتماعی، انباشتگی عناصر برتر در طبقه ی پایین و تجمع عناصر پست در طبقه ی بالا است. در این مقاله، نظریه ی چرخش نخبگان پارتو در تحلیل مناسبات نخبگان دینی ( موبدان ) و نخبگان نظامی ( جنگاوران / پهلوانان ) در شاهنامه بررسی شده است. فرض نگارندگان بر این بوده است که چرخش نخبگان را می توان در سه دوره ی اساطیری، حماسی و تاریخی شاهنامه مشاهده کرد. بر اساس این فرضیه و با واکاوی متن شاهنامه، چرخش نخبگان در شاهنامه، اثبات شده است. در بخش اساطیری و به ویژه بخش حماسی شاهنامه، نخبگان حاکم که در انجمن های شاهان مورد رایزنی قرار می گیرند اغلب طبقه ی جنگاور ( پهلوانان ) هستند .تنگ شدن جریان های حکومتی، حکومت را از تجدید قوا محروم می کند و سرانجام به مرگ آن منجر خواهد شد.» یکی از عوامل مهم در فروپاشی حکومت ساسانیان به دست اعراب مسلمان که در بخش تاریخی شاهنامه نیز آمده است، انباشت قدرت در دست نخبگان حاکمی است که با تعصب ورزی و نیرنگ، سعی در حفظ قدرت خود دارند.

هر نظام و نظریه ای، مفاهیم نخبه/ الیت، نخبه پروری، نخبه گرایی/ الیتیسم و شاخصه های نخبگی و... را از منظر خود برمی سازد. در نخبه گرایی کلاسیک ویلفردو پارتو، نظریه گردش نخبگان، گفتمان اقتدارگرا و قدرت طلبی را به تصویر می کشد که در آن با توزیع قدرت، توزان ها و تعادل ها دگرگون می گردد؛ سرآمدانی که از امتیازات بالاتری نسبت به طبقه توده برخوردارند، نخبه هستند و به دو دسته حاکم فرادست و غیرحاکم فرودست تقسیم می شوند. اینکه نخبه پروری چگونه به آسیب هایی چون نخبه کشی می انجامد، با روش توصیفی-تحلیلی از نوع تحلیل محتوا با داده کاوی استقرایی به کمک منابع کتابخانه ای پاسخ داده می شود. پژوهش حاضر می کوشد با هدف آسیب شناسی، فیلم انجمن شاعران مرده را به عنوان یک نمونه غربی نقد نماید. نتایج نشان می دهد نظام آموزشی نخبه پرور مدارس، ممکن است با آسیب هایی چون نخبه کُشی آلوده گردند و آسیب های دیگری بر اثر تقابل ها و دگرگونی مرتبه نخبگان بروز کند. راهکار برون رفت از این آسیب ها، در نظام آموزشی اسلامی-ایرانی، توجه به قرآن کریم و آموزه های دینی است که به اجرای دقیق و درست سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به شکل تعادلی، تعاملی و متعالی یاری می رساند.